ماجرای کوزیچکین
قسمت اول از شش قسمت
روز جمعه، ۲۲ اکتبر ۱۹۸۲/ ۳۰ مهر ۱۳۶۱ وزارت کشور بریتانیا اعلام کرد که ولادیمیر کوزیچکین، نایب کنسول ۳۵ ساله سفارت شوروی در تهران، به بریتانیا وارد و به او پناهندگی داده شده. دولت بریتانیا به عضویت کوزیچکین در کا. گ. ب. اشاره نکرد ولی در روزهای بعد نشریات بریتانیا و آمریکا از او بعنوان مهم‌ترین مأمور کا. گ. ب. که در ده سال اخیر به غرب پناهنده شده یاد کردند. هفته‌نامه ابزرور در شماره یکشنبه، ۲۴ اکتبر ۱۹۸۲ این پرسش را مطرح کرد که طبق اخبار واصله اتومبیل کوزیچکین در ژوئن ۱۹۸۲/ خرداد ۱۳۶۱ در حوالی تهران پیدا شد و چرا اکنون ورود او به بریتانیا اعلام می‌شود. ابزرور این فرضیه را مطرح کرد که کوزیچکین در این فاصله در آمریکا بوده و سیا اطلاعات او را اخذ می‌کرده است.
پناهندگی کوزیچکین را نقطه عطف در ضربه ۱۷ بهمن ۱۳۶۱ به حزب توده و اطلاعیه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۲ دادستانی کل انقلاب اسلامی می‌دانند دال بر غیرقانونی شدن این حزب و متعاقب آن دستگیری حدود شش هزار نفر از اعضای آن. ولی، همانطور که شرح دادم، روند تحولات سیاسی ایران از سال ۱۳۶۰ به سمت سرکوب تمامی نیروهای سیاسی دگراندیش، اعم از مارکسیست و مذهبی، می‌رفت. فشار بر حزب توده از اواخر سال ۱۳۶۰ و فروردین ۱۳۶۱ اوج گرفت و چشم‌انداز سرکوب قریب‌الوقوع آشکار بود. بعبارت دیگر، چه کوزیچکین بود چه نبود سرکوب حزب توده در آینده نه چندان دور قطعی بنظر می‌رسید ولی شدت عمل و تبلیغات سنگین بعدی برای کمتر کسی متصور بود. پناهندگی کوزیچکین این فرایند محتوم را تسریع کرد و فضای سیاسی تندی علیه اتحاد شوروی و حزب توده پدید آورد و محملی شد برای فشار سنگین بر دستگیرشدگان و وادار کردن آنان به اعترافات تلویزیونی.
کوزیچکین در ۱۲ خرداد ۱۳۶۱/ ۲ ژوئن ۱۹۸۲ از ایران خارج شد. حدود سه ماه بعد، در شهریور ۱۳۶۱، سرویس اطلاعاتی بریتانیا (ام. آی. سیکس) از طریق پاکستان به ایران اعلام کرد که مطالب مهمی درباره فعالیت کا. گ. ب. در ایران دارد و می‌خواهد در اختیار مقامات جمهوری اسلامی بگذارد. هیئتی از مقامات ارشد اطلاعاتی ایران، جواد مادرشاهی و حبیب‌الله بیطرف، عازم پاکستان شد. رفسنجانی در یادداشت‌های دوشنبه، ۵ مهر ۱۳۶۱ می‌نویسد:
جواد مادرشاهی (متولد ۱۳۲۹ در مشهد) عضو برجسته انجمن حجتیه و دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی آریامهر بود و سازمان اطلاعاتی انجمن حجتیه بنام «کمیته تحقیق و پژوهش» را اداره می‌کرد. این نهاد سازمانی کوچک و مخفی بود که تنها برخی اعضای نخبه و توانمند انجمن به عضویت آن درمی‌آمدند و به نفوذ و سایر اقدامات جاسوسی علیه بهائیان می‌پرداخت. زمانی که آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور شد مادرشاهی را بعنوان مشاور امنیتی خود منصوب کرد و او از این جایگاه بر دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی نظارت داشت. در سال ۱۳۶۲ جواد مادرشاهی از طرف ریاست جمهوری و سعید حجاریان از طرف نخست‌وزیری طراح و مؤسس سازمان اطلاعاتی جدید ایران بنام وزارت اطلاعات بودند. در جلسه ۲۶ تیر ۱۳۹۸ کانون زندانیان سیاسی مادرشاهی در پاسخ به پرسش ایرج جمشیدی، روزنامه‌نگار و فعال و زندانی سیاسی قبل از انقلاب، ماجرای سفر فوق را شرح داد. او گفت:
---
* ویدئوی سخنان مادرشاهی در کانال تلگرامی عبدالله شهبازی موجود است: جواد مادرشاهی، کوزیچکین و انحلال حزب توده، ۹ ژوئیه ۲۰۱۲/ ۱۹ تیر ۱۳۹۹.
https://t.me/abdollahshahbazi/5182
@abdollahshahbazi
قسمت اول از شش قسمت
روز جمعه، ۲۲ اکتبر ۱۹۸۲/ ۳۰ مهر ۱۳۶۱ وزارت کشور بریتانیا اعلام کرد که ولادیمیر کوزیچکین، نایب کنسول ۳۵ ساله سفارت شوروی در تهران، به بریتانیا وارد و به او پناهندگی داده شده. دولت بریتانیا به عضویت کوزیچکین در کا. گ. ب. اشاره نکرد ولی در روزهای بعد نشریات بریتانیا و آمریکا از او بعنوان مهم‌ترین مأمور کا. گ. ب. که در ده سال اخیر به غرب پناهنده شده یاد کردند. هفته‌نامه ابزرور در شماره یکشنبه، ۲۴ اکتبر ۱۹۸۲ این پرسش را مطرح کرد که طبق اخبار واصله اتومبیل کوزیچکین در ژوئن ۱۹۸۲/ خرداد ۱۳۶۱ در حوالی تهران پیدا شد و چرا اکنون ورود او به بریتانیا اعلام می‌شود. ابزرور این فرضیه را مطرح کرد که کوزیچکین در این فاصله در آمریکا بوده و سیا اطلاعات او را اخذ می‌کرده است.
پناهندگی کوزیچکین را نقطه عطف در ضربه ۱۷ بهمن ۱۳۶۱ به حزب توده و اطلاعیه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۲ دادستانی کل انقلاب اسلامی می‌دانند دال بر غیرقانونی شدن این حزب و متعاقب آن دستگیری حدود شش هزار نفر از اعضای آن. ولی، همانطور که شرح دادم، روند تحولات سیاسی ایران از سال ۱۳۶۰ به سمت سرکوب تمامی نیروهای سیاسی دگراندیش، اعم از مارکسیست و مذهبی، می‌رفت. فشار بر حزب توده از اواخر سال ۱۳۶۰ و فروردین ۱۳۶۱ اوج گرفت و چشم‌انداز سرکوب قریب‌الوقوع آشکار بود. بعبارت دیگر، چه کوزیچکین بود چه نبود سرکوب حزب توده در آینده نه چندان دور قطعی بنظر می‌رسید ولی شدت عمل و تبلیغات سنگین بعدی برای کمتر کسی متصور بود. پناهندگی کوزیچکین این فرایند محتوم را تسریع کرد و فضای سیاسی تندی علیه اتحاد شوروی و حزب توده پدید آورد و محملی شد برای فشار سنگین بر دستگیرشدگان و وادار کردن آنان به اعترافات تلویزیونی.
کوزیچکین در ۱۲ خرداد ۱۳۶۱/ ۲ ژوئن ۱۹۸۲ از ایران خارج شد. حدود سه ماه بعد، در شهریور ۱۳۶۱، سرویس اطلاعاتی بریتانیا (ام. آی. سیکس) از طریق پاکستان به ایران اعلام کرد که مطالب مهمی درباره فعالیت کا. گ. ب. در ایران دارد و می‌خواهد در اختیار مقامات جمهوری اسلامی بگذارد. هیئتی از مقامات ارشد اطلاعاتی ایران، جواد مادرشاهی و حبیب‌الله بیطرف، عازم پاکستان شد. رفسنجانی در یادداشت‌های دوشنبه، ۵ مهر ۱۳۶۱ می‌نویسد:
«عصر مهندس جواد [مادرشاهی] و حبیب [بیطرف]، که برای گرفتن اطلاعات از فردی مطلع به پاکستان رفته بودند، آمدند و مطالب جالب و مفیدی که از او گرفته‌اند- درباره عملکرد کا. گ. ب. و حزب توده و سیاست آینده شوروی در ایران- گزارش دادند.»
جواد مادرشاهی (متولد ۱۳۲۹ در مشهد) عضو برجسته انجمن حجتیه و دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی آریامهر بود و سازمان اطلاعاتی انجمن حجتیه بنام «کمیته تحقیق و پژوهش» را اداره می‌کرد. این نهاد سازمانی کوچک و مخفی بود که تنها برخی اعضای نخبه و توانمند انجمن به عضویت آن درمی‌آمدند و به نفوذ و سایر اقدامات جاسوسی علیه بهائیان می‌پرداخت. زمانی که آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور شد مادرشاهی را بعنوان مشاور امنیتی خود منصوب کرد و او از این جایگاه بر دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی نظارت داشت. در سال ۱۳۶۲ جواد مادرشاهی از طرف ریاست جمهوری و سعید حجاریان از طرف نخست‌وزیری طراح و مؤسس سازمان اطلاعاتی جدید ایران بنام وزارت اطلاعات بودند. در جلسه ۲۶ تیر ۱۳۹۸ کانون زندانیان سیاسی مادرشاهی در پاسخ به پرسش ایرج جمشیدی، روزنامه‌نگار و فعال و زندانی سیاسی قبل از انقلاب، ماجرای سفر فوق را شرح داد. او گفت:
«من در تهران بودم. آقای خامنه‌ای، مقام معظم رهبری که آن دوره ریاست جمهوری بودند، در مشهد بودند. به من زنگ زدند. گفتند برو پهلوی آقای هاشمی رفسنجانی و مأموریتی است و انجام بده. رفتم خدمت آقای هاشمی رفسنجانی. ایشان گفت: انگلیسی‌ها یک دیپلمات روسی را ربودند و بردند و مباحثی را افشا کرده در آنجا که ممکن است برای شناسایی حزب توده برای ما مفید واقع شود. انگلیسی‌ها قبول کردند که او را بیاورند در پاکستان و ما برویم و بتوانیم اطلاعاتی را از او بگیریم. شما و آقای حبیب‌الله بروید. همه می‌گویند حبیب‌الله عسکراولادی است. نه، آقای حبیب‌الله بیطرف بود.»*
---
* ویدئوی سخنان مادرشاهی در کانال تلگرامی عبدالله شهبازی موجود است: جواد مادرشاهی، کوزیچکین و انحلال حزب توده، ۹ ژوئیه ۲۰۱۲/ ۱۹ تیر ۱۳۹۹.
https://t.me/abdollahshahbazi/5182
@abdollahshahbazi