💊 مدیـــــفــــــــــارم 💊

ادامه مطلب


آزیترومایسین به‌طور کلی به‌خوبی تحمل می‌شود، اما در برخی موارد می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند، به‌ویژه در دوزهای بالا یا در بیمارانی با شرایط خاص. عوارض این دارو به چند دسته تقسیم می‌شود:

الف) عوارض قلبی:

1. آریتمی‌های قلبی و طولانی شدن فاصله QT:
   - یکی از عوارض شناخته شده آزیترومایسین تزریقی، طولانی شدن فاصله QT در نوار قلب است که می‌تواند منجر به آریتمی‌های خطرناک قلبی مانند Torsades de pointes شود.
   - این عارضه بیشتر در بیماران مبتلا به اختلالات الکترولیتی (کمبود پتاسیم یا منیزیم)، بیماری‌های قلبی موجود یا مصرف همزمان داروهای دیگر که بر فاصله QT تأثیر می‌گذارند، مشاهده می‌شود.
   - راهکار پیشگیرانه: قبل از تجویز دارو، نظارت بر وضعیت الکترولیتی بیمار و ECG توصیه می‌شود. در صورت مشاهده فاصله QT طولانی، تجویز دارو باید قطع شده یا دوز آن کاهش یابد.

2. افزایش احتمال حملات قلبی (در بیماران با بیماری‌های قلبی پیش‌زمینه‌ای):
   - در برخی بیماران که زمینه بیماری‌های قلبی دارند، تجویز آزیترومایسین می‌تواند خطر بروز حملات قلبی و سایر مشکلات قلبی را افزایش دهد.

ب) عوارض گوارشی:
- تهوع، استفراغ، درد شکم و اسهال از عوارض رایج داروهای ماکرولیدی از جمله آزیترومایسین هستند. این عوارض به‌ویژه در مصرف دوزهای بالاتر ممکن است تشدید شوند.
- التهاب پانکراس و هپاتیت از عوارض نادر ولی جدی‌تر هستند که باید در نظر گرفته شوند.

ج) عوارض سیستم عصبی:
- برخی بیماران ممکن است دچار سرگیجه، سردرد، یا خواب‌آلودگی شوند. این عوارض معمولاً خفیف و گذرا هستند.

د) عوارض خونی:
- کم‌خونی، ترومبوسیتوپنی (کاهش پلاکت‌ها) و لکوپنی (کاهش گلبول‌های سفید خون) نیز در بعضی از بیماران گزارش شده است.

نحوه تجویز آزیترومایسین تزریقی:

آزیترومایسین به‌صورت تزریقی معمولاً در بیمارانی که نمی‌توانند دارو را به‌صورت خوراکی مصرف کنند (مانند بیماران بستری یا با تهوع شدید) تجویز می‌شود.

الف) دوز و روش تجویز:
1. دوز معمول: دوز معمول آزیترومایسین تزریقی ۵۰۰ میلی‌گرم است که معمولاً در یک روز اول تجویز می‌شود. بعد از آن، ممکن است دوز دارو کاهش یابد یا به دوز ۲۵۰ میلی‌گرم در روز ادامه یابد.
2. روش تجویز:
   - آزیترومایسین تزریقی معمولاً به‌صورت انفوزیون (تزریق آهسته) به مدت حداقل ۶۰ دقیقه (بسته به شرایط بالینی) تجویز می‌شود.
   - برای جلوگیری از تحریک محل تزریق و بروز عوارض، آزیترومایسین تزریقی باید در دوز مناسب رقیق شده و به‌طور آهسته و کنترل‌شده تجویز شود.
   - معمولاً در بیمارانی که نیاز به دوز بالاتر دارند، این دوز به‌صورت انفوزیون طولانی‌مدت در نظر گرفته می‌شود.

ب) پیش‌آگهی و نظارت بالینی:
- پیش از شروع درمان، باید آزمایشات مربوط به عملکرد کبد و کلیه، سطح الکترولیت‌ها و نوار قلب (ECG) برای بررسی فاصله QT انجام شود.
- در طول درمان، نیاز به نظارت مستمر بر وضعیت قلبی بیمار (به‌ویژه در بیماران با مشکلات قلبی یا مصرف داروهای همزمان) و ارزیابی عملکرد کبد و کلیه‌ها است.
- در صورت بروز هرگونه علامت یا نشانه‌ای از آریتمی‌های قلبی یا عوارض دیگر، باید تجویز دارو قطع و اقدامات درمانی مناسب صورت گیرد.

موارد احتیاط:
- در بیماران با سابقه حساسیت به داروهای ماکرولیدی، آزیترومایسین باید با احتیاط تجویز شود.
- استفاده همزمان با داروهای ضدویروسی یا داروهای دیگر که بر متابولیسم آزیترومایسین تأثیر می‌گذارند، ممکن است باعث افزایش خطر عوارض جانبی گردد.
- استفاده از آزیترومایسین در دوران بارداری یا شیردهی باید با مشورت دقیق پزشک و در صورت لزوم انجام شود، چرا که این دارو در سطح پایین وارد شیر مادر می‌شود.

Nelson Textbook of Pediatrics, 2024
Edition
- UpToDate - Azithromycin for Pediatric Infections
- American Academy of Pediatrics, Red Book 2024


آقای دکتر بابک الیاسی (متخصص کودکان)

جلوگیری از مقاومت دارویی

در این راستا، انتخاب درست دارو و پرهیز از تجویز آنتی‌بیوتیک‌های نامناسب به‌ویژه در شرایطی که درمان با آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف ضرری ندارد، بسیار حائز اهمیت است.

تشخیص قطعی عفونت باکتریایی:

آنتی‌بیوتیک‌ها فقط باید در عفونت‌های باکتریایی تایید شده با کشت میکروبی یا مشاهدات بالینی قطعی تجویز شوند. در عفونت‌های ویروسی (مثل عفونت‌های تنفسی فوقانی یا آنفولانزا) باید به‌هیچ‌وجه از آنتی‌بیوتیک استفاده نشود.
  
انتخاب صحیح آنتی‌بیوتیک‌ها:

   - آنتی‌بیوتیک‌های هدفمند (Narrow-spectrum): آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف نباید به‌عنوان خط اول درمان در نظر گرفته شوند، مگر در شرایط خاص مانند عفونت‌های پیچیده که شواهد بالینی کافی برای علت باکتریایی آن‌ها وجود داشته باشد. انتخاب‌های هدفمند و محدود (مانند پنی‌سیلین، آموکسی‌سیلین، یا کوآموکسی‌کلاو) باید ترجیح داده شود.

   - اجتناب از مصرف داروهای وسیع‌الطیف مثل سفتریاکسون یا کلرامفنی‌کول: این آنتی‌بیوتیک‌ها باید تنها در موارد شدید و پس از انجام کشت و حساسیت و یا در عفونت‌های خاص (مانند مننژیت، سپتی‌سمی یا عفونت‌های مقاوم) تجویز شوند.

عفونت‌های باکتریایی که نباید آنتی‌بیوتیک خط اول باشند:

   در برخی عفونت‌های باکتریایی، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های عمومی یا وسیع‌الطیف به‌عنوان خط اول درمان نه‌تنها ضروری نیست، بلکه می‌تواند منجر به مقاومت آنتی‌بیوتیکی شود. در اینجا عفونت‌هایی که آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف نباید به‌عنوان خط اول در نظر گرفته شوند، آورده شده است:

   1. عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی:

      - در عفونت‌های تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی یا برونشیت ویروسی، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها خط اول درمان نیست. این عفونت‌ها عمدتاً توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند و درمان آن‌ها نیاز به آنتی‌بیوتیک ندارد. درمان حمایتی شامل مایعات، استراحت و داروهای ضد تب است.

   2. گلودرد بدون شواهد استرپتوکوکوس گروه A (استرپتوکوکال):

      - در صورتی که گلودرد ناشی از عفونت باکتریایی نباشد (غیر استرپتوکوکی)، درمان آنتی‌بیوتیکی غیرضروری است. باید با استفاده از آزمایش سریع یا کشت گلو، ابتدا علت باکتریایی تأیید شود. بسیاری از گلودردها به‌ویژه در کودکان به علت ویروس‌ها ایجاد می‌شوند و نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارند.

   3. عفونت‌های خفیف دستگاه ادراری:
      - عفونت‌های ادراری پایین (مانند سیستیت ساده) در کودکان:

- در صورتی که نتایج کشت ادرار نشان‌دهنده باکتری‌های حساس به آنتی‌بیوتیک‌های با طیف محدود (مثل نیتروفورانتوئین یا ترامتوبریم) باشد، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف (مثل سفالوسپورین‌های نسل سوم) خط اول درمان نیست.
      - این درمان‌ها باید متناسب با نتایج کشت و حساسیت و با توجه به سن کودک انجام گیرد.

   4. عفونت‌های خفیف گوش میانی (اوتیت میانه):

      - در صورتی که کودک دچار عفونت گوش میانی بدون علائم پیچیده باشد و علائم به‌طور خود به خودی بهبود یابد، آنتی‌بیوتیک نباید خط اول باشد. در بسیاری از موارد، این عفونت‌ها به‌طور خود به خود بهبود می‌یابند و درمان حمایتی کافی است.

   5. عفونت‌های پوست و بافت نرم:

      - در عفونت‌های پوستی خفیف که ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس حساس به متی‌سیلین یا استرپتوکوکوس پیوژنز هستند، نیازی به آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف نیست. درمان باید محدود به آنتی‌بیوتیک‌های اختصاصی‌تر و براساس کشت و حساسیت باشد.

   6. عفونت‌های اسهالی ناشی از باکتری‌های شایع:

      - در عفونت‌های گوارشی با اسهال که ناشی از باکتری‌های معمولی مانند کلبسیلا یا انتروکوکوس هستند، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف به عنوان خط اول مناسب نیست. درمان حمایتی و جایگزینی مایعات اولویت دارد.

آموزش به والدین و پیگیری مداوم:
   - باید والدین به درستی آگاه شوند که استفاده غیرضروری از آنتی‌بیوتیک‌ها نه‌تنها فایده‌ای ندارد، بلکه باعث ایجاد مقاومت می‌شود. همچنین پیگیری‌های مداوم برای ارزیابی روند بهبودی و تغییر درمان در صورت نیاز ضروری است.


ادامه مطلب ⬇️

💊آزیترومایسین تزریقی


آزیترومایسین یک آنتی‌بیوتیک از گروه ماکرولیدها است که به دلیل فعالیت ضد باکتریایی وسیع، برای درمان انواع متنوعی از عفونت‌ها در کودکان کاربرد دارد. این دارو با مهار سنتز پروتئین در باکتری‌ها، تکثیر آنها را متوقف می‌کند. آزیترومایسین معمولاً به شکل خوراکی تجویز می‌شود، اما در موارد شدیدتر یا در صورت عدم توانایی بیمار به مصرف خوراکی، نسخه تزریقی آن نیز استفاده می‌شود.

اندیکاسیون‌های آزیترومایسین تزریقی در کودکان

آزیترومایسین تزریقی در مواقعی استفاده می‌شود که درمان خوراکی مناسب نباشد یا بیماری شدت بیشتری داشته باشد. مهم‌ترین اندیکاسیون‌ها به شرح زیر است:

عفونت‌های تنفسی تحتانی

-پنومونی  (Pneumonia): آزیترومایسین تزریقی به عنوان درمان خط اول در درمان پنومونی های  باکتریال  به ویژه در کودکان بستری، مطرح است. این دارو برای درمان عفونت‌های ناشی از *مایکوپلاسما پنومونیه* (Mycoplasma pneumoniae) و *هموفیلوس آنفلوآنزا* (Haemophilus influenzae) مؤثر است.

  - دوز: در اکثر موارد، دوز 10 mg/kg وزن بدن به صورت داخل وریدی روزانه به مدت 3 تا 5 روز تجویز می‌شود.
  - ملاحظات: در بیمارانی که دچار پنومونی  شدید یا عفونت مقاوم به درمان هستند، آزیترومایسین به عنوان درمان خط اول در نظر گرفته می‌شود.

عفونت‌های گوش میانی (Otic Media Infection)

- اوتیت میدیا حاد: در مواردی که عفونت‌های گوش میانی به درمان‌های اولیه با آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی (مانند آموکسی‌سیلین) پاسخ نداده‌اند یا عفونت به شدت پیشرفته باشد، آزیترومایسین تزریقی به عنوان درمان خط دوم یا سوم وارد عمل می‌شود.

  - دوز: همانند دوزهای تنفسی، دوز 10 mg/kg به مدت 3 روز توصیه می‌شود.

  - ملاحظات: تجویز تزریقی معمولاً در کودکان بستری با شرایط خاص یا سیستم ایمنی ضعیف انجام می‌شود.

عفونت‌های پوستی و بافت نرم (Skin and Soft Tissue Infections)

- عفونت‌های پوستی ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس (Staphylococcus aureus): در درمان عفونت‌های پوستی و بافت نرم، به ویژه در مواردی که عفونت به درمان‌های خوراکی پاسخ نداده است، آزیترومایسین تزریقی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
  - دوز: دوز معمول 10 mg/kg در روز به مدت 3 تا 5 روز.

  - ملاحظات: توجه به حساسیت باکتری‌ها به این دارو مهم است، زیرا استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین (MRSA) به این دارو مقاوم است.

  عفونت‌های دستگاه ادراری

- پیشگیری از عفونت‌های دستگاه ادراری: در کودکان مبتلا به عفونت‌های شدید دستگاه ادراری که به درمان‌های خوراکی پاسخ نداده‌اند یا عفونت باکتریایی شدید است، آزیترومایسین تزریقی ممکن است به عنوان گزینه جایگزین استفاده شود.

  - دوز: به همان دوز استاندارد (10 mg/kg روزانه) تجویز می‌شود.
بیماری‌های منتقله از راه جنسی

- کلامیدیا و سوزاک: در درمان بیماری‌های منتقله از راه جنسی مانند کلامیدیا و سوزاک، به ویژه در مواردی که درمان خوراکی با آزیترومایسین موثر نبوده باشد یا بیمار دچار نقص ایمنی باشد، تزریق آزیترومایسین توصیه می‌شود.

  - دوز: 10 mg/kg روزانه به مدت 3 روز.

دوز و ملاحظات تجویز

آزیترومایسین تزریقی باید طبق دستور پزشک و به دقت تجویز شود تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود.

- دوز استاندارد: 10 mg/kg به صورت داخل وریدی، یک بار در روز، برای 3 تا 5 روز.

- سرعت تزریق: برای جلوگیری از عوارض جانبی ناشی از تزریق سریع (مانند تهوع یا اختلالات قلبی)، باید تزریق آزیترومایسین به صورت آهسته و طی 60 دقیقه انجام شود.

- آگاهی از عوارض جانبی: عوارض شایع آزیترومایسین شامل تهوع، استفراغ، اسهال و واکنش‌های حساسیتی است. در برخی موارد نادر، مشکلات قلبی مانند QT prolongation ممکن است رخ دهد.


ادامه مطلب⬇️

در نسخه نویسی علائم اختصاری زیر در نظر گرفته شود:
g←گرم
gr ←گرین: 15 gr ‗‗ g 1
1 انس (oz) ←30ml(cc) مایع و 30g جامد
Tspقاشق چایخوری ← 5/2 ml
Tbspقاشق غذا خوری← ml 15
1qt ←1000ml
gtt←drop
bid ← 2 بار در روز
tid←3 بار در روز q8h
q.i.d ←4 بار در روز
hs← موقع خواب مصرف شود
qAm ←هر روز صبح
Qs←مقدار کافی
supp←شیاف
Susp ←سوسپانسیون
Sol ←محلول
qhs←هر شب موقع خواب
Effervescent ← جوشان
oint← پماد

واریز یارانه ارزی طرح دارویار به داروخانه‌ها

فرشته میرزازاده، معاون توسعه سازمان غذا و دارو، از واریز یارانه ارزی طرح دارویار به داروخانه‌ها خبر داد. این اقدام در راستای حمایت از دسترسی آسان‌تر مردم به دارو و کاهش فشار مالی بر آن‌ها انجام شده است.

وی اعلام کرد که یارانه ارزی بیمه سلامت نیز برای دسترسی سریع‌تر بیماران به داروها تا پایان تیرماه پرداخت خواهد شد.

میرزازاده افزود که این تخصیص منابع به کاهش کمبودهای دارویی و مدیریت بهینه آن در کشور کمک می‌کند.

💠 داروهایی که مصرف آنها را نباید ناگهان متوقف کرد!

💊داروهای فشار خون
💊داروهای رقیق کننده خون
💊داروهای ضد اضطراب
💊داروهای ضد افسردگی
💊استروئیدها
💊داروهای ضد درد مخدر
💊قطره های چشم برای آب سیاه
💊داروهای ضد تشنج
💊داروهای تیروئید

📣توجه

رسوبات داخل شربت دلیل بر تخریب دارو یا عدم پاسخ فارماکولوژیک دارو نمی باشد.