مشاور مدرسه(حسین رئیسی)

بخشی از پاورپوینت مشاوره تحصیلی دوره جامع مشاور مدرسه

* استفاده از قدرت ارتباطی: مشاور باید از قدرت ارتباطی خود برای جلب حمایت مدیر و ایجاد همدلی و درک متقابل استفاده کند.
* پیگیری و ارزیابی: مشاور باید به طور منظم پیشرفت کار خود را پیگیری و ارزیابی کند و در صورت نیاز، تغییراتی در روش‌های خود ایجاد کند.

با اجرای این راهکارها، مشاور مدرسه می‌تواند تعامل مثبت و سازنده‌ای با مدیر برقرار کند، اعتماد او را جلب کند، از حمایت او برخوردار شود و در نهایت، خدمات بهتری به دانش‌آموزان ارائه دهد. به یاد داشته باشید که این فرآیند نیازمند صبر، تلاش و همکاری متقابل است.

گاهی اوقات مدیران به درستی نقش و وظایف مشاور را درک نمی‌کنند و از آن‌ها انتظارات نابجایی دارند. این موضوع می‌تواند هم به مشاور و هم به دانش‌آموزان آسیب برساند. برای بهبود این وضعیت، راهکارهای زیر را پیشنهاد می‌کنم:

1. شفاف‌سازی نقش‌ها و وظایف:

* تنظیم شرح وظایف دقیق: مشاور و مدیر باید با همکاری هم، شرح وظایف دقیق و روشنی برای مشاور تنظیم کنند. این شرح وظایف باید بر اساس استانداردهای مشاوره تحصیلی و تربیتی باشد و به طور واضح مشخص کند که مشاور چه وظایفی دارد و چه وظایفی ندارد.
* برگزاری جلسه توجیهی: مشاور می‌تواند جلسه‌ای با مدیر برگزار کند و در آن به طور کامل در مورد نقش خود در مدرسه، اهمیت مشاوره برای دانش‌آموزان و اهداف برنامه‌های مشاوره‌ای توضیح دهد.
* تاکید بر تخصص: مشاور باید به مدیر یادآوری کند که تخصص او در زمینه مشاوره روانشناختی و تربیتی است و نه در زمینه‌های دیگر مانند نظارت بر کلاس‌ها یا تدریس دروس.

2. برقراری ارتباط موثر:

* جلسات منظم: مشاور و مدیر باید جلسات منظم و دوره‌ای داشته باشند تا در مورد مسائل مدرسه، برنامه‌های مشاوره‌ای و نیازهای دانش‌آموزان با هم گفتگو کنند.
* گزارش‌دهی منظم: مشاور باید به طور منظم گزارش‌هایی از فعالیت‌ها و دستاوردهای خود به مدیر ارائه دهد. این کار به مدیر کمک می‌کند تا از اهمیت کار مشاور آگاه شود.
* ارائه بازخورد سازنده: مشاور باید در صورت مشاهده مواردی که به عملکرد مدرسه آسیب می‌زند، به مدیر بازخورد سازنده ارائه دهد و پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت ارائه کند.
* گوش دادن فعال: مشاور باید به نظرات و نگرانی‌های مدیر با دقت گوش دهد و سعی کند دیدگاه او را درک کند.

3. ایجاد اعتماد و احترام متقابل:

* جلب اعتماد مدیر: مشاور باید با عملکرد حرفه‌ای، مسئولیت‌پذیری و ارائه نتایج ملموس، اعتماد مدیر را جلب کند.
* احترام متقابل: مشاور و مدیر باید به همدیگر احترام بگذارند و به تخصص و دانش یکدیگر ارزش قائل شوند.
* حمایت از یکدیگر: مشاور و مدیر باید در جهت اهداف مدرسه با هم همکاری کنند و از یکدیگر حمایت کنند.

4. مدیریت انتظارات:

* تعیین اهداف واقع‌بینانه: مشاور و مدیر باید اهداف واقع‌بینانه‌ای برای برنامه‌های مشاوره‌ای تعیین کنند و از انتظارات غیرواقعی خودداری کنند.
* توضیح محدودیت‌ها: مشاور باید به مدیر توضیح دهد که محدودیت‌هایی در زمینه زمان، منابع و تعداد مراجعین وجود دارد و نمی‌تواند همه مشکلات را به طور کامل حل کند.
* تاکید بر نقش پیشگیری: مشاور باید به مدیر تاکید کند که یکی از اهداف اصلی مشاوره، پیشگیری از بروز مشکلات است و نه فقط مداخله در زمان بحران.

5. حفظ استقلال و فضای کاری:

* اهمیت اتاق مشاوره مجزا: مشاور باید بر اهمیت داشتن یک اتاق مشاوره مجزا و آرام تاکید کند. این فضا برای ایجاد اعتماد و صمیمیت با دانش‌آموزان ضروری است.
* حریم خصوصی دانش‌آموزان: مشاور باید بر حفظ حریم خصوصی دانش‌آموزان تاکید کند و به مدیر اطمینان دهد که اطلاعات شخصی دانش‌آموزان محرمانه باقی خواهد ماند.
* عدم مداخله در امور غیر تخصصی: مشاور باید به طور محترمانه از پذیرش مسئولیت‌های غیر مرتبط با حوزه کاری خود خودداری کند.

6. مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها:

* حضور در جلسات تصمیم‌گیری: مشاور باید در جلسات تصمیم‌گیری مدرسه که مربوط به امور دانش‌آموزان است، شرکت کند و نظرات و پیشنهادات خود را ارائه دهد.
* ارائه مشاوره به مدیر: مشاور می‌تواند به مدیر در زمینه مسائل مربوط به دانش‌آموزان، مانند مدیریت کلاس، روابط دانش‌آموزان و مشکلات رفتاری، مشاوره دهد.
* همکاری در برنامه‌ریزی: مشاور باید در برنامه‌ریزی فعالیت‌های مدرسه، به ویژه فعالیت‌های مربوط به سلامت روان و پیشگیری از مشکلات، مشارکت فعال داشته باشد.

7. آموزش مدیر:

* کارگاه‌های آموزشی: مشاور می‌تواند کارگاه‌های آموزشی برای مدیر و سایر کارکنان مدرسه در مورد نقش و اهمیت مشاوره، سلامت روان دانش‌آموزان و روش‌های ارتباط موثر با دانش‌آموزان برگزار کند.
* معرفی منابع: مشاور می‌تواند منابع اطلاعاتی معتبر در زمینه مشاوره و سلامت روان را به مدیر معرفی کند.
* استفاده از مثال‌های عینی: مشاور می‌تواند با ارائه مثال‌های عینی از تاثیرات مثبت مشاوره، مدیر را با اهمیت کار خود بیشتر آشنا کند.

نکاتی مهم:

* صبوری و مداومت: ایجاد تغییر در نگرش و رفتارهای مدیر زمان‌بر است و نیاز به صبوری و مداومت دارد.
* ارائه راهکارهای جایگزین: به جای رد کردن درخواست‌های غیر منطقی مدیر، سعی کنید راهکارهای جایگزین ارائه دهید. مثلاً اگر مدیر از شما بخواهد که به جای معلم غایب کلاس را اداره کنید، پیشنهاد دهید که به جای شما، یک نیروی کمکی دیگر یا یک معلم جایگزین برای کلاس پیدا شود.

2. ارتباط بهتر با [اسم پسر]: سعی کنید بیشتر باهاش حرف بزنید، به نگرانی‌هاش گوش بدید و درکش کنید. باهم کتاب بخوانید یا فیلم ببینید.
3. تمرکز بر فرایند یادگیری: به جای تمرکز صرف بر نمرات، به فرآیند یادگیری و رشد فکری [اسم پسر] توجه کنید.
4. شناسایی سبک یادگیری [اسم پسر]: شاید نیاز باشه روش‌های جدیدی برای یادگیری ریاضی و علوم پیدا کنیم که برای اون جذاب‌تر باشه.
5. مراجعه به مشاور تحصیلی: مشاور تحصیلی میتونه به [اسم پسر] در پیدا کردن روش‌های موثر برای درس خوندن کمک کنه.
6. مشاوره فردی برای [اسم پسر]: یک مشاور متخصص میتونه به [اسم پسر] کمک کنه تا اضطراب و فشارهای روانی رو مدیریت کنه و اعتماد به نفسش رو افزایش بده.
7. مشاوره خانواده: ادامه جلسات مشاوره خانواده برای بهبود ارتباط بین شما و فرزندتان ضروری است.
* مشاور: «به یاد داشته باشید که هدف اصلی ما خوشحالی و سلامتی [اسم پسر] است، نه فقط کسب نمره بالا. با همدلی و حمایت، می‌تونیم بهش کمک کنیم تا به بهترین شکل خودش رشد کنه.»

پایان جلسه:

* مشاور: «خب، فکر می‌کنم برای امروز کافی باشه. شما چه احساسی دارید؟»
* مادر: «احساس بهتری دارم. فکر می‌کنم فهمیدیم که اشتباه می‌کردیم.»
* پدر: «شاید حق با شما باشه... باید سعی کنیم دیدگاه‌هامون رو تغییر بدیم.»
* پسر: (با کمی امید) «ممنونم...»
* مشاور: «ممنون از شما. جلسه بعدی رو هماهنگ می‌کنیم.»

سناریو جلسه مشاوره خانواده:

شخصیت‌ها:

* مشاور: (با تجربه، همدل، و راهنما)
* پدر: (عصبی، ناامید، تاکید بر موفقیت فرزند)
* مادر: (درگیر، نگران، تلاش برای کمک به فرزند)
* پسر: (کلاس هشتم، با نمرات پایین در ریاضی و علوم)

محل: اتاق مشاوره

نقطه شروع:

* مشاور: «سلام، خوش آمدید. ممنونم که برای مشاوره وقت گذاشتید. لطفاً خودتان را معرفی کنید و بگویید چه چیزی شما را به اینجا آورده است.»
* پدر: «ما پدر و مادر [اسم پسر] هستیم. پسرمان کلاس هشتم است و متاسفانه در درس‌های ریاضی و علوم نمرات خیلی پایینی گرفته. ما خیلی برایش هزینه کرده‌ایم و از او انتظار داریم که موفق شود. خیلی ناامید و عصبانی هستیم.»
* مادر: «من خیلی نگرانم. با [اسم پسر] زیاد کار می‌کنم، ولی نمی‌دانم چرا پیشرفتی نمی‌کند. واقعاً نمی‌دانم باید چکار کنم.»
* پسر: (سکوت می‌کند و سرش را پایین می‌اندازد)
* مشاور: «متشکرم از توضیحاتتان. [اسم پسر]، شما هم اگر حرفی داری می‌تونی بزنی.»
* پسر: (با صدای آرام) «نمی‌دونم... درس‌ها برام سخت شده.»

آسیب‌شناسی مشکل:

* مشاور: «متوجه هستم. خب، پدر و مادر، شما گفتید که خیلی برای پیشرفت [اسم پسر] هزینه کرده‌اید. میشه کمی بیشتر توضیح بدید که چه کارهایی انجام داده‌اید؟»
* پدر: «ما بهترین معلم‌های خصوصی رو گرفتیم، کلاس‌های تقویتی ثبت‌نامش کردیم، هر کتاب و جزوه‌ای که لازم داشته براش تهیه کردیم. همه چیز براش فراهم کردیم، ولی انگار فایده نداره.»
* مادر: «من هر روز باهاش تمرین می‌کنم، ولی انگار نه انگار. گاهی فکر می‌کنم اصلاً گوش نمی‌ده.»
* مشاور: «[اسم پسر]، شما چه احساسی نسبت به این کلاس‌ها و تمرین‌ها دارید؟»
* پسر: «خسته می‌شم... خیلی زیاد شده... حس می‌کنم دیگه نمی‌تونم.»
* مشاور: «درسته... پدر و مادر، متوجه هستم که شما خیلی نگران پیشرفت تحصیلی [اسم پسر] هستید، اما گاهی اوقات فشارهای زیاد نتیجه عکس می‌ده. [اسم پسر]، آیا شما از درس‌خوندن لذت می‌بری یا حس می‌کنی یه جور اجباره؟»
* پسر: «اجباره... بیشتر وقت‌ها خسته کننده‌اس.»

تشخیص مشکل:

* مشاور: «خب، به نظر می‌رسه که ما با چند موضوع روبرو هستیم. اولاً، [اسم پسر] تحت فشار زیادی قرار گرفته. این فشار می‌تونه باعث اضطراب و بیزاری از درس بشه. ثانیاً، والدین به شدت بر موفقیت تحصیلی متمرکز شده‌اند و این خودش میتونه بار روانی زیادی بر [اسم پسر] تحمیل کنه. پدر، شما فرمودید که [اسم پسر] تنها سرمایه زندگی شماست و باید موفق شود. می دونید این جمله چه فشاری بر یک پسر نوجوان وارد می‌کنه؟»
* پدر: (متعجب) «خب... ما فقط می‌خواهیم بهترین‌ها رو براش فراهم کنیم.»
* مشاور: «درسته، اما گاهی اوقات بهترین‌ها رو به شکل درستی ارائه نمیدیم. [اسم پسر]، شما فکر می کنید چرا درس ریاضی و علوم برات سخت شده؟»
* پسر: «نمی‌دونم... شاید چون معلم‌هاش خوب نیستند.»
* مشاور: «شاید هم این طور باشه، اما گاهی اوقات ما با مسائلی روبرو میشیم که فقط تقصیر معلم نیست. ممکنه اون درس برات جذاب نباشه یا روش یادگیریت با روشی که الان ارائه میشه همخوانی نداشته باشه. آیا ممکنه؟»
* پسر: (فکر می‌کند) «شاید...»

نقش والدین در افت تحصیلی:

* مشاور: «پدر و مادر، من متوجه نگرانی‌های شما هستم، اما باید بگم که فشارهای بیش از حد و تمرکز صرف بر نمرات، ممکنه نتیجه معکوس بده. [اسم پسر] نیاز داره تا اول حس ارزشمند بودن داشته باشه، بعد سراغ پیشرفت تحصیلی بره. ما نباید اون رو فقط به عنوان یک وسیله برای رسیدن به آرزوهامون ببینیم. چرا باید این بچه بار سنگین موفقیت خانواده رو به دوش بکشه؟ چون تک فرزنده؟ خب فرزندان بیشتری به دنیا می‌آوردید. قرار نیست چون تک فرزنده تمام آرزوهای شما رو برآورده کنه.»
* مادر: (با کمی تامل) «شاید حق با شماست... ما واقعاً فقط به فکر نمره‌ها بودیم.»
* پدر: (سکوت می‌کند و کمی فکر می‌کند)
* مشاور: «بهترین کاری که الان می‌تونید انجام بدید اینه که از [اسم پسر] حمایت کنید، به حرف‌هاش گوش بدید و تلاش کنید تا علایق و توانایی‌های واقعی‌اش رو پیدا کنید. او نیاز داره احساس کنه که فارغ از نمره‌هاش دوستش دارید و بهش اهمیت میدید.»

راهکار درمانی:

* مشاور: «برای شروع، من پیشنهاد می‌کنم که:
1. فشار روی [اسم پسر] کم بشه: کلاس‌های تقویتی و تمرین‌های اضافی رو کاهش بدید و بهش اجازه بدید استراحت کنه و به کارهایی که دوست داره بپردازه.

حتی کلاس به کلاس می توانید مقایسه کنید. مثلا اگر در یک مدرسه ۳کلاس هفتمی دارید میانگین آنها را با هم مقایسه کنید. اگر دبیر هر ۳کلاس یکی است و پراکندگی نمرات بالاست و تفاوت نمره چشم گیری وجود دارد باید شرایط کلاس ها بررسی شود‌

اگر دبیران آنها متفاوت است که هر روش تدریس و تعامل دبیران با هم مقایسه شود.

مشاور می تواند در جلسه شورای دبیران با نمودار عملکرد دبیران را بررسی کند.

به هر حال اگر میانگین درسی پایین بود دبیر باید پاسخگو باشد. و این تراز پایین را تبیین کند. دلایل آن را مشخص نماید. و برای نوبت دوم هدف گذاری کنید که چگونه پیشرفت تحصیلی حاصل می شود.

بعد از پایان امتحانات نوبت اول و صدور کارنامه مشاور باید تجزیه و تحلیل امتحانات رو از معاون آموزشی دریافت کند.

تجزیه و تحلیل امتحانات روند پیشرفت و افت تحصیلی دانش آموزان را مشخص می کند‌.
نمرات دانش آموزان را درس به درس بررسی کنید. بر اساس میانگین کلاس وضعیت تحصیلی هر دانش آموز مشخص می شود. دانش آموزانی که پایین تر از میانگین کلاس هستند وضعیت تحصیلی آنها زرد است.

علاوه بر معدل کلی درس به درس رو هم بررسی کنید. برخی دانش آموزان معدل نسبتا بالایی دارند اما در یک درس ضعیف هستند پس درس به درس هم آنها را ارزیابی کنید.

همچنین این آمار به شما امکان‌می دهد که دبیران را هم بشناسید و عملکرد تدریس آنها را هم بررسی کنید‌
در پایان شما می توانید از اداره فایل کل مدارس رو دریافت کنید و وضعیت مدرسه خودتان را با مدارس دیگه مقایسه کنید.