بزرگمهر حسين پور

‍ ‍ ‍ ‍
▪️آلن مور

ـــ من دیگر به دنیای کتاب‌های کمیک علاقه‌ای ندارم و دوست ندارم که دیگر با آن ارتباطی داشته باشم. چیزی حدود ۴۰ سال است که در میان کمیک‌ها فعالیت می‌کنم و بالاخره خودم را بازنشسته کرده‌ام. زمانی‌که من وارد صنعت کتاب‌های کمیک شدم، جذابیت اصلی‌اش این بود که یک رسانه عامیانه محسوب می‌شد. به این منظور خلق شده بود که مردم طبقه کارگر، خصوصا کودکان را سرگرم کند. چیزی که این صنعت را تا حد زیادی تغییر داده، خصوصا «رمان‌های گرافیکی» فعلی، این است که بسیار گران شده است و دیگر به درد مخاطبان طبقۀ کارگر نمی‌خورد. من هیچ مشکلی با افراد طبقه متوسط ندارم اما قرار نبود که کتاب‌های کمیک یک وسیله سرگرمی برای افراد میانسال باشد. قرار بود این کتاب‌ها برای افرادی منتشر شود که پول زیادی ندارند. در حال حاضر بیشتر افراد کتاب‌های کمیک را با فیلم‌های ابرقهرمانی یکی می‌دانند. همین موضوع یک مشکل و دشواری دیگری را برای من اضافه می‌کند. من از زمان اولین فیلم «بتمن» از تیم برتون، دیگر هیچ اثر ابرقهرمانی دیگری تماشا نکردم. آن‌ها سینما را نابود کرده‌اند و از طرف دیگر هم تا حد زیادی باعث خرابی فرهنگ کمیک شده‌اند. چندین سال پیش من گفتم که این اتفاق یک نشانه واقعا نگران‌کننده است. در آن زمان صدها هزار بزرگسال صف می‌کشیدند تا شخصیت‌هایی را در سینما ببینند که ۵۰ سال پیش خلق شده بودند؛ شخصیت‌هایی که قرار بود پسرهای ۱۲ ساله را سرگرم کنند.
در آن زمان اینطور به نظر می‌رسید که تماشای این فیلم‌ها یک نوع راه فرار از پیچیدگی‌های دنیای مدرن و بازگشت به کودکی و المان‌های نوستالژیک مربوط‌به آن زمان محسوب می‌شد. به نظر خطرناک می‌آمد و جمعیت را تا حد زیادی تحت‌تاثیر قرار داده بود. ممکن است این موضوع کاملا اتفاقی باشد اما زمانی‌که مردم آمریکا در سال ۲۰۱۶ یک سوسیالیست ناسیونال را انتخاب کردند و کشور انگلیس هم تصمیم گرفت که از اتحادیه اروپا خارج شود، ۶ مورد از ۱۲ فیلم پرفروش آن زمان، آثار ابرقهرمانی بودند. نمی‌خواهم بگویم که یکی از این‌ها باعث رخ دادن مورد دیگر شد اما من فکر می‌کنم که هر دو، علائم یک چیز یکسان هستند؛ انکار واقعیت و یک تمایل برای راه‌حل‌های ساده و هیجانی.

— Alan Moore, the creator of Watchmen and V For Vendetta, outside his house (1987).

🎥 @CinemaParadisooo
🎥 @CinemaParadisooo

دوشنبۀ این هفته، برای اولین بار با جناب چت جی‌پی‌تی صحبت کردم، به اصرار یکی از دوستان که خودش علاقه‌ی زیادی به این‌جور چیزها دارد و خوب هم از این عوالم سر در می‌آورد. به دوست عزیز گفته بودم دستم به دامنت بیا فلان مشکل من را حل کن! دستم را به دامن هوش مصنوعی بند کرده بود. بعد گفته بودم مسئله‎ای دارم، گفته بود "از دانشمند مجلس بازپرس"؛ یعنی همان چت ‌جی‌پی‌تی. خلاصه اصرار داشت که به طریقی پای من را به این معرکه‌ای که دوستش ندارم باز کند، من هم با گفتن این‌که "تو آخر با این کارهایت همین رفاقت نیم‌بندمان را که به سالی چند تا تماس و در هر تماس به گفتن ده بیست جمله‌ی الکی بند است به باد می‌دهی" خداحافظی کردم. و رفتم سراغ جی‌پی‌تی خان در تلگرام. مؤدبانه سلام کردم، مؤدبانه سلام کرد و گفت بفرما چه کمکی از دست من برمی‌آید، گفتم لطفا فلان زحمت را برای من بکش، گفت فعلا در حد این رابطه‌ای که داریم و رفاقتی که نداریم نمی‌شود ولی اگر دوست داری جزئیات مشکل‌ات را بگو من راهنمایی کنم؛ توی دلم گفتم من با هوش طبیعی خودم سر همه را درد می‌آورم تو می‌خواهی با هوش مصنوعی سر من را درد بیاوری؟ خداحافظی کردم و تمام.

گفت‌وگوی کوتاهی بود و مشکل من حل نشد، به هر حال در حد آشنایی بد هم نبود. شاید قسمت نیست من در این فناوری استاد بشوم، فعلا کنار می‌کشم تا با فناوری بعدی به صحنه برگردم و چه کارها که بکنم. راستی عجب ماجرایی شده رشد سرسام‌آور و حیرت‌آور هوش مصنوعی و رقابتی که ما در مصرف آن می‌کنیم مثل مصرف همه چیز. من که نابلدم ولی آن‌هایی که آشنا هستند هم بیشتر تظاهر به آشنا بودن می‌کنند از آن جهت که زیر و بم تکنیکی کار را می‌شناسند ولی دید عمیق و فلسفی و کلی به آن ندارند. البته مهم است که با این قابلیت‌ یا قابلیت‌ها چه کار می‌کنیم و چه می‌سازیم و چه چیزی را خراب می‌کنیم ولی به مراتب مهم‌تر این است که موقعیت خودمان را نسبت به این تغییرات ناگهانی درک کنیم. این‌که بدانیم حالا کجای کار هستیم و به زودی کجا خواهیم بود. این‌که منفعت و ضرر را منصفانه بسنجیم و فریفتۀ سیستم‌هایی نشویم که بیشتر از آن‌که آدم‌ها را بشناسند فرمول و حساب کتاب بلدند و لاجرم موقعش که سر برسد منافع جمعی و اساس آدمیت را به دو ارزن می‌فروشند.

اخیراً از هرکس در این‌باره سوال می‌کنم زیره به کرمان می‌برد و شناختن مجازی را به خود مجازی ارجاع می‌دهد. اگر چه فضای اینرنت دست‌کم تا پیش از ظهور هوش مصنوعی به این شکل اخیر، شامل افکار و نظرات آدم‌ها بوده و ساخته و پرداختۀ آن‌ها و حتی هوش مصنوعی هم از همین منبع تغذیه می‌کند، گمان می‌کنم برای سردرآودن از زیر و زبر ماجرا باید با اختیار بیشتری سراغ منابعی برویم که خارج این فضاها تولید شده‌اند و نگاه انتقادی‌تری دارند، از جمله این سه کتاب و چیزهایی شبیه به این‌ها. موج پیش رو از کتاب‌های تازۀ نشر فرهنگ معاصر است و بیشتر جنبۀ توصیفی دارد و نویسندۀ آن خود در زمینۀ هوش مصنوعی فعالیت می‌کند. درآمدی بر فلسفۀ سیاسی هوش مصنوعی نگاهی سیاسی و فلسفی دارد و جنبه‌های انسانی‌تر را نقد کرده؛ و هنر هوش مصنوعی رابطۀ آن را با هنر و خلاقیت کاویده که شاید مهم‌ترین نگرانی اهالی هنر باشد. البته کتاب در این موضوع زیاد نوشته شده و خوشبختانه اهل کتاب به این موضوع واکنش نسبتاً خوبی نشان داده‌اند. اگر می‌شناسید لطفا معرفی کنید.

https://t.me/bashoobook