⚡️❗️وزارت خارجه آمریکا اسنادی را که حاکی از مذاکرات محرمانه رابرت کوچاریان و حیدر علی اف در اواخر دهه ۱۹۹۰ است را از حالت طبقه بندی محرمانه خارج کرده است.
بر اساس این مطالب ، روسای جمهور ارمنستان و آذربایجان، بدون میانجی، امکان حل و فصل مناقشه قره باغ از طریق مبادله سرزمین ها را در سه دهه قبل مورد بحث و بررسی قرار دادند: تبادل مغری در مرز ایران با قره باغ کوهستانی. اسناد دیپلماتیک آمریکا جزئیات ناشناخته قبلی این مذاکرات را نشان می دهد.
مفهوم مبادله سرزمینی به "طرح گوبل" معروف است که به افتخار پل گوبل، مقام سابق وزارت خارجه ایالات متحده، که برای اولین بار این ایده را در سال ۱۹۹۲ به طور علنی مطرح کرد، نامگذاری شده است.
با این حال، همانطور که از اسناد از طبقه بندی خارج می شود، مشخص می شود که این موضوع در اوایل دهه ۱۹۹۰ در بالاترین سطح مورد بحث قرار گرفت و نه توسط گوبل، بلکه توسط مقامات ترکیه آغاز شد.
به ویژه در سال ۱۹۹۲ تورگوت اوزال رئیس جمهور ترکیه این طرح را به رئیس جمهور آمریکا جورج بوش ارائه کرد.
دولت بوش پدر از این طرح حمایت نکرد. با این حال، ترکیه به لابی کردن در مورد این موضوع ادامه داد و در دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون دوباره آن را مطرح کرد. در سال ۱۹۹۷، بر اساس گزارش وزارت امور خارجه ایالات متحده، اونور اویمن، معاون وزیر امور خارجه ترکیه با استروب تالبوت، معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده، در مورد طرح مبادله سرزمینی گفتگو کرد.
پس از تغییر قدرت در ارمنستان در سال ۱۹۹۸، ایده تبادل ارضی دوباره در مرکز روند مذاکرات بین کوچاریان و علی اف قرار گرفت. مواد محرمانه نشان می دهد که در جریان گفتگوها، پیشنهادهای دیگر میانجیگران بین المللی بارها توسط یکی از طرفین رد شده است. در سپتامبر ۱۹۹۹، در نشستی در سادارک، کوچاریان با پیشنهاد علی اف برای تبادل ارضی موافقت کرد .
جزئیات توافقات به دست آمده در تلگراف دیپلماتیکی که پس از این دیدار به واشنگتن ارسال شده، فاش شده است. با این حال، حوادث غم انگیز بعدی در ارمنستان وضعیت را تغییر داد. پس از ترور در پارلمان ارمنستان که در میان قربانیان آن نخست وزیر وازگن سرکیسیان بود، روند مذاکرات پیچیده شد و عملاً به حالت تعلیق درآمد و این تبادل سرزمینی که مرز ایران با ارمنستان را از بین می برد، متوقف شد.
@bagramyan26https://t.me/+SV6YYFA0zX1kOGZk