کافه اندیشه

⏺ اقامت ‎شاه ایران در کرملین در دوران دیکتاتوری پرولتاریا!

در این رشته نوشتار، یکی از درخشانترین دوره های دیپلماسی ایران در زمان شاه فقید را همراه با اسناد بررسی می کنم.

سیاست خارجی تلاش برای تامین منافع ملی در محیط خارجی ست و تنها در ذیل مفهوم منافع ملی فهمیده می شود.
فهم مناسبات میان ملل از دریچه هر مفهومی بغیر از این مفهوم هذیان گویی بی ربط  است. تاکنون کار جدی برای بررسی سیاست خارجی در دوره ‎#پهلوی بعمل نیامده و کماکان این فعالان سیاسی هستند که بنا به موضعی که دارند؛با کلیشه های نخ نما شده در مورد خدمت و خیانت، میدان داری می کنند.
هنگامی که ایران به سمت برنامه ریزی برای توسعه رفت(از سال1331)غربی ها که دوستان و هم پیمانان ما بودند در راه ورود ما به باشگاه دارندگان صنایع سنگین؛سنگ اندازی کردند. با فهمی که از مناسبات جهانی یافته بودیم؛ برنامه سفر شاه به شوروی تنظیم شد و یک شاهکار در دیپلماسی رقم خورد.
شاه با این کار به غربی ها نشان داد که در ایران کارگزاران دولت، کاردانی لازم برای تامین منافع ملی را دارند. شاه در افتتاح ذوب آهن اصفهان که حاصل سفر به شوروی بود، هوشمندانه منافع ایران درخلیج فارس را گوشزد کرد؛ و به آنها فهماند که ایران قدرت مانور در سیاست خارجی را دارد. شاه گفت:
«هر مملکتی، هر رویه‌ای نسبت به ایران بگیرد می‌تواند انتظار رویه متقابل از طرف ما داشته باشد این زمان رسیده که ما می‌گوییم نسبت به رفتار خارجی رویه متقابل خواهیم گرفت. اخطار می‌کنم اگر دوستان فعلی ما منافع ایران را از هر جهت به خصوص در خلیج فارس محترم نشمارند باید از سوی ما انتظار همان رویه را داشته باشند.
شاه متوجه بود که باید هوشمندانه بین این وضعیت با وضعیت زمان مصدق تمایز ایجاد کند:
« امروز این صحبت‌هایی را که من با شما ملت ایران اظهار می‌دارم از درون رختخواب یا از زیر پتو نیست این اظهارات ظاهرسازی و جنگ زرگری نیست. این از داخل خاک و از قلب ملت ایران اظهار می‌شود.»
سفر به شوروی از زبان سفیر کبیر ایران یک درسگفتار کامل و بی عیب در حوزه دیپلماسی است.
حکومت که خود را کارگزار دولت ایران می دید، با فهم دقیقی که از منزلت دولت ایران داشت، در سفر شاه به شوروی دقت به عمل آورد که تمام آداب تشریفات متناسب با شان شاه ایران رعایت شود. مقام شاه ایران را گرامی داشتند.
و پذیرفتند در حکومت دیکتاتوری پرولتاریا، شاه در کاخ تزارها، کرملین، اقامت کند و برای راحتی او سرویس بهداشتی تاسیس شود.

در اینجا برای مطالعه دوستان خاطرات سفیر ایران را می گذارم. خاطره اردشیر زاهدی در این مورد موید سطح کاربلدی و خبرگی هیات ایرانی ست.

پیوست اسناد:

https://postimg.cc/gallery/CnqFzFD

👤hojjat kalashi


@KafeAndeshe