✳️ نظریه جریان دو مرحلهای
(Two-Step Flow Theory)
💢نظریه جریان دو مرحله ای که توسط پل لازارسفلد و همکارانش در دهه 1940 مطرح شد، به بررسی نحوه تأثیر رسانهها بر افکار عمومی میپردازد.
💢این نظریه بیان میکند که اطلاعات از رسانهها ابتدا به "رهبران نظر" منتقل میشود و سپس این رهبران نظر، اطلاعات را به دیگران منتقل میکنند.
💢به عبارت دیگر، برخلاف نظریههای قبلی که فرض میکردند رسانهها به طور مستقیم بر همه افراد تأثیر میگذارند، نظریه جریان دو مرحلهای نشان میدهد که تأثیر رسانهها بیشتر از طریق افراد تأثیرگذار و اجتماعی صورت میگیرد.
💢
نظریه ارتباطات دو مرحلهای (Two-Step Flow Theory) بیان میکند که تأثیر رسانهها بر افکار عمومی معمولاً از طریق افراد تأثیرگذار (نظیر رهبران اجتماعی) صورت میگیرد. این افراد اطلاعات را از رسانهها دریافت کرده و سپس آن را به دیگران منتقل میکنند.
💢
اصول کلیدی نظریه:1.
دو مرحلهای بودن فرآیند ارتباط: طبق این نظریه، اطلاعات از طریق رسانهها به "رهبران نظر" (Opinion Leaders) منتقل میشود و سپس این رهبران نظر، اطلاعات را به دیگران منتقل میکنند. بنابراین، تأثیر رسانهها به طور مستقیم بر روی همه افراد جامعه نیست، بلکه ابتدا بر روی گروهی خاص (رهبران نظر) تأثیر میگذارد.
2.
نقش رهبران نظر: رهبران نظر افرادی هستند که در جامعه دارای نفوذ و اعتبار هستند و معمولاً اطلاعات را تحلیل کرده و آن را به دیگران منتقل میکنند. این افراد ممکن است شامل دوستان، خانواده یا شخصیتهای عمومی باشند که دیگران به آنها اعتماد دارند.
3.
تأثیر اجتماعی: این نظریه نشان میدهد که تأثیر رسانهها بیشتر از طریق روابط اجتماعی و تعاملات بین افراد صورت میگیرد تا از طریق مصرف مستقیم محتوا توسط هر فرد.
4.
انتقال اطلاعات: فرآیند انتقال اطلاعات شامل دو مرحله است:
- مرحله اول: دریافت اطلاعات از رسانهها توسط رهبران نظر.
- مرحله دوم: انتقال این اطلاعات به دیگران توسط رهبران نظر.
💢در زیر سه تحقیق که در آن نظریه جریان دو مرحلهای بکار رفته است، ذکر شده است:
1.
تحقیق لازارسفلد و همکاران (1944):
-
منبع: Lazarsfeld, P. F., Berelson, B., & Gaudet, H. (1944).
The People's Choice: How the Voter Makes Up His Mind in a Presidential Campaign.
-
نتایج: این تحقیق نشان داد که تأثیر رسانهها بر رأیدهندگان بیشتر از طریق رهبران نظر صورت میگیرد تا به طور مستقیم. افراد بیشتر تحت تأثیر نظرات دوستان و آشنایان خود قرار دارند تا پیامهای مستقیم رسانهای.
2.
تحقیق کاتز و همکاران (1973):
-
منبع: Katz, E., & Lazarsfeld, P. F. (1973).
Personal Influence: The Part Played by People in the Flow of Mass Communications.
-
نتایج: این مطالعه نشان داد که افراد معمولاً اطلاعات را از طریق شبکههای اجتماعی خود دریافت میکنند و رهبران نظر نقش کلیدی در تفسیر و انتقال این اطلاعات دارند. نتایج نشان دادند که ارتباطات شخصی تأثیر بیشتری بر رفتارها و نگرشها نسبت به ارتباطات جمعی دارد.
3.
تحقیق هارستون (2005):
-
منبع: Harsthorne, D. (2005). "The Two-Step Flow of Communication and Its Implications for Public Relations."
Public Relations Review.
-
نتایج: این تحقیق بر روی نقش رهبران نظر در زمینه روابط عمومی تمرکز داشت و نشان داد که سازمانها باید بر روی شناسایی و تعامل با رهبران نظر تمرکز کنند تا بتوانند پیامهای خود را مؤثرتر منتقل کنند. نتایج نشان دادند که استفاده از رهبران نظر میتواند منجر به افزایش اعتبار پیامهای سازمانی شود.
💢این تحقیقات نشاندهنده اهمیت نظریه جریان دو مرحلهای در فهم نحوه تأثیرگذاری رسانهها بر افکار عمومی هستند و کاربردهای آن را در زمینههای مختلف مانند سیاست، روابط عمومی و ارتباطات اجتماعی روشن میسازند.
@sociologyat1glance