عراق، نخستین مهاجم موشکی بزرگ به اسرائیل
پس از حملات موشکی جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل و فارغ از میزان اثرگذاری و یا نتیجه این حملات، تصور کردم شاید بسیاری از نسل امروز با خود فکر میکنند که دولتی برای اولین بار توانسته مستقیما به خاک اسرائیل حمله موشکی در این سطح انجام دهد. بد نیست مروری تاریخی بر حمله موشکی و تاریخی عراق به اسرائیل در 1991 داشته باشیم. بله، عراق اولین کشوری بود که به اسرائیل حمله موشکی در سطحی بزرگ و مخرب کرد.
در تاریخ ۱۷ ژانویه ۱۹۹۱، یک رویداد تکان‌دهنده در تاریخ منطقه خاورمیانه رقم خورد. عراق تحت فرمان صدام حسین، شروع به پرتاب موشک‌های اسکاد به سمت اسرائیل کرد. صدام حسین که پیش از آن کویت را به دلایل مختلف - که مجال بحث آن نیست - به اشغال خود درآورده بود و خود را در احاطه ائتلاف بزرگی از کشور های غربی و مسلمان به سرکردگی آمریکا می دید، درست یک روز پس از پایان ضرب الاجل شورای امنیت سازمان ملل برای خروج از کویت و آغاز حملات گسترده نیرو‌های ائتلاف به مواضع این کشور، تصمیم به قماری گرفت که معلوم نبود چه سرانجامی داشته باشد.
صدام که در اثر حجم گسترده حملات نیروی ائتلاف، قافیه را بسیار تنگ یافته بود، تصمیم گرفت تا حمله مستقیم موشکی انجام دهد، اما نه به مواضع امریکا بلکه به اسرائیل. او تصور می کرد اگر پای اسرائیل را به جنگ بکشاند و این کشور را مجبور به پاسخ و تلافی کند، حمایت کشور های مسلمان در نیروی ائتلاف را به دست خواهد آورد و از فشار بین المللی بر خود می کاهد. محاسبه صدام بر این بود که شاید حتی پای ایران را نیز به حمایت از خود باز کندو به این ترتیب نیروی ائتلاف به فرماندهی امریکا دچار ضعف شده و تحت فشار قرار خواهد گرفت.
اما پیش از بررسی نتیجه این حملات، شاید مرور آمار این واقعه در زمانه امروز و قرن بیست و یکم برای ما جالب باشد:
- حملات موشکی صدام یک روز و دو روز نبود بلکه به مدت یک ماه و شش روز اسرائیل را هدف قرار داده بود.
- صدام بیش از 42 موشک در طول مدت بیش از یکماه به اسرائیل پرتاب کرد.
- هدف حملات شهر های فرعی یا مناطق بیابانی و صرفا مواضع نظامی اسرائیل نبود، بلکه بیشترین تعداد موشک ها در تل آویو و حیفا فرود آمدند.
- صدام از نسل بهبود یافته و ارتقا یافته موشک های اسکاد (که مدل ضعیف تر آن را از روسیه خریده بود) با نام «الحسین» استفاده کرد. همان موشک هایی که با بهبود میزان بُرد در حملات موشکی به تهران نیز استفاده شده بودند.
- در طول حملات تنها دو شهروند اسرائیلی به طور مستقیم کشته شدند اما در حدود 80 نفر بنا به دلایل غیر مستقیم حاصل از اصابت موشک ها جان خود را از دست دادند.
- در حدود 4100 ساختمان در اسرائیل آسیب دیدند که از این مجموع 28 ساختمان به طور کامل تخریب شدند.
بله، این میزان و حجم از حمله مستقیم به اسرائیل تا به آن زمان بی سابقه بود. دقت داشته باشیم که اکثر این موشک ها در آسمان منهدم نشدند و بسیاری از آن ها به اهداف و خاک اسرائیل اصابت کردند.
اما پاسخ اسرائیل چه بود؟
هیچ! بله، اسرائیل که قصد پاسخگویی داشت با فشار و مذاکره شدید جورج بوش، رئیس جمهور وقت آمریکا و با این استدلال که تلافی اسرائیل به ائتلاف جنگ علیه عراق آسیب جدی وارد خواهد کرد، از هر گونه حمله تلافی جویانه خودداری کرد. (مقایسه کنید با وضعیت مشابه امروز). البته دلیل دیگر اسرائیل نیز جلوگیری از برهم زدن بهبود روابط با اردن بود که خواسته بود اسرائیل از حریم هوایی اردن برای حمله به هیچ عنوان استفاده نکند. صدام که نقشه خود را نقش بر آب شده می دید، این بار به مواضع آمریکا در عربستان حمله موشکی کرد. از مجموع دو موشک، یکی توسط سامانه ضد موشکی پاتریوت در آسمان منهدم شد اما دیگری به مواضع نظامی آمریکا اصابت کرد و دست کم 28 امریکایی را کشت. آنچه پس از این رویداد ادامه یافت و اینکه چگونه عراق در نبرد با نیروی ائتلاف در هم کوبیده شد در مجال این مرور تاریخی نیست.
تحلیل‌های بعدی نشان دادند که این استراتژی صدام بیش از آنکه بر اساس یک محاسبه دقیق و استراتژیک باشد، تلاشی بود برای نجات یافتن از یک وضعیت ناامیدکننده. حملات موشکی عراق به اسرائیل در تاریخ منطقه به عنوان یکی از مثال‌های برجسته ناکامی در استفاده از قدرت نظامی برای دستیابی به اهداف سیاسی باقی مانده‌اند. صدام حسین پرادعا در نهایت مجبور شد تمامی 61 موشک باقی مانده الحسین را نابود کند و تا زمان سقوطش نیز اجازه ساخت یا خرید هیچ موشکی با برد بیش از 150 کیلومتر نداشت.
کلیدواژه ها و عناوین: /پیغمبرزاده/
/1991 Iraqi missile attacks against/ Israel
Missile campaign
Scud Missiles
Iraqi-occupied Kuwait
Persian Gulf War
@samueltarikh#برگی_از_تاریخ
