نود سال پیش در شش دیماه ۱۳۱۳ به دستور رضا شاه نام کشور ما در سطح بینالمللی از «پرشیا» به «ایران» تغییر یافت. در روز ده دی ماه سعید نفیسی ادیب، آکادمیسین و ایرانشناسِ برجسته طی مقالهای که در روزنامهی «اطلاعات» چاپ شد دلایل این تغییر مهم را توضیح داد. او در مقالهی «از این پس همه باید کشور ما را به نام ایران بشناسند» توضیح مبسوط داد که چرا نامِ «ایران» برای کشور دقیقتر و کاملتر است. شاید مهمترین دلیل اینبود که پرشیا یا پرس یا پارس فقط اشاره به بخشی از خاک و فرهنگ داشت و عظمتِ وطن را نشان نمیداد و منشااختلافهایی نیز بود. نفیسی همراه محمدعلی فروغی و حسن تقیزاده این تصمیم را گرفته و به اطلاع رضا شاه رساندند او نیز دستور داد که «ایران» جای «پرشیا» را بگیرد. این فقط یک تغییر نام نبود بلکه احضار بخش مهمی از تاریخ بود که در غبار تشتت هولناک دورهی قاجار گم شده بود. احضار میراث داریوش و البته مفهوم «ایرانشهر» که در دوران ساسانیان نامِ کشور ما محسوب میشد. ایرانشهری که علاوه بر مفهوم جغرافیایی معمای فرهنگی عظیمی داشت و اشاره به قومِ آریایی کوچنده به فلات مرکزی و گسترهی عظیم نژادیاش. جالب اینکه بعدها تفکر کمونیستی و بعد اسلامگرا بهشدت به این مفهوم حمله کرد و آن را «فاشیستی» و مرتجع نامید. جالب اینکه هر سه مرد فرهنگسازی که نامشان رفت تا سالها به عنوان لیبرال فراماسونر و... تحقیر و تخفیف داده شدند. اما حالا در یک دههی گذشته انگار بخش عمدهای از ایرانیان دارند به ریشههای کهن و اهمیت مرزهاشان بیشاز پیش فکر میکنند. یکی از منابع مهمی که نفیسی به آن استناد میکرد و فروغی نیز صحه میگذاشت «شاهنامه» بود و ایرانشهری که فردوسی بارها از آن یاد کرده بود. این رخداد که نود سال از آن میگذرد باعث بازگشت به بسیاری باورها و بازبینی آنها بوده. حتا در صعبترین دورههای این نود سال نیز کسی جرات نکرد برای نام «ایران» معادلی بدهد و فقط مسأله نبرد با کسانی بود که تلاش کردند به شکلهای مختلف «ایران» را کوچک جلوه دهند و علاقهمندان به میراثاش را خشکمغز و مرتجع. متاسفانه بسیاری از نویسندهگان و شاعران مارکسیست در این روند نقش داشتند. در این که وطن ارزشی ندارد و مرزها بیهودهاند! اما روزی که نفیسی آن مقاله را نوشت و همهجا نام ایران حک شد و «ماند» روشن شد چهقدر این رفتار هوشمندانه بوده. در این نزدیک یک قرن «ایران» تنها ثروت چند نسل ما بوده و ایستاده و کنارش ایستادهایم. نفیسی با این پیشنهاد به شاه و تایید او میراث فردوسی را تثبیت کرد. و نوشت فرزندان ایرانایم...
https://www.instagram.com/p/DENTacboXll/?igsh=YzljYTk1ODg3Zg==
https://www.instagram.com/p/DENTacboXll/?igsh=YzljYTk1ODg3Zg==