آینده (عباس عبدی)

🔴شرط توافق موقت

🔺 پنجشنبه ۴ اردیبهشت ۱۴۰۴

🔘نمی‌دانم خبر زیر تا چه اندازه واقعیت دارد؛
اکسیوس نوشت: «عراقچی، در جریان مذاکرات هسته‌ای روز شنبه به استیو ویتکاف، گفت که ممکن است دستیابی به یک توافق نهایی هسته‌ای طبق جدول زمانی ترامپ امکان‌پذیر نباشد و پیشنهاد داد که طرفین باید ابتدا بر سر یک توافق موقت مذاکره کنند یا خیر.»

🔘به نظرم ابتدا باید درباره رویکرد کلان و کلی توافق قطعی کرد پس از آن پیش رفت گام به گام در جزییات؛ مسأله مهمی نیست ولی اگر توافق جزیی و‌ موقت با هدف عبور از وضعیت فعلی باشد قطعا به زیان ایران است و هیچ مشکلی را از ایران حل نخواهد کرد. اصولا یکی از علل شکست برجام همین رویکرد جزیی‌نگر به اختلافات اساسی طرفین بود.

🔴جناب آقای رییس‌جمهور!

🔺چهارم اردیبهشت۱۴۰۴

🔘اتفاقاتی که در روزهای اخیر در صدا و سیما رخ داده است گرچه چیز جدیدی نیست ولی به علت حساس‌تر شدن شرایط کشور، زیان‌باری این رفتارها با منافع ملی برجسته‌تر و آشکارتر شده است و الا کارشناسان سیاسی و رسانه‌ای خیلی خوب می‌دانند که رویکرد کلان این رسانه با اتفاقات اخیر همسو است و این رویکرد در همه برنامه‌های آن جاری است.

🔘رسانه در هر جامعه‌ای معادل سیستم قلب و گردش خون در بدن است. رسانه‌ای که مواد غذایی آلوده، بی‌کالری و غیر مفید به خون تزریق کند و حتی نتواند خون را تصفیه و با فشار کافی به سلول‌های بدن برساند، نتیجه‌اش برای بدن پیشاپیش روشن است.

🔘تردید نکنید که؛ اراده به اصلاح امور کشور از اصلاح سیاست رسانه‌ای آغاز خواهد شد. رسانه‌ای می‌خواهیم که آموزنده، نقاد، ناظر و بازتاب‌دهنده خواست اکثریت مردم و مدافع امنیت و وحدت ملی باشد و مردم را بی‌نیاز از رسانه‌های فرامرزی کند.

🔘رسانه موجود در هیچ موقعیت مهمی به کمک اصلاحات مورد نظر شما نخواهد آمد، سهل است که آتش بیار معرکه علیه آنها خواهد بود. اطمینان دارم که اغلب مسیولین چنین نگرانی را در ذهن خود دارند. رسانه رسمی کشور که باید یار شاطر دولت در اجرای سیاست‌هایش باشد، در عمل بار خاطر دولت شده‌ است.

🔘بنابر این شما نمی‌توانید عملکرد رسانه رسمی را نادیده بگیرید و بگویید که زیر نظر شما نیست. وظیفه شماست که تمام شرایط را برای بهبود امور کشور فراهم کنید. حکومت یک کل یکپارچه است. درست است که نهادهای گوناگون و مستقل دارد، ولی استقلال آنها به منزله زدن سازهای جداگانه نیست چون در این صورت به درگیری درون قوا منجر خواهد شد.

🔘🔘بنابر این ضرورت دارد که گزارشی از وضعیت بسیار نابسامان و جناحی و مغایر با رویکردهای مطلوب مردم تهیه و در بالاترین سطح گفتگو کنید تا نشان داده شود که اجرای سیاست‌های مورد نظر شما به دلیل رویکردهای این رسانه، همواره با احتمال شکست روبرو است.

🔴تیتر سی سال پیش

🔺سوم اردیبهشت ۱۴۰۴

🔘 این‌ها تیتر روزنامه‌های سلام و همشهری در تاریخ ۳ اردیبهشت ۱۳۷۴ بودند. تا کی قرار است که عده‌ای مثل اسب عصاری چشم خود را بسته‌ و چوب روغن‌کشی را بر گرده خود حمل کنند و این دور باطل را ادامه دهند؟ در آن سال بسیار نوشته شد که؛ فیلتر نکنید، فایده ندارد. ولی آقایان روی گوش‌ها و چشمان خودشان فیلتر گذاشته بودند.

▪️وزیر کشور؛
- ۹۰ درصد از دارندگان آنتن های ماهواره ای اقدام‌ به جمع آوری آنتن ها کرده اند.

▪️فرمانده نیروی انتظامی؛
- از نیمه شب گذشته مهلت قانونی برای جمع آوری داوطلبانه آنتن های ماهواره ای پايان یافت.(به نقل از کانال دیروزنامه)

🔴حضور پزشکیان در انتخابات پایان تندروها بود

▪️تندروها خطوط قرمز را رد کردند
▪️بی‌اعتمادی حاکمیت به آنها

🔺هم‌میهن ۳۱ فروردین ۱۴۰۴

✍️عباس عبدی

🔹با توجه به تمایل حاکمیت برای پیشبرد برخی امور کشور و مخالفت جریان‏های تندرو و ایستادن در برابر حاکمیت، آیا ادامه این روند منجر به تقلیل قدرت تندروها و برخورد و یا بی‏اعتمادی حاکمیت با آنها خواهد شد؟

🔘از آخرین جزئیات روابط سیستم سیاسی ایران با تندروها اطلاعی ندارم، ولی معتقدم که انتخاب آقای پزشکیان و اجازه دادن برای حضور ایشان در انتخابات پایانی برای تندروها بود. در واقع آنها به‏طور واضح انتظار داشتند که دیگر اجازه داده نشود از جریان‏های دیگر کسی به‏عنوان رئیس‏جمهور نامزد و انتخاب شود و در واقع همان زمان پایان این گروه کلید خورد و در سراشیبی قرار گرفتند.

🔘البته سیستم با طرفداران آنها هم‏پوشانی‏هایی دارد؛ ولی هسته تندروها جدای از سیستم سیاسی است و در عین حال در برخی از موارد اشتراک‏نظر دارند.


🔹آینده تندروها در ایران و جایگاه سیاسی آنها چه خواهد بود؟

🔘هیچ‏کس آینده خاصی برای این گروه قائل نیست، نه‏تنها اصولگراها که حتی حکومت نیز برای آنها آینده‎ای قائل نیست.

🔹آیا می‏توان اینگونه گفت که حاکمیت تندروها را از جریان هسته سخت قدرت حذف می‏کند؟

🔘خیر، نیازی به حذف کردن ندارد. همانقدر که آنها را حمایت نکنند، به تدریج حذف خواهند شد. الان حتی در درون جریان تندرو نیز اختلاف وجود دارد و علیه همدیگر صحبت می‏کنند و کسانی که در این جریان همچنان حضور دارند نیز اینگونه توجیه می‏کنند که ما به دلایل دیگری با مذاکرات مخالفت می‏کنیم. در مجموع تندروها خیلی بی‏اعتبار شده‏اند، البته که از نظر ما بی‏اعتبار بودند، اما در میان خودشان نیز بی‏اعتبارتر شدند؛ بنابراین نیازی به حذف کردن نیست، کافی است که مورد حمایت قرار نگیرند و به تدریج این حذف اتفاق خواهد افتاد.

🔹در جوامع سیاسی اینگونه مطرح است که حکومت به تندروها بی‏اعتماد شده است؛ آیا این استدلال درست است؟

🔘بله؛ زیرا کارهایی را انجام داده‏اند که خطوط قرمز را رد کرده است، برای نمونه اعتراضاتی که آقای علم‎الهدی به مسائل گوناگون دارند، بیشتر این تحلیل را به ذهن می‏آورد که موجب بی‏اعتمادی سیستم سیاسی است، اما با وجود همین بی‏اعتمادی نیز لزومی به برخورد نیست، همین‏که کاری به آنها نداشته باشند و حمایتی صورت نگیرد از اعتبار خواهند افتاد.

🔹اما این مسئله مطرح است که از بین رفتن جریان تندرو هیچ‏وقت رخ نخواهد داد و همواره یک عده تندرو از جریان‏های سیاسی مختلف وجود دارند.

🔘این معنایی متفاوت دارد و اگر این گروه نیز حذف شوند، یک عده دیگری به‏عنوان تندرو شناخته می‏شوند. این یک امر نسبی است و در اینجا مهم این است که قدرت اجرایی تندروها در برخورد با مسائل گوناگون چگونه است. همیشه و در هر جامعه‏‍ای طرف‌‏های سیاسی مختلف از محافظه‏کار گرفته تا تندرو براساس شرایط وجود دارد. زمانی گروه‏هایی که اقدامات چریکی و مسلحانه انجام می‏دادند تندرو محسوب می‏شدند و امروز دیگر آن گروه‏ها وجود ندارند و گروه‏های دیگری در دسته تندروها قرار می‏گیرند و این مسئله مقایسه‏ای است، نه ذاتی.

🔹از نظر زمانی، الان در شرایط مذاکرات ایران و آمریکا قرار داریم و تندروها همان اعتراضاتی را که در مذاکرات برجام داشتند نیز امروزه دارند. در مقام مقایسه، حاکمیت الان چه رویکردی دارد؟ آیا تمایل دارد که تندروها بمانند و همین صداهای ناقص هم برای حفظ اعتبار سیاسی وجود داشته باشد؟

🔘بخش تندروها در چارچوب موجود سیاسی کارکرد ابزاری داشتند و در هر دوره‌‏ای برای یک جریان منافعی داشتند و سپس به ابزاری علیه خود آن جریان تبدیل شدند. بنابراین تندروها اصالت رفتاری ندارند و به همین دلیل است که وقتی فراخوانی جلوی مجلس برگزار می‏شود برای مدت‏ها یک گروه 30 تا 40 نفره بیشتر با آنها همراهی نمی‏کنند.

🔴سیاستِ پویا

🔺سرمقاله هم‌میهن ۳۰ فروردین ۱۴۰۴

🔘یکی از ویژگی‌ها و پویایی‌های بشر قدرت انطباق پذیری آن با شرایط گوناگون است. بطوری که می‌تواند در عرض جغرافیای جهانی، از محیط قطبی تا مناطق بارانی استوا تا صحرای گرم و خشک را برای زندگی برگزیند و رفتارها و نیازهای خود را هماهنگ با شرایط کند. این بشری است که در طول تاریخ نیز توانسته زندگی در حرکت دایم و گروه‌های چند نفری که دنبال شکار و گردآوری دانه هستند را تا عصر اتم و اینترنت و شهرهای ده‌ها میلیونی را تجربه کند و در همه اینها دوام آورد. نهادهای جامعه انسانی نیز به تبع انسان واجد قدرت بالایی در انطباق‌پذیری هستند.

🔘ایمان به این گزاره رکن اساسی در فهم تحولات جامعه است. البته این قاعده‌ای بدون استثنا نیست. همیشه کسان و جوامعی بوده‌اند که این پویایی را نداشتند و نابود شدند. ولی تاریخ را آنانی نوشتند و ساختند که قدرت و پویایی لازم را برای تحول و تطبیق‌پذیری داشتند. اتفاقا ایرانیان به دلایل گوناگون چنین قدرتی را داشته‌اند، و بارها از آن استفاده کرده‌اند و به همین دلیل بارها دشمنان و مهاجمان را خنثی و خود را حفظ نموده‌اند.

🔘سال گذشته در چنین روزی کجا بودیم و در اذهان ما چه می‌گذشت؟ نگاهمان به آینده چگونه بود؟ در چنین روزی وضعیت منطقه پس از ۷ اکتبر بکلی ناپایدار بود، با حمله به سفارت ایران در دمشق ناپایدارتر هم شده بود و پاسخ موشکی ایران در اواخر فروردین نشان داد که راه برای افزایش تنش باز است. در پایان فروردین سال ۱۴۰۳ چشم‌اندازی امیدبخش قابل تصور نبود. اتفاقی که در ادامه و با ترور هنیه در تهران و سپس ماجراهای لبنان و تنش‌های بعدی میان ایران و اسراییل و در پایان آمدن ترامپ به کاخ سفید تکمیل شد و افق پیش‌رو را که تیره بود تیره‌تر نمود.

🔘غریزه بقا در بشر حکم می‌کند که خود را با شرایط محیطی و بیرونی انطباق دهد. مشابه این غریزه در جامعه نیز هست و نهاد سیاست عهده‌دار این تطبیق دادن جامعه با وضعیت‌های جدید است. به میزانی که نهاد سیاست واجد پویایی باشد قدرت آن را دارد که جامعه را از تلاطم‌ها و به سلامت عبور دهد.

🔘اتفاقات ۹ ماه گذشته ایران نشانگر وجود پویایی نهاد سیاست در ایران به معنای عام آن است. نهادی که در برگیرنده مردم و کنش‌های معنادار آنان و نیز حکومت و سیاست‌های آن است. وجود این ویژگی نشان و موجب زنده ماندن امید می‌شود. اکنون در شرایطی هستیم که دور اول مذاکرات ایران و آمریکا انجام شده است. مذاکراتی که طرفین آن را خیلی خوب توصیف کردند. امروز هم دور دوم آن به میزبانی عمان در رم غاز می‌شود.

🔘در فاصله این یک هفته علایم منفی از سوی تندروهای آمریکایی مخابره شد، ولی سخنان ترامپ در دو روز گذشته نشان داد که قصد ندارد وارد بازی آنان و اسراییل شود. سفر رییس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران نیز مثبت تلقی شد. سفر هیات ۷۰ نفره عربستان به تهران به ریاست وزیر دفاع سعودی را باید نشانه‌ای مهم از شکل‌گیری وضعیت جدید سیاسی در منطقه تلقی کرد. سفر وزیر امور خارجه به مسکو و بردن پیام مکتوب مقام رهبری برای پوتین نشان می‌دهد که تغییرات جدید نه علیه طرف‌های ثالث بلکه همسو با رضایت خاطر همه قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی برای رسیدن به توافقی مثبت است.

🔘اغلب کشورهای منطقه به این نتیجه رسیده‌اند که ریشه بحران‌های منطقه‌ای توسعه‌نیافتگی است. این نقیصه نیز باید بصورت جمعی حل شود امکان ندارد که یک کشور به تنهایی در یک منطقه توسعه یابد در حالی که اطراف آن، کشورهای دیگر در تنش و در حال عقب رفتن یا درجا زدن باشند.

🔘البته تا رسیدن به این هدف راه درازی در پیش است و نباید دچار خوش‌بینی افراطی شد ولی برداشت‌هایی اولیه نشان می‌دهد که بر خلاف گذشته، اکنون و در یک وضعیت کم‌نظیر، اغلب کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی رسیدن به توافقی به نسبت پایدار را مطلوب خود می‌دانند و تنها اسراییل و تندروهای سیاسی با چنین تحولی مخالفت می‌کنند.

🔘خوشبختانه در ایران نیز بر خلاف دوره برجام، مواجهه با این تحولات تحت تاثیر مناقشات سیاست داخلی قرار ندارد و جریان‌های اصلی از این تحولات حمایت می‌کنند این همسویی به گونه‌ای است که تندروهای مخالف را دچار اغتشاش فکری و سیاسی نموده بطوریکه برای توجیه مخالفت‌های بی‌پایه و ضد ملی خود، مجبور به داستان‌سرایی شده‌اند.

🔘🔘پویایی سیاست محصول درایت و قدرت است و نه ناشی از ضعف و ترس.

🔴مذاکره برای مذاکره به زیان ایران است

▪️توافق تاکتیکی قطعا شکست می‌خورد و بیش از آنکه مشکلات ایران را حل کند، به نفع ترامپ است.

🔺گفتگو با ایرنا ۲۶ فروردین ۱۴۰۴

✍️عباس عبدی

🔹ارزیابی شما از مذاکرات ایران و امریکا در عمان چیست؟

🔘معتقدم دیر یا زود به این نقطه می‌رسیدم و باید تصمیمی مناسب گرفته می‌شد و گفتگوها را آغاز می‌کردیم. هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند بصورت مداوم در تنش باشد و در ضمن بتواند رشد و توسعه قابل قبولی را تجربه کند. اکنون بیش از دو دهه است که از ثبات نسبی پیشین جدا شده‌ایم و رفاه مردم بشدت تحت تاثیر قرار گرفته است.

🔹از روند مذاکرات چه پیش‌بینی دارید؟

🔘در باره روند گفتگوها اطلاعاتی از جزییات آن ندارم که نظر قابل قبولی دهم ولی شواهد آشکار نشان می‌دهد که اراده طرفین به حل و کاهش سطح تنش تعلق گرفته‌است مگر این که عوامل داخلی یا خارجی خللی در مذاکرات دو طرف ایجاد کنند. تندروهای داخلی در ایران و اسراییل در خارج مترصد چنین اختلالی هستند. بعلاوه جلسه اول مهم است و به نوعی توافق درباره دستور مذاکرات است که ظاهراً با موفقیت همراه بوده و اگر چنین برداشتی درست باشد برداشتن گام‌های بعدی ساده‌تر است.

🔹شیوه مذاکرات، غیر مستقیم و با واسطه یا مستقیم را چگونه می‌بینید؟

🔘با مذاکره غیر مستقیم برای توافق درباره چارچوب بحث مخالف نیستم ولی بحث درباره مفاد توافق از طریق واسطه، غیرعقلانی و مضحک خواهد بود و هیچ عقل سلیمی آن را نخواهد پذیرفت. برداشت من از منع گفتگوی مستقیم از جانب ایران نیز شامل بخش اول و رسیدن به توافق درباره چارچوب موضوعات گفتگو است.

🔹پیشنهاد شما در مورد مذاکرات چیست؟

🔘پیشنهاد می‌کنم مذاکرات را زیاد طول ندهند. مذاکره برای مذاکره به زیان ایران است. بعلاوه توافق تاکتیکی قطعا با شکست مواجه خواهد شد. توافق تاکتیکی دردی از ایران را درمان نمی‌کند و بیشتر به سود ترامپ است. همچنین اگر در باره چارچوب گفتگوها؛ توافق نهایی شود بدون تردید گفتگوها را رو در رو و مستقیم انجام دهند.