مدرسه علوم انسانی

Ⓜ️ ریشه ی رفتار شناسی جنسی انسان‌ها


➕دکتر سرگلزایی


🔻«کریستوفر رایان» با شوخ‌طبعی تمام سخنرانی‌اش را با این ادعا آغاز می‌کند که: «از نظر رفتار و اعمال جنسی، ما شاخه‌ی جدا‌شده‌ای از نسل میمون‌ها نیستیم؛ ما خودمان نوع خاصی از میمون‌ها هستیم! نسبت شباهت و نزدیکی ما به شامپانزه و بونوبو بیشتر از شباهت آن دو به اورانگوتان، گوریل و سایر میمون‌سانان است...»
اما این‌که ما چه نوع خاصی از میمون‌ها هستیم، پرسشی است که زوج محقق سال‌هاست که روی آن کار می‌کنند.ما می‌دانیم که انسان‌ها از ۲۰۰ هزار سال پیش فیزیک بدنیِ کنونی را کسب کرده‌اند و در ضمن می‌دانیم که فقط از حدود ۱۰ هزار سال پیش بود که بخشی از بشر در یک نقطه ماندگار شد و از طریق کشاورزی به تولید بیشتری دست یافت.

🔻دکتر رایان قبل از هر چیز توجه حضار را به این واقعیت جلب می‌کند که پس از مطرح شدن نظریه‌ی تکامل داروین، همواره یک شیوه روایت درباره رقابت زنان و مردان شکل گرفته است.
اعتقاد محافل علمی این بود که زنان و مردان در یک جدال دائم به سر می‌برند و این‌که مردان از بدو تاریخ طبیعی بشر، زنان را با غذا و پرستیژ و تهیه مکانی برای زندگی، وا‌می‌داشتند که در یک تعهد جنسی قرار بگیرند و به آن‌ها وفادار باشند.
ثابت شده است که این نوع تفسیر از زندگی اجتماعی اجداد اولیه به دلایل مختلف نادرست است.

🔻در زندگی بشر اولیه پیش از اختراع کشاورزی، در قبیله‌های کوچ‌نشین و در یک سیستم «عدالت اجباری» رفتار جنسی زنان و مردان محدود به یک جمع دونفره نمی‌شد. البته این بدان معنا نیست که با هر فرد غریبه‌ای رابطه جنسی داشته‌ایم!انسان‌ها و اورانگوتان‌ها تنها حیوانات میمون‌سان هستند که از روبه‌رو جماع می‌کنند. این دو موجود تنها میمون‌هایی هستند که کیسه نگهداری تخمشان با فاصله از بدن‌شان قرار دارد.

🔻سخنران به این مثال بسنده می‌کند که داشتن کیسهِ تخم بیرون از بدن، شبیه داشتن یخچال پر از آبجوی خنک است و طبیعتاً همیشه آماده نوشیدن است و به این مفهوم که مردان همیشه برای یک رابطه جنسی آماده‌اند.آمادگی و تنوع روابط جنسی که به‌راحتی می‌شود در میمون‌های شبیه انسان نیز یافت.

🔻داروین همان‌طور که به اعضای تناسلی شامپانزه ماده خیره می‌شد نمی‌توانست از مرز اندیشه‌های سنتی عبور کند و پیگیری نماید که هر شامپانزه ماده در هر ساعت بین ۱ تا ۴ بار و بیش از ده آمیزش جنسی با شامپانزه‌های مختلف درون گروه خود دارد. در حال حاضر می‌دانیم که دفعات سکس انسان‌ها برای یک تولیدمثل ۱۰۰۰ بار است و بونوبوهای ماده، در ۹۰ درصد دوران قاعدگی ماهانه، قادر به فعالیت جنسی هستند.
دکتر رایان غالباً مجبور می‌شود به این پرسش و ابهام پاسخ دهد که آیا دیدگاه‌هایش، ترویج و تشویق رابطه آزاد جنسی را مدنظر قرار داده است؟ وی درحالی‌که باز هم با شوخ‌طبعی از یک مثال طبیعی بهره می‌گیرد، می‌افزاید: «اگر بگوییم انسان‌ها به‌طور غریزی گوشت‌خوار بوده‌اند آیا بدین مفهوم است که گیاهخواری انسان‌های معاصر بد و غلط است؟»

🔻نشانه‌های باستان‌شناسی و تحقیقات اجتماعی با استاندارد سنتیِ تعهد جنسی دو نفر به هم هماهنگی ندارد و جوامع بسیاری وجود دارند که از سیستم زن‌وشوهری (کلوپ جنسی دونفره) بهره نمی‌گیرند. جوامعی هستند که فرزندان، چندین پدر دارند و جوامعی هم هستند که سکس هیچ رابطه‌ای با شرم و گناه ندارد. +++


📌قسمت اول

📌قسمت دوم

📌قسمت سوم

📌قسمت چهارم

📌قسمت پنجم



🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی

Ⓜ️ خودروسازی ایران و مراکش؛
آغازی مشابه و سرانجامی متفاوت!



➕اخیرا که با استنکاف موقت مدیر عامل سابق ایران خودرو از واگذاری پست خود دوباره مشکلات و بحران صنعت خودروسازی ایران خودنمایی کرده است، به یاد صنعت خودروسازی کشور مراکش (مغرب) در آفریقا افتادم. اتفاقا صنعت خودروسازی دو کشور هم آغازی مشابه داشته‌اند؛ در هر دو ابتدا شرکت فیات خط تولید تاسیس کرد؛ ابتدا در ایران به سال 1953 و شش سال بعد هم در سال 1959 در مراکش. اما بعدا ایران و مغرب دو مسیر متفاوت را طی کردند. یکی همچنان درجا می‌زند و عقبگرد می‌کند و دیگری بی‌وقفه می‌تازد و پیش می‌رود.

➕در حالی که صنعت خودروسازی ایران تنها رشد کمی داشته و به افت کیفی مستمری مبتلاست و به صنعتی غیررقابتی و زیان‌ده تبدیل شده است، اما صنعت خودروسازی مراکش (مغرب) در دو دهه اخیر توسعه قابل توجهی یافته و به صنعتی رقابتی و پردرآمدترین بخش اقتصادی آن تبدیل شده است. مراکش جزو معدود کشورهای عربی است که هم اکنون با صادراتی صنعتی و غیرنفتی یعنی صادرات خودرو شناخته می‌شود. نخستین تولیدکننده و صادرکننده خودرو در آفریقا و در جهان عرب و همچنین دومین صادرکننده خودرو به اروپاست.


➕در حالی که مجموع صادرات ایران خودرو و سایپا در سال گذشته میلادی به 50 میلیون دلار هم نمی‌رسد؛ اما صادرات صنعت خودروسازی مغرب در سال گذشته به بیش از 15 میلیارد دلار رسید و خودروهای آن به 70 کشور جهان صادر شد که 80 درصد 700 هزار خودروی تولیدی سالیانه آن به اروپا صادر می‌شود؛ خودرویی هم امکان صادرات به این قاره را پیدا می‌کند که در سطح بالایی از کیفیت و استاندارد جهانی باشد. اکنون هم دولت مغرب به دنبال رساندن ارزش صادرات بخش خودروی خود به 90 میلیارد دلار طی سال‌های آینده است.

➕در اصل صنعت خودروسازی مغرب مانند همتای ایرانی خود مونتاژی است؛ اما در سال‌های اخیر در جهت بومی‌سازی آن گام‌های بلندی برداشته است و هم اکنون 69 درصد قطعات خودروهای تولیدی آن با کیفیت بالا بومی‌سازی و در سال 2023 اولین خودروی کاملا بومی خود با نام «نیو» را تولید کرده است.

➕در چند سال اخیر هم با گسترش صنعت خودروسازی برقی در جهان اهتمام خاصی به آن داشته و سال گذشته اولین خودروی هیبریدی خود را تولید کرده و قرار است روزانه 200 دستگاه از این خودروها برای مصرف داخلی و صادرات تولید کند.

➕در همین حال نیز وجود زیرساخت‌های مناسب، نیروی کار حرفه‌ای و ارزان، بستر جذاب و انعطاف‌پذیر سرمایه‌گذاری، ثبات سیاسی و اقتصادی و نزدیکی به اروپا باعث شده است که این کشور به قطب مهمی در سرمایه‌گذاری شرکت‌های پرآوازه خودروسازی دنیا در آفریقا تبدیل شود. در واقع آنچه موجب پیشرفت صنعت خودروسازی مغرب با تکیه بر دو شرکت بزرگ و رقابت تنگاتنگ این صنعت با چین و هند و کشورهای دیگری شده است، وجود مدیریتی اقتصادی و غیر انحصاری و الیگارشی است.


➕در کنار توسعه صنعت خودروسازی، مغرب از دو دهه قبل هم اولین گام‌ها را برای ایجاد صنعت هواپیماسازی برداشته و رفته رفته در حال تبدیل شدن به قطبی در تولید قطعات هواپیماهای مسافربری است. در سال 2023 نزدیک به 3 میلیارد دلار هم در این حوزه صادرات داشته و توانسته است که در سال‌های اخیر با جذب سرمایه‌گذاران بزرگ خارجی به صنعت هواپیماسازی خود هم رونق دهد و هم اکنون 142 شرکت خارجی فعال در تولید قطعات هواپیما در مغرب با فراهم کردن 20 هزار فرصت شغلی مشغول به کار هستند. سال گذشته هم وزارت صنعت و تجارت مغرب از تصمیم کشورش برای تولید نخستین هواپیمای مسافربری در آینده نزدیک خبر داد.

➕در واقع معضل اقتصاد ایران تنها تحریم نیست و اتفاقا تحریم معضلات بنیادین آن در بخش‌های مختلف را نمایان کرد. قبلا درآمدهای هنگفت نفتی به نوعی باطن اقتصاد ایران را پوشانده بود، اما با کاهش جدی این درآمدها واقعیت برملا شد و مشکلات ساختاری رفته رفته خود را نشان داد. ریشه مشکل نبود مدیریت و حکمرانی اقتصادی است که الزامات خاص خود را دارد و بقیه مشکلات اقتصادی هم مظاهر آن هستند. رفع تحریم‌ها ضرورت انکارناپذیری برای بهبود وضعیت اقتصادی کنونی ایران است، اما بدون درمان ریشه معضلات اقتصادی توسعه و پیشرفت واقعی اقتصادی رخ نمی‌دهد.




📝 صابر‌ گل عنبری +++




🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی

Ⓜ️ یک‌سوم از کل غذایی که در جهان تولید می‌شود، دور ریخته می‌شود.



🔴 هر چقدر هم حواستان را جمع کنید، باز هم اتفاق می‌افتد: نان خشک می‌شود، میوه‌های توی یخچال کپک می‌زنند، غذایی که از نهار یا شام باقی مانده، بلااستفاده می‌شود یا تاریخ انقضای شیر و ماست می‌گذرد. یک تحقیق می‌گوید هر خانواده در جهان، در طول سال، به طور متوسط ۷۴ کیلوگرم غذا دور می‌ریزد. اما این هنوز اول ماجراست. سطح اتلاف مواد غذایی در زنجیرۀ تأمین و توزیع خیلی بیشتر است و این معضل، تقریباً در همۀ جوامع امروزی وجود دارد، در حالی که در جوامع سنتی غذا خیلی کم دور ریخته می‌شود.

🔴 مردم جوامع سنتی از همۀ قسمت‌های خوردنی حیوان یا گیاه استفاده می‌کنند. محققان مشاهده کرده‌اند که اعضای یک قبیله در شمال تانزانیا، حتی از فکر دور ریختن عمدیِ مواد غذایی به خشم می‌آمدند و بعضی‌هایشان این کار را حتی از آدم‌کشتن هم بدتر می‌دانستند، چون قاتل یک نفر را می‌کشد، ولی هدر‌دادن غذا ممکن است جان خیلی‌ها را بگیرد.

🔴 اما در کشورهای صنعتی داستان کاملاً متفاوتی در جریان است. برنامۀ محیط‌زیست ملل متحد برآورد کرده است که ۱۷ درصدِ مواد غذایی تولیدشده در جهان اسراف می‌گردد و حدوداً به همین میزان نیز تلف می‌شود، یعنی قریب‌به یک‌سوم غذایی که تولیدشده بدون مصرف‌شدن از بین می‌رود. وقتی این ماجرا را در سطح جهان ببینیم، با چالش اخلاقی بزرگی روبه‌رو می‌شویم: میزان غذایی که تولید می‌شود، برای سیرکردن همۀ آدم‌های کرۀ زمین کافی است و حتی بیشتر است، اما همچنان میلیون‌ها نفر از گرسنگی مزمن رنج می‌برند. با کاهش سطح اتلاف مواد غذایی شاید بتوان این بحران را کاهش داد.

🔴 اما معضل پسماند، از این چالش اخلاقی هم فراتر می‌رود: در‌حال‌حاضر، پسماند غذایی جدی‌ترین اثراتش را بر بحران اقلیمی می‌گذارد. برآوردها تخمین می‌زند که ۸ تا ۱۰ درصد انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از مواد غذاییِ مصرف‌نشده است. به عبارت دیگر، «اگر پسماند و تلفات غذایی یک کشور بود، می‌توانست سومین منبع بزرگ انتشار گازهای گلخانه‌ای باشد».

🔴 معمولاً گمان می‌کنیم اگر مردم در میزان خرید و نحوۀ مصرفشان دقت کنند، می‌توانند پسماند غذا را به حداقل برسانند. اما مسئله اساساً در زنجیرۀ تأمین و الزامات آن است. به این موقعیت فرضی فکر کنید: آیا دلتان می‌خواهد میوه‌فروشی محله‌تان، هر وقت که به آن سر می‌زنید، همۀ میوه‌ها را داشته باشد و همه‌شان هم تازه باشند؟ اگر جوابتان مثبت است، خوب است بدانید که برای محقق‌شدن این تمایل، ناگزیر، حجم وسیعی از میوه‌ها باید دور ریخته شود. مکان اصلی تولید پسماند غذایی، نه خانه‌ها، که خرده‌فروشی‌ها است.

🔴 این البته به معنی آن نیست که رفتار مصرفی ما بی‌تأثیر است. خیلی از مردم هر روز بیشتر از نیازشان غذا می‌پزند و در نهایت بخش زیادی‌ از آن را دور می‌ریزند، مخصوصاً برنج که در کشورهای آسیایی بسیار دور ریخته می‌شود. نمونۀ دیگر دور ریختنِ مواد غذایی بعد از گذشتن تاریخ انقضای آن‌هاست که در موارد بسیاری منجر به دور ریخته شدن غذاهای سالم می‌شود.

🔴 چندین کشور در جهان تلاش کرده‌اند تا طرح‌های بزرگی در زمینۀ کاهش پسماند غذایی اجرایی کنند. واقعیت این است که هیچ‌کدام چندان موفق نبوده‌اند و این باعث شده است که مسئلۀ پسماند غذایی در ابعاد جهانی، هنوز راه‌حل مورد توافقی نداشته باشد. بااین‌حال، این راه‌حل هر چه که باشد، باید برنامه‌ای از پایین به بالا باشد. به تعبیر سلینا یول، فعال حوزۀ پسماند غذایی، تا وقتی ارزش‌های مردم به صورت جدی تغییر نکند، هیچ برنامۀ دولتی‌ای نمی‌تواند به نتیجه برسد. اندیشیدن به سازوکارهای جوامع کوچک غیرصنعتی در این زمینه شاید بتواند راهنمایی‌مان کند.


📌 آنچه خواندید مروری کوتاه است بر مطلب «غذاهایی که دور می‌ریزیم، چه فاجعه‌هایی به بار می‌آورد؟» که در سی‌وسومین شمارۀ مجلۀ ترجمان علوم انسانی منتشر شده است. این مطلب در تاریخ ۱۰ آذر ۱۴۰۳ در وب‌سایت ترجمان نیز بارگذاری شده است. این مطلب نوشتۀ جولین باگینی است و نسیم حسینی آن را ترجمه کرده است. برای خواندن نسخۀ کامل این مطلب و دیگر مطالب ترجمان، به وب‌سایت ترجمان سر بزنید. +++


🔻 ادامۀ مطلب را در لینک زیر بخوانید:
B2n.ir/u55260




🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی

Ⓜ️ ساده‌سازی افراطی!



➕ذهن ما از پیچیدگی و ابهام گریزان و متنفر است. سیاست‌مداران اغلب مشکلات را به یک عامل ساده تقلیل می‌دهند تا راه‌حلی سریع و قابل‌فهم ارائه دهند.

➕مثلا متهم کردن اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان عامل افزایش طلاق، بدون در نظر گرفتن عوامل اقتصادی و اجتماعی دیگر! ساده‌سازی افراطی زمانی رخ می‌دهد که افراد برای درک یا توضیح یک موضوع پیچیده، از جزئیات مهم چشم‌پوشی کرده و به‌جای آن، به توضیحات ساده‌تر اما ناقص یا گمراه‌کننده تکیه می‌کنند.


⭕️ این خطای شناختی چهار نشانه مهم دارد:


🔻۱. نادیده گرفتن پیچیدگی
عوامل متعدد و تعاملات پیچیده بین آن‌ها را نادیده می‌گیریم.

🔻۲. تاکید بر عوامل آشکار و ساده
تمرکز بر عوامل ساده‌تر و قابل‌مشاهده به‌جای عوامل پنهان یا کمتر آشکار.

🔻۳. استفاده از کلیشه‌ها
استفاده از الگوهای ذهنی ساده‌شده برای تفسیر مسائل پیچیده (مثلا کار کار انگلیسی‌هاست).


🔻۴. کاهش ابعاد مسأله
تبدیل مسائل چندعلتی به مسائل تک‌علتی یا خطی.

➖ چه می‌توان کرد؟ به خودمان یادآوری کنیم که هیچ پدیده مهم اجتماعی، تک‌علیتی نیست.

➖ تکنیک چند چرایی. لزوما علت‌های اولی که به ذهن ما می‌رسد علت اصلی نیست. می‌توان از هر علتی که به ذهن‌مان می‌رسد بپرسم چرا؟ بعد مجدد بپرسیم چرا؟ الی آخر!

➖ عمدا تضاد کارکردی ایجاد کنیم. با دعوت از متخصصان از رشته‌های متنوع بین آنان گفت‌وگوهای چالشی ایجاد کنیم. مراجعه به متخصصان برای ریشه‌یابی کمک می‌کند که خیلی ساده‌انگارانه به مسائل نگاه نکنیم.

➖ استفاده از تفکر سیستمی، سیستم داینامیکس (پویایی‌شناسی سیستمی) و گاهی اوقات راهی نداریم جز مدل‌های ریاضی یا شبیه‌سازی‌های کامپیوتری یا مدل‌های اقتصادسنجی.

➖ بررسی تجربیات بین‌المللی



📝برداشت آزاد از کانال مجتبی لشکربلوکی +++





🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی