کانال دکتر مجید ایوزیان

⚽️ شاخص xG و داده محوری در فوتبال
شاخص xg (Expected Goals) یکی از دستاوردهای جدید تحلیل داده در فوتبال است که در نتیجه‌ی موج تحول داده‌محوری در این ورزش به وجود آمد. این مفهوم به طور رسمی از اواخر دهه 2000 و اوایل دهه 2010 میلادی مطرح و توسط شرکت‌های فعال در حوزه داده‌های ورزشی مثل Opta و StatsBomb استفاده شد و با استفاده توسط تیم های مهم لیگ برتر مثل لیورپول و منچیسترسیتی به تدریج به یکی از مهم‌ترین ابزارهای تحلیل در فوتبال تبدیل شد.

🥅 شاخص xG چیست؟
شاخص xg مخفف "گل‌های مورد انتظار" (Expected Goals) است و پیش‌بینی می‌کند که یک بازیکن یا تیم، در یک موقعیت خاص، با چه احتمالی باید به گل برسد. این احتمال بر اساس داده‌های تاریخی و شرایط موقعیت تعیین می‌شود.

🏅چطور xG محاسبه می‌شود؟
شاخص xg از مدل‌های پیشرفته داده‌محور استفاده می‌کند که موقعیت‌های گل‌زنی را بر اساس چندین عامل کلیدی ارزیابی می‌کنند:
1. فاصله بازیکن تا دروازه: هرچه نزدیک‌تر باشد، احتمال گل‌زنی بیشتر است.
2. زاویه شوت: زاویه بازیکن نسبت به دروازه تأثیر زیادی دارد؛ شوت از روبرو معمولاً راحت‌تر از شوت از زوایای بسته است.
3. نوع ضربه: ضربه با پا، سر یا شرایط خاص دیگر (مثلاً ضربات قیچی یا والی).
4. نوع موقعیت: آیا شوت در جریان بازی بوده، یا از روی ضربه آزاد، پنالتی یا کرنر.
5. شرایط دفاعی: تعداد و موقعیت مدافعانی که نزدیک به بازیکن هستند.
6. پاس قبل از شوت: آیا شوت نتیجه یک پاس کلیدی یا حرکت ترکیبی بوده.
به هر شوت یا موقعیت گل‌زنی، بر اساس این عوامل، یک امتیاز xG بین 0 و 1 داده می‌شود:
• عدد 1 یعنی این موقعیت تقریباً همیشه به گل تبدیل می‌شود (مثلاً پنالتی).
• عدد 0 یعنی شانس گل شدن آن موقعیت تقریباً صفر است (مثلاً شوت از وسط زمین).

⭐️ چرا xG مهم است؟
1. تحلیل کیفیت موقعیت‌ها: xG به ما کمک می‌کند بفهمیم که یک تیم یا بازیکن چقدر موقعیت‌های باکیفیتی خلق کرده است، نه فقط تعداد شوت‌ها. ممکن است تیمی 15 شوت بزند ولی xG پایین داشته باشد، چون اکثر شوت‌ها از راه دور یا با زاویه نامناسب بوده است.
2. ارزیابی عملکرد بازیکنان: xG نشان می‌دهد که یک بازیکن آیا به اندازه موقعیت‌هایی که داشته گل زده است یا نه. اگر بازیکنی xG بالایی داشته باشد ولی گل نزده باشد، ممکن است به دلیل بی‌دقتی یا بدشانسی باشد.
3. بررسی کیفیت دفاع: تیمی که xG کمی به حریفانش می‌دهد، یعنی دفاع مستحکمی دارد و اجازه خلق موقعیت‌های خطرناک را نمی‌دهد.

⚠️ محدودیت‌های xG
این شاخص نمی‌تواند عوامل انسانی مثل مهارت یا خلاقیت فردی را به‌طور کامل ارزیابی کند.
در موقعیت‌های پیچیده (مثلاً برخورد توپ با چند بازیکن قبل از شوت) ممکن است دقت کمتری داشته باشد.
به تأثیر دروازه‌بان‌ها کمتر توجه می‌شود.

📈 شاخص xG نه تنها یک ابزار مفید در تحلیل فوتبال مدرن است، بلکه نمادی از تغییر رویکرد کل ورزش به سمت تصمیم‌گیری داده‌محور است. این شاخص نشان می‌دهد که داده‌ها می‌توانند تصویر دقیق‌تری از واقعیت ارائه دهند و فوتبال دیگر فقط به شهود یا تجربه وابسته نیست. این تحول همچنان ادامه دارد و ابزارهایی مثل xA (پاس‌های مورد انتظار)، PPDA (فشار بر بازیکن صاحب توپ) و دیگر معیارهای پیشرفته، فوتبال را به یک علم پیچیده‌تر تبدیل کرده‌اند.

💻 پارسال یه وبینار در مورد داده های لیگ برتر گذاشتم. اسلاید های وبینار اینجا هست:
https://t.me/m_eyvazian/4831

داده هاش رو هم اینجا گذاشتم:
https://t.me/m_eyvazian/4827