تربیت فرزند نورِدیده

جملاتی که والدین به کار می‌برند و می‌تواند در کودکان حس شرم و گناه ناسالم ایجاد کند، معمولاً باعث می‌شود کودک به جای احساس مسئولیت، خودش را ذاتاً “بد” یا “ناکافی” ببیند. اینجا چند نمونه از این جملات آورده شده:

جملات مقصرکننده (ایجاد گناه):
1. “ببین چقدر منو ناراحت کردی!”
کودک فکر می‌کند مسئول تمام احساسات والدین است.

2. “اگه نبودم، نمی‌دونم چطور می‌خواستید زندگی کنید!”
این جمله باعث احساس بدهکاری عاطفی می‌شود.

3. “به خاطر تو این‌قدر زحمت کشیدم، ولی تو هیچ‌وقت قدر نمی‌دونی!”
کودک احساس می‌کند کافی نیست، حتی اگر تلاش کند.

4. “تو همیشه مشکل درست می‌کنی!”
کودک باور می‌کند که ذاتاً اشتباه‌کار است.

جملات شرم‌آور (ایجاد شرم):

1. “آبرومونو بردی!”
کودک حس می‌کند ارزش او وابسته به نظر دیگران است.

2. “چرا مثل بقیه بچه‌ها نیستی؟”
این جمله مستقیماً اعتماد به نفس کودک را هدف می‌گیرد.

3. “دیگه ازت ناامید شدم!”
باعث می‌شود کودک فکر کند هیچ راهی برای جبران ندارد.

4. “از دست تو خسته شدم!”
این جمله به کودک القا می‌کند که وجودش بار اضافی است.

جملات تحقیرآمیز:

1. “مگه عقل نداری؟”
این جمله حس شرم عمیق و شک به توانایی‌های خود ایجاد می‌کند.

2. “تو به هیچ دردی نمی‌خوری!”
این جمله حس بی‌ارزشی را در کودک نهادینه می‌کند.

3. “بچه‌های مردم رو ببین، بعد خودتو ببین!”
مقایسه باعث کاهش عزت‌نفس و احساس ناکافی بودن می‌شود.

اثرات این جملات:

• کودک به جای یادگیری مسئولیت‌پذیری سالم، حس می‌کند که ذاتاً “بد” یا “ناقص” است.
• این احساس می‌تواند در بزرگسالی به مشکلاتی مثل خودشیفتگی دفاعی، اعتمادبه‌نفس پایین، یا حتی اضطراب و افسردگی منجر شود.

برای تربیت سالم‌تر، باید به جای این جملات، از عباراتی استفاده کنیم که رفتار اشتباه را هدف قرار دهد، نه شخصیت کودک. مثلاً به جای “تو همیشه خراب می‌کنی”، بگوییم: “این بار این کار اشتباه بود، چطور می‌تونیم بهترش کنیم؟”

@nooredideh

اگر روزي آگاهانه جملات خود را انتخاب كنيد تعجب خواهيد كرد چقدر در روز از جملات دستوري استفاده ميكنيد. با دستور دادن كودكان به مرور از همكاري به لجبازي تغيير خواهند كرد.

جايگزينهايي به جاي دستور دادن

١. كار خوب را با لذت گره بزنيد تا نهادينه شود.
زماني كه انسان كادو و جايزه ميگيرد هورمون دوپامين كه هورمون شادي است ترشح ميشود و به مرور كودك شرطي ميشود و كار خوب در او نهادينه ميشود.

٢. به او حق انتخاب دهيد.
"الان حمام ميري يا قبل از خواب؟" "بشقابتو توي سينك ميذاري يا روي كابينت؟" به او حق انتخاب دهيد تا بتواند قسمتي از تصميگيري شما باشد. ميتوانيد از او بپرسيد كي ميخواهد درس بخواند؟ چند ساعت تكاليفش طول ميكشد؟ اگر به مرحله نوجواني رسيده اند از آنها بخواييد برنامه ريزي كند و بعد به شما اطلاع دهد.

٣. در انجام كارهايش به او كمك كنيد تا همكاري را بياموزد.
در تميز كردن اتاق، جمع كردن لباسها، صاف كردن رو تختي با او همقدم شويد. اين اوقات را به لحظات شاد تبديل كنيد. به او اجازه دهيد از همكاري با شما لذت ببرد.

٤.انتظارات خود را تعديل دهيد. شادي كودكانه آنها را فداي نظم و انضباط نكنيد. بگذاريد كودك درونتان با ديدن آنها دوباره كودكي كند. در اخر سوال كنيد "خب حالا چطور خونه رو به شكل اول برگردونيم؟"


@nooredideh

این کلیپ رو از کانال پادکست تخته سیاه حتما ببینید
👇👇

⁣وظيفه والدين اين است كه زير درستها خط بكشند فرزند شما ده كار اشتباه ميكند يك كار درست، شما بايد روي همان كار درست تاكيد كنيد. شب موقع خواب از آن كار خوب فرزندتان تقدير كنيد.

به عنوان مثال، فرزند شما امروز براي شما كه تشنه بوده ايد يك ليوان آب آورده، وقت خواب با ده جمله از كار خوبش تعريف كنيد. امروز برام يك ليوان آب آوردي، من كيف كردم، خوشمزه ترين آب دنيا برام بود، چون تو برام آوردي....

شما بايد كار خوب فرزندتان را بزرگ كنيد. به او ياد بدهيد اگر شب قبل از خواب فكر ميكند به جاي حوادث بد و اشتباهاتش، به رفتار خوب آن روزش فكر كند.]

#کانال_تربیتی_نوردیده 👇
join @nooredideh

مواظبت بیش از حد باعث ایجاد فرزندانی فاقد اعتماد به ‌نفس می‌شود. اگر خواهان اطاعت مداوم بی‌چون‌وچرا از جانب فرزندمان باشیم، باعث پرورش کودکی خشمناک و یاغی خواهیم شد. و اگر زیاده از حد به فرزندمان اجازه بدهیم، به او می‌آموزیم که حق دارد بدون توجه به حقوق دیگران، هر چه می‌خواهد به دست آورد.

پدر می‌تواند فرزندش را که چهار دست‌وپا روی چمن در حال جست‌ وجوست، زیر نظر بگیرد بی‌آنکه تمام مدت بغل دست او باشد.

مادر می‌تواند به فرزند 5/2 ساله‌اش اجازه دهد که هنگام راه رفتن در پارک، به یک گربه یا یک حیوان بی آزار، نزدیک شود.

بچه‌ای 5ساله احتیاج دارد دوچرخه ‌سواری را یاد بگیرد. حتی اگر در حین یادگیری چندین بار هم زمین بخورد.

هنگامی می‌توانیم خودباوری را در فرزندمان شکل دهیم که ایمان و اعتمادمان را به او نشان داده و مطمئن باشیم که فرزندمان می‌تواند متناسب با سن و رشدش از عهده چالش‌ها برآید.

#کانال_تربیتی_نوردیده 👇
Join @nooredideh

🔻جایگزین های تنبیه برای بچه ها

💠 به جای تنبیه، تقبیح شدید خود را بیان کنید بدون اینکه به شخصیت فرزندتان حمله کنید. مثلا پدری که می بیند فرزندش ابزار او را برداشته و در حیاط زیر باران رها کرده چه عکس العملی می تونه داشته باشه؟ میتونه فریاد بزنه، عصبانیت خودش رو با تندی بیان کنه و میتونه باجدیت به فرزندش تذکر بده بدون اینکه به فرزندش اهانت کرده باشه. مثلا بگه‌؛ "از اینکه ابزار نوی من توی حیاط زیر بارون رها شده و زنگ زده خیلی عصبانی ام..."

💠 به جای تنبیه، انتظارات خود را جزء به جزء برای فرزندتان شرح دهید.
"انتظار دارم وقتی ابزار من رو قرض میگیری مثل اول بهم برگردونی"

💠 راه جبران خطا را به فرزند خود نشان دهید.
" از این به بعد وقتی ابزار منو می گیری سریع سر جاش برگردون"

💠 به کودک فرصت دهید.
" پسرم تو میتونی ابزار منو امانت بگیری و دوباره پسشون بدی و در مقابل میتونی امتیاز استفاده از آونها را کلا از دست بدی. تصمیمش با خودت"

💠 با موضوع برخورد فعال داشته باشید.
کودک:" چرا درب جعبه ابزار قفله؟!
پدر: "تو به من بگو چرا"

💠 مشکل گشایی کنید.
" پسرم به نظر تو چه راهی می تونیم پیدا کنیم که هر وقت به ابزار من احتیاج داری بتونی از آنها استفاده کنی؟ در ضمن مطمئن باشم که هر وقت لازمشون داشتم داشتم سر جاشون باشند. "

#کانال_تربیتی_نوردیده 👇
Join @nooredideh