انتقاداتی که از زمان آغاز همهگیری جهانی کووید-۱۹ در اوایل سال ۲۰۲۰ علیه سازمان جهانی بهداشت (WHO) مطرح شدهاند، اساساً نادرست هستند. درست است که این سازمان در واکنش به اطلاعات مربوط به شیوع ویروس کرونا در چین کند عمل کرد و توصیههای نادرستی ارائه داد—از جمله تشویق کشورها به اجتناب از اعمال محدودیتهای سفر، حتی پس از آنکه چین قرنطینهای را در ووهان اجرا کرد. اما این اشتباهات در قضاوت، یک نقص بنیادیتر را آشکار میکنند: طراحی سازمان جهانی بهداشت متناسب با چالشهایی که با آن روبهرو است، نیست. این سازمان بر این فرض بنا شده است که بهبود سلامت جهانی یک هدف مشترک بین تمامی کشورها است و مبارزه با بیماری، تعهدی است که همه به آن پایبند هستند.
بر اساس این فرض، بنیانگذاران سازمان جهانی بهداشت بر این باور بودند که چالش اصلی در مسیر دستیابی به سلامت جهانی، مسئله هماهنگی میان متخصصان است. مشکلات هماهنگی نیازمند تصمیمگیری جمعی درباره مسیر اقدام، نظریه علمی مناسب، یا استاندارد قابلاتخاذ است. هنگامی که بر سر یک استاندارد توافق شود، همگان انگیزه پیروی از آن را دارند. از این رو، بنیانگذاران اساسنامه سازمان جهانی بهداشت، آن را نهادی در نظر گرفتند که میتواند نماینده بشریت باشد و با اتخاذ رویکردی علمی، فراتر از سیاستهای ملی عمل کند.
اما همهگیری کووید-۱۹ بهوضوح نشان داد که چالش اصلی در بهبود سلامت جهانی نه ضعف در هماهنگی میان دانشمندان، و نه حتی نبود همکاری علمی، بلکه فقدان همکاری سیاسی است. تلاشهای سازمان جهانی بهداشت برای مقابله با این بحران با فشارهای متضاد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مواجه شد—تعارضاتی که نهتنها هماهنگی را دشوار، بلکه همکاری را عملاً غیرممکن میکنند. همانند سایر مشکلات همکاری در سطح جهانی—مانند تغییرات اقلیمی—حتی اگر همه بدانند چه اقداماتی باید انجام شود، برخی همچنان انگیزه تقلب دارند. مقابله با همهگیریها، جامعه بشری را با ریسکهای مشترکی مواجه میکند، اما برخی کشورها آسیبپذیرتر از دیگران هستند و هزینههای مرتبط—مانند پیشگیری و درمان—بهطور مساوی تقسیم نمیشود. کشورها برای محافظت از شهروندان خود، تمایل دارند اقدامات پیشگیرانهای مانند گزارش نکردن شیوع بیماری یا بستن مرزهایشان را بهطور یکجانبه انجام دهند. از سوی دیگر، تضاد منافع داخلی نیز وجود دارد، زیرا گروههای ذینفوذ در تلاشند سیاستهای ملی و جهانی سلامت را به نفع خود هدایت کنند.
مدیریت سلامت جهانی با چالشهای متعددی روبهرو است و سازمان جهانی بهداشت برای مواجهه با این چالشها ابزارهای لازم را در اختیار ندارد. این سازمان از ابتدا برای ایفای نقش حیاتی در تضمین همکاری سیاسی بینالمللی طراحی نشده بود.
فرصت تجهیز این سازمان به ابزارهای لازم برای مدیریت مؤثر همهگیریها در سال ۲۰۰۵ و در جریان تدوین مقررات بینالمللی بهداشت (IHR) از دست رفت. به دلیل اختیارات محدودی که این مقررات به سازمان جهانی بهداشت داده است، این سازمان قادر به واکنش مؤثر در برابر همهگیریها نیست.
@Human_rights_for_world
بر اساس این فرض، بنیانگذاران سازمان جهانی بهداشت بر این باور بودند که چالش اصلی در مسیر دستیابی به سلامت جهانی، مسئله هماهنگی میان متخصصان است. مشکلات هماهنگی نیازمند تصمیمگیری جمعی درباره مسیر اقدام، نظریه علمی مناسب، یا استاندارد قابلاتخاذ است. هنگامی که بر سر یک استاندارد توافق شود، همگان انگیزه پیروی از آن را دارند. از این رو، بنیانگذاران اساسنامه سازمان جهانی بهداشت، آن را نهادی در نظر گرفتند که میتواند نماینده بشریت باشد و با اتخاذ رویکردی علمی، فراتر از سیاستهای ملی عمل کند.
اما همهگیری کووید-۱۹ بهوضوح نشان داد که چالش اصلی در بهبود سلامت جهانی نه ضعف در هماهنگی میان دانشمندان، و نه حتی نبود همکاری علمی، بلکه فقدان همکاری سیاسی است. تلاشهای سازمان جهانی بهداشت برای مقابله با این بحران با فشارهای متضاد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مواجه شد—تعارضاتی که نهتنها هماهنگی را دشوار، بلکه همکاری را عملاً غیرممکن میکنند. همانند سایر مشکلات همکاری در سطح جهانی—مانند تغییرات اقلیمی—حتی اگر همه بدانند چه اقداماتی باید انجام شود، برخی همچنان انگیزه تقلب دارند. مقابله با همهگیریها، جامعه بشری را با ریسکهای مشترکی مواجه میکند، اما برخی کشورها آسیبپذیرتر از دیگران هستند و هزینههای مرتبط—مانند پیشگیری و درمان—بهطور مساوی تقسیم نمیشود. کشورها برای محافظت از شهروندان خود، تمایل دارند اقدامات پیشگیرانهای مانند گزارش نکردن شیوع بیماری یا بستن مرزهایشان را بهطور یکجانبه انجام دهند. از سوی دیگر، تضاد منافع داخلی نیز وجود دارد، زیرا گروههای ذینفوذ در تلاشند سیاستهای ملی و جهانی سلامت را به نفع خود هدایت کنند.
مدیریت سلامت جهانی با چالشهای متعددی روبهرو است و سازمان جهانی بهداشت برای مواجهه با این چالشها ابزارهای لازم را در اختیار ندارد. این سازمان از ابتدا برای ایفای نقش حیاتی در تضمین همکاری سیاسی بینالمللی طراحی نشده بود.
فرصت تجهیز این سازمان به ابزارهای لازم برای مدیریت مؤثر همهگیریها در سال ۲۰۰۵ و در جریان تدوین مقررات بینالمللی بهداشت (IHR) از دست رفت. به دلیل اختیارات محدودی که این مقررات به سازمان جهانی بهداشت داده است، این سازمان قادر به واکنش مؤثر در برابر همهگیریها نیست.
@Human_rights_for_world