حسنعلی‌ده

انسان خوش‌قلب، ولی فاقد عقل، همان اندازه احمق است که انسان عاقل ولی سنگدل.

▫️«ابله»
▫️فیودور داستایفسکی
▫️ترجمه مهری آهی
▫️انتشارات خوارزمی

•••
انتشارات خوارزمی

در قحطی ِ نیشابور، چهل شبانه‌روز می‌گشتم؛ نه هیچ جایی صدای اذان شنیدم و نه در ِ هیچ مسجدی را باز دیدم.
از آن‌جا بود که فهمیدم نام ِ اعظم ِ خدا و بنیاد ِ دین و مایه‌ی اتحاد ِ مردم، «نان» است.


 سائلی پرسید از آن شوریده‌حال
 گفت: اگر نام ِ مِهین ِ ذوالجلال

 می‌شناسی بازگوی ای مرد ِ نیک!
 گفت: نان است این بِنَتوان گفت لیک

مرد گفتش: احمقی و بی‌قرار
کی بُوَد نام ِ مِهین، نان؟ شرم‌دار!

گفت: در قحط ِ نشابور ای عجب!
می‌گذشتم گُرْسنه چل روز و شب

نه شنودم هیچ‌جا بانگ ِ نماز
نه دری بر هیچ مسجد بود باز

پس بدانستم که نان، نام ِ خداست
پایه‌ی جمعیت و آرام ِ ماست

#عطار
مصیبت‌نامه‌

📚@FarhangDoostan

شاه که دلش براى داشتن یک رعیت غنج مى‌زد گفت:
- نرو! نرو! وزیرت مى‌کنیم.
- وزیر چى؟
- وزیر دادگسترى!
- آخر این جا کسى نیست که محاکمه بشود.
پادشاه گفت: معلوم نیست. ما که هنوز گشتى دور قلمرومان نزده‌ایم. خیلى پیر شده‌ایم، براى کالسکه جا نداریم. پیاده‌روى هم خسته‌مان مى‌کند.
شهریار کوچولو که خم شده‌ بود تا نگاهى هم به آن طرف اخترک بیندازد گفت: بَه! من نگاه کرده‌ام، آن طرف هم دیارالبشرى نیست.
پادشاه به‌اش جواب داد: خب، پس خودت را محاکمه کن. این کار مشکل‌تر هم هست. محاکمه کردن خود از محاکمه‌کردن دیگران خیلى مشکل تر است. اگر توانستى در مورد خودت قضاوت درستى بکنى معلوم مى‌شود یک فرزانه‌ى تمام عیارى.

📒 شازده کوچولو
#آنتوان_دوسنت_اگزوپری

@bookhapdf

یک توضیح برای شعر « بهار خاموش «
در مصرع پانزده «پنهانی »لغزش تایپی هست ؛ و درست آن « پهنای» است.وبدین شکل باید نوشته شود :
«دراین پهنای دوار زمان نیز » ...

@shafiei_kadkani

ـــــــــــــــــــــــ
یک نَفَر
به‌جای همگان
[از ریشه‌های تاریخی استبداد در جامعهٔ ایران]



▪️ریشه‌های تاریخی امر و نهی‌ها و تحذیرهای مستقیم را در ساختار جامعهٔ استبدادی شرق و به‌ویژه ایران ساسانی – که بعدها، به گونه‌ای دیگر در تمدّن اسلامی نیز به حیات خود ادامه داده است، باید جستجو کرد:
ایران «فرّه ایزدی» و تصمیم‌گیری يک تن به‌جای همگان؛
که بعدها در تمدّن اسلامی نیز
«پیر و مراد و مرشد و دیگر قضايا»
تجلّيات متنوّع همان نظام استبدادی است.

وقتی می‌توان ارتباط اینگونه اوامر و نواهی را با ساختار استبدادی جامعه دریافت که بتوان به مقایسهٔ نوع اندرزنامه‌های ساسانی – و بعداً نصایح دورهٔ اسلامی که خلف الصّدق همان اندرزنامه‌هاست – با آموزش‌های اخلاقی و فلسفیِ یونان، پرداخت.

یک نگاه به دیالُگ‌های فلسفیِ افلاطون که در آن خواننده،  در پایان، به طور حسّی و تجربی و از رهگذر استدلال و منطق و سنجیدن تمام جوانبِ یک فکر، به حقیقتِ امر پی می‌برد و متوجه می‌شود «شجاعت» چیست و چه کسی شجاع است و چه کسی نیست، به ما نشان می‌دهد که هر کدام از این دو نوع «حکمت» یا «اندرزنامه» محصول چه اجتماعی است.

در اندرزنامه‌های ساسانی و در دنبالهٔ آن نصایح تمدّن اسلامی – يک نفر به جای همگان ایستاده و تشخیص داده و تصمیم گرفته و «حقیقت» را خلاصه کرده و در صورت يک «امر» یا يک «نهی» کار را تمام کرده است؛
در آموزش‌های اخلاقی یونانی تقابل دمکراتيک اندیشه‌ها و صف‌بندی روياروی تجربه‌ها و شناخت‌هاست که شكل نهائی خود را در يک نمایشنامه یا یک دیالگ آزاد عرضه می‌کند و این خواننده یا بیننده است که تصمیم آزادانهٔ خویش را بر اساس در مستقیم و مستقل از مجموع قضايا، می‌گیرد و در کمال آزادی عمل می‌کند.

تازیانه‌‌های سلوک
[نقد و تحلیل چند قصیده از حکیم سنایی]
محمدرضا شفیعی کدکنی
صص ۵۶–۵۵