تیزفکری

سه جلسه نخست از دوره
مهبانگ؛ خداباوری و حخداناباوری گذشت

در صو.رت تمایل به مشاهده ویدئوی ضبطز شده این دوره در ایام تعطیل و پیوستن به ما در 2 یا 3 جلسه پایانی این دوره
به ما پیام دهید

@Tizfekri_info

جلسات باقی مانده پس از تعطیلات در روزهای سه شنبه بعد از ظهر برگزار خواهد شد

👇👇برای آشنایی بهتر شما با محتوای این دوره اسلایدهای سه جلسه نخست تقدیمتان می‌کنیم:



با احترام

برداشت کلاسی
سیده فاطمه قریشی

دانش‌آموخته دوره‌های تربیت مربی فبک، نگارش دانشگاهی

در کلاس داستان هری
#یادداشت_روایی

آنروز به طور غیر عادی، خیلی خسته بودم؛ شاید چون قبل کلاسِ مادر خانه، بهتر است بعضی امور پیشتر روی روال افتاده باشند و از صبح بیش از معمول دویده بودم. بیرون بودم و طبق برنامه برق هم نبود. چهار طبقه را با نور چراغ قوه از پله ها بالا آمدم. آرام کلید انداختم و قفل بالایی را هم با کلید دوم باز کردم. فهمیدم احتمالا بازهم جوجه ی کوچکتر هوای بیرون رفتن و دنبال من آمدن را داشته و حالا روی پای بابایش خوابیده بود. جوجه ی ۶ ساله از نیمه ی کلاس من کلاس آنلاین اسکرچ داشت و حالا بابا هم گیر بود. مطمئن شدم شرایط رو به راه است و در تاریکی اتاقی دیگر لباس هایم را فقط در حد کفایت تمیزی برای نشستن روی تخت تعویض کردم و هندزفری را متصل کردم و امید داشتم به شروع دوباره ی قصه ای که قرار بود سر انداخته شود. کشف هری سخت-فامیلی! (واقعا چرا نویسنده چنین نام خانوادگی ای را انتخاب کرده؟!)

بعد از مدتی، خستگی و قطعی های اتصال و فکرهای پریشان، داشت از مفید بودن آنهمه تلاش نا امیدم می کرد که ناگهان جمله ای هرچند بدیهی، از دهان استاد صادر شد، در هوا چرخید، راهی از قلبم به چشمم باز کرد تا حلقه ی اشکی بتواند خستگی را بشوراند و ببرد...

دلم می خواست استاد را ۱۵ ثانیه به عقب بکشم، اما نمی توانستم. بعلاوه که جملات بعدی هم باید برای شاهد ادراکم شنیده می شدند.
جمله ای که حتی حالا هم می ترسم دوباره در فایل ضبط شده ی کلاس به سراغش بروم که مبادا باده ی قدرت اشتباهی را سرکشیده باشم!

تا پیش از آن جمله، هدف مقدسم برای شرکت در این ماجراجویی، یاد گرفتن قدم هایی بود تا به قول استاد بدون دستکاری اندیشه ی کودکان به آنها یاد بدهیم چطور بهتر و بیشتر فکر کنند و فکرهای خود را به چالش بکشند. همین برای من که نزدیک ترین ارتباطم با فبک، "مادری" است کاملا قانع کننده بود.
اینجای کلاس، استاد می گفتند فلسفه‌ورزی به ما چه عوضی در قبال این تکاپوی ذهنی خواهد داد. گفتند از عمیق شدن، همه جانبه شدن، و منعطف شدن. خوب تا اینجا دیتاها مشابه سابق بود. پیش فرضم این بود که آمده ام برای توسعه فردی  شخصی ام، یادگیری این مهارت ها را تمرین کنم. اما همین اینجا بود که یک جمله ی کوتاه، ناگهان چشم انداز من را عوض کرد. بدیهی بود، ولی تا آن لحظه به ذهن من خطور نکرده بود! و خطور کردنش گرمابخش بود و شوق انگیز!

آن جمله چیزی در این مضمون بود:
برای همین نگاه همه جانبه ی منعطف و عمیق هست که به سراغ فبک می رویم؛ چون می خواهیم "بچه ها" این شکلی پرورده شوند!

در همان چند لحظه پسر ۶ ساله ام را در نوجوانی تصور کردم، در موقعیت هایی کاملا عادی و روزمره، با لبخند و نگاهی گشوده بین اطرافیانش، با قلبی سلام دهنده و جاری شنونده ... مگر من چه می توانستم بخواهم؟... خدای من.... شکرت برای این تصور، شکرت که این خواستن را در ما و در مسیر ما قرار دادی ...

پس همه ی ماجرا این نیست که من، مادر یا تسهیلگر قابل تری بشوم! قرار است این بازی برد-برد و پایاپای باشد، حالا این بازی بیشتر شوق شروع کردن دارد!


#لحظه‌های_آها

برداشت فکری
خانم فریده مدرس زاده
در کلاس داستان هری

موضوع:
- رابطه تفکر نقادانه و تفکر خلاقانه
- معرفی «کتاب مهم» با موضوع متافیزیک برای کودکان


دوستی در کلاس پرسید:
آیا این مسیرحل تمرین، تفکر را خطی نمی‌کند و مانع تفکر خلاق نمی‌شود؟
اگر به من بگویید:" هیچ کلاهی کفش نیست." می‌گویم:" که گفته که نیست؟!" من قبول ندارم که:" هیچ نودلی سیب نیست." من وقتی به کلمات عمیق می‌شوم گرفتار معنای کلمات می‌شوم. هر هواپیمایی دارای ویژگی پیمودن هواست؛ پس پرنده هواپیماست. گویا که عمیق شدن معنا را عوض می‌کند!
استاد سوال پرسنده را سروشکل دقیق‌تری داد و دو سوال از آن خارج شد:
۱_ آیا تفکر منطقی مانع تفکر خلاق است؟
۲_ آیا این تمرین جلوی خلاقیت کودکان را می‌گیرد؟
و بعد، از به‌هم پیوستگی تفکر نقاد و خلاق گفت و به تفسیر من ازینکه تفکر خلاق پرورش گشودگی کلمات و استعاره و در نهایت استفاده‌ی شاعرانه از آنست و تفکر نقاد ایجاد ساخت منطقی و رابطه‌سنجی معنا با واژگانست.
و ازینکه تفکر نقاد پیش‌فرضها را می‌شناسد و تفکر خلاق آن را تغییر می‌دهد و در نهایت ازینکه تمرین‌هایی برای پرورش این داریم و تمرین‌هایی برای پرورش آن.

این بحث برای من یادآور کتاب آموزش متافیزیک برای دبستانیها به نام" کتاب مهم" بود و درست از همین قسمت کلاس ماجرای ذهن من شکل دیگری گرفت. به آنی مثل تلفن‌های قدیمی که وقتی سکه‌ی دوزاری در آن به درستی جای می‌گرفت صدای تقّی می‌کرد و خط آزاد می‌شد، ذهن من جرقه‌ای زد و انگار کتاب مهم در حالیدونش قرار گرفت!
" کتاب مهم" با ساختاری بسیار ساده و غیرداستانی به توصیف ۲۰ نوع چیز مختلف می‌پردازد. چیزهای مورد بحث عبارتند از قاشق، گل، مروارید، باران، لنگه کفش، باد.... و در نهایت" شما". کتاب می‌کوشد کیفیت ذاتی هریک از جوهرهای مورد نظر را با بیان مهم‌ترین ویژگی مشخص کند و بدین‌سان فرصت خوبی در اختیار بچه‌ها می‌گذارد تا درباره‌ی سرشت چیزها و اینکه "دارای کیفیت ذاتی هستند یا نه؟" بیندیشند.
وجه جالب و متمایز کتاب آنست که ادعاهایش درباره‌ی مهم‌ترین ویژگی چیزهای مختلف به وضوح غلط است. و این مساله فرصتی در اختیار تسهیلگر قرار می‌دهد تا به کودکان بیاموزد برای خودشان فکر کنند و به سادگی هر ادعایی را به این دلیل که در یک کتاب نوشته شده، نپذیرند.
( ترکیب نقد و خلق)
اما در راهنمای تسهیلگر در کتاب" ایده‌های بزرگ برای بچه‌های کوچک، ویراست ۲۰۱۴" راه‌حل‌هایی برای خلق ماتریسی از کیفیات ذاتی اشیا ارائه می‌شود تا در نهایت هرچیز به صورت بالقوه عضوی از یک رده قرار گیرد و رده‌های بنیادین( نوع) کشف گردند.
این کتاب تمرین یک پژوهش متافیزیکی‌ست.

اما چرا این مساله در کلاس برای من مهم جلوه کرد و منظورم ازین نوشته چه بود؟
اول، پاسخی به آنکه بحث مزبور چه نفعی برای کودکان دارد؟
که به‌نظرم رسید ما با کودکان در شناخت مفهوم مادر به دنبال ویژگی متمایزکننده چیزها هستیم و این مساله در کتاب مهم به خوبی تبیین شده و می‌توان برای بیشتر دانستن از آن کمک گرفت.
و دوم پرداختن به پرسش مهمی که همواره از روز اول پیش روی تسهیلگر و پژوهشگر فبک( و به تبع ایشان، برای من) وجود دارد:
" تسهیلگر باید دانش فلسفی داشته باشد یا نه؟ چرا؟"
در سال‌های اخیر به وضوح برایم اثبات شده که تسهیلگر باید حداقل توانایی شناخت حوزه‌های فلسفی را در پرسش‌های کودکان داشته باشد و البته این حداقل در فلسفیدن خود به نوعی حداکثر است و این درهم پیچیدگی اقتضای اندیشیدن است که دائماً موجب یافتن شباهت در تفاوت و یافتن تفاوت در شباهت می‌شود و بدین‌روی گویا جریان فکری را هرگز پایانی نیست! اما تسهیلگر باید نقطه‌ای بر پایان کلاس بگذارد و داشتن دانش فلسفی متناسب با موضوع بحث کمک می‌کند تا او به هنگام، نقطه را برای کودکان به سمت علامت سوال محتوایی سوق دهد و جریان فکر را همچنان زایا و پویا نگهدارد.

در پایان شاید اشاره به کتاب" بیایید فلسفه بورزیم" خالی از لطف نباشد که خواندنش را بر هر تسهیلگری فرض واجب می‌دانم تا با این رویکرد با بسیاری از مفاهیم و دیدگاه‌های فلسفی درگیر و آموخته شود.


#لحظه‌های_آها

آخرین مهلت ثبت‌نام
در کارگاه نیمروزه
تفکر طراحی برای کودکان
با عنوان:
ایده‌های کار راه بنداز

چهارشنبه
۱۵ اسفند ماه
ساعت ۱۴


https://t.me/TizFekri/2926