تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی

💢واکنش کاربران توئیتر به رفع فیلتر واتساپ و گوگل‌پلی: براندازان و انقلابی‌ها هر دو آن را بی‌اهمیت قلمداد کردند

🔹رفع فیلتر واتساپ و گوگل‌پلی در روزهای اخیر، واکنش‌های زیادی را در شبکه‌های اجتماعی و از جمله در توئیتر به‌دنبال داشته است. داده‌ها نشان می‌دهد از ظهر روز سه‌شنبه ۴ دی‌ماه تا ظهر روز سه‌شنبه ۶ دی‌ماه، حدود ۹۰ هزار توئیت و ریتوئیت با حدود ۱.۱ میلیون لایک و ۲۳.۴ میلیون بازدید در این خصوص منتشر شده است. واکنش‌هایی که نه حمایتی، که عمدتا در انتقاد از شورای عالی فضای مجازی، دولت و مجموعه نهادهای تصمیم‌گیر بوده است.

🔸بر اساس شبکه بازنشرهای توئیت‌های مربوط به این موضوع (گراف زیر) که در آن ۱۴۲۱۸ کاربر حضور دارند، ترکیبی از کاربران روزمره‌نویس و فعالان حوزه فناوری، در کنار کاربران تحول‌خواه و بخشی از منتقدان نظام سیاسی در آن بیشترین سهم را داشتند؛ این کاربران که ۳۵ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. این کاربران ضمن انتقاد از مواردی نظیر «اینترنت اقشار»، «پوسته داخلی» و مواردی که در طرح منتشر شده توسط خبرگزاری مهر آمده بود، سیاست فیلترینگ را نقد کرده و خواهان رفع فیلتر کامل شبکه‌های اجتماعی، خصوصا اینستاگرام و تلگرام شده‌اند و رفع فیلتر واتساپ و گوگل‌پلی را ناکافی قلمداد کرده‌اند.

🔹پس از آن، کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی ۲۸ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند و در توئیت‌هایشان مسأله فیلترینگ را یک مسأله فرعی و بی‌اهمیت تلقی کرده‌اند که نباید مانع براندازی شود. علاوه بر کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی، کاربران انقلابی و اصولگرا نیز، رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی را بی‌اهمیت قلمداد کردند. این کاربران که ۲۱ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند، ضمن نقد دولت بابت پیگیری رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی، برا برجسته کردن مشکلات اقتصادی کشور، رفع فیلتر واتساپ و گوگل‌پلی را بی‌اهمیت دانسته‌اند.

🔸این تشابه دیدگاه میان دو گروه متضاد در توئیتر، در شبکه نیز مشخص است؛ برخلاف بسیاری از موضوعات، کاربران انقلابی و اصولگرا در این گراف نزدیکی بیشتری با کاربران مخالف جمهوری اسلامی داشته‌اند و یال‌های بیشتری این دو خوشه را به‌یکدیگر مرتبط ساخته است.

🔹در سوی دیگر اما، کاربران اصلاح‌طلب و میانه‌رو حضور داشتند که از پیگیری رئیس‌جمهور برای پیگیری رفع فیلترینگ تمجید کرده و علیه جریان حامی فیلترینگ مطالبی را عنوان داشتند. این کاربران ۱۳ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند. کاربران طرفدار سازمان مجاهدین خلق نیز تنها ۳ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند و چندان بر شبکه اثرگذار نبوده‌اند.

مجموع این داده‌ها نشان می‌دهد که گروه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی نسبت به رفع فیلتر گوگل‌پلی و واتساپ واکنش داشته‌اند که عمده آن‌ها، با وجود گرایش‌های سیاسی متفاوت، این اتفاق را یا ناکافی دانسته و یا بی‌اهمیت قلمداد کرد‌ه‌اند. پرلایک‌ترین توئیت منتشر شده نیز مؤید همین دیدگاه است که کاربری منتقد در توئیتی با ۲۴ هزار لایک نوشته بود:

لازم نیست رفع فیلتر کنید
فقط رفع زحمت کنید

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش گروه‌های سیاسی به سقوط دولت بشار اسد به روایت کلان‌داده‌های توئیتر فارسی: از امیدواری تا عبرت‌گیری

🔹به‌دنبال انتشار خبر سقوط دولت بشار اسد در صبح روز یکشنبه ۱۸ آذر ماه، کاربران توئیتر واکنش گسترده‌ای به این موضوع نشان دادند به‌نحوی که توئیت‌های منتشر شده در این مقطع، ۵.۳میلیون لایک و ۱۶۵میلیون بازدید دریافت کرد.

🔸بر اساس تحلیل شبکه بازنشرهای توئیت‌های مربوط به این موضوع (تصویر زیر)، کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی، بیشترین فعالیت را در واکنش به این موضوع داشته و در مجموع ۵۷ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص دادند (کاربران سلطنت‌طلب ۳۱٪، براندازان غیر سلطنت‌طلب ۲۱٪ و طرفداران سازمان مجاهدین خلق ۵٪). توئیت‌های منتشر شده توسط این کاربران عمدتا به ابراز شادمانی بابت سقوط دولت اسد، ابراز امیدواری برای امکان براندازی، انتشار مطالبی راجع به زندان صیدنایا و ... بوده است.

🔹در سوی دیگر، کاربران انقلابی و اصولگرا، ۲۹درصد از شبکه بازنشرهای را به‌خود اختصاص داده‌اند. آن‌ها در توئیت‌هایشان به دلایل سقوط اسد از جمله امید بستن به غرب، هشدار بابت فریب رسانه‌ای و اخبار جعلی راجع به دولت اسد، نقد رویکرد اصلاح‌طلبان و مخالفان جمهوری اسلامی، نتایج سقوط دولت اسد و ...پرداخته‌اند.

🔸کاربران اصلاح‌طلب نیز ۱۴ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. آن‌ها در توئیت‌هایشان به بی‌توجهی دولت اسد به مردم و خواسته‌های آن‌ها، دلایل سقوط دولت اسد و درس‌های آن برای ایران، تحلیل اثرات سقوط دولت اسد بر خاورمیانه و ... نوشته‌اند.

🔹لازم به ذکر است که این توئیت‌ها صرفا از سمت کاربران سیاسی‌نویس نبوده و تعدادی از کاربران روزمره‌نویس نیز راجع به این موضوع توئیت‌هایی عمدتا با مضمون طنز نوشته‌اند. این کاربران اما به یک خوشه خاص تعلق ندارند و عمدتا در نقطه تلاقی سه‌خوش اصلاح‌طلبان، سلطنت‌طلبان و براندازان (غیر سلطنت‌طلب) حضور دارند. توئیت‌های این کاربران عمدتا در زمره پرلایک‌ترین توئیت‌ها قرار دارد و عمدتا توسط هر سه گرایش مذکور بازنشر شده و به همین‌خاطر این کاربران در نقطه یاد شده، قرار گرفته‌اند.

🔸این داده‌ها نشان می‌دهد که پس از سقوط دولت بشار اسد در میان براندازان نوعی امیدواری و شادمانی و در سوی دیگر شبکه، یعنی در میان اصلاح‌طلبان و اصولگرایان نوعی عبرت‌گیری دیده می‌شود؛ هرچند نوع نگاه و تفسیر و عبرت‌گیری در میان این دو گروه کاملا متفاوت است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش‌های توئیتری به انتشار قانون عفاف و حجاب: حتی کاربران اصولگرا و انقلابی نیز از این قانون دفاع نمی‌کنند

🔹انتشار قانون حجاب و عفاف در روزهای اخیر، واکنش‌های بسیار زیادی را به‌دنبال است؛ به‌نحوی که در روزهای ۱۰ و ۱۱ آذر، بیش از ۵۰هزار توئیت و ریتوئیت با ۸۳۳ هزار لایک و ۱۷.۵ میلیون بازدید منتشر شده است. در تلگرام نیز مطالب و اخبار مربوط به این موضوع در روزهای ۱۰ و ۱۱ آذر، بیش از ۶۲ میلیون بار دیده شده است.

🔸داده‌های مربوط به این موضوع به‌خوبی تصویری از میزان موافقان و مخالفان این قانون نشان می‌دهد. بر اساس شبکه بازنشرهای توئیت‌های مربوط به این موضوع که در آن ۱۰۲۴۱ کاربر حضور دارد (گراف زیر)، ۳۴٪ از شبکه ریتوئیت‌ها را کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی تشکیل داده‌اند که در آن از سلطنت‌طلبان تا بخشی از براندازان مخالفان سلطنت در کنار یکدیگر دیده می‌شوند. با این حال، در این بخش از شبکه بسیاری از کاربران نشان‌دار و برانداز واکنشی به موضوع نداشته‌اند و در این شبکه دیده نمی‌شوند. مجموعه این کاربران به انتقاد از صدور مجوز به اتباع بیگانه، انتقاد از سکوت و انفعال دولت و رئیس‌جمهور و همچنین شادمانی بابت تأثیر منفی آن بر کلیت نظام سیاسی پرداخته‌اند.

🔹پس از آن کاربران میانه‌رو و اصلاح‌طلب دیده می‌شوند که ۲۸ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. این کاربران نیز ضمن نقد این قانون، انتقاداتی را به صدور مجوز به اتباع بیگانه بیان کرده و از مجلس و در رأس آن محمد باقر قالیباف انتقاد کرده‌اند.

🔸کاربران روزمره‌نویس نیز به این قانون واکنش داشته و انتقاداتی را نسب به آن طرح کرده‌اند. این کاربران، در کنار منتقدان و کاربران تحول‌خواه، ۱۹ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند و نسبت به این قانون انتقاداتی را بیان داشته‌اند. حضور کاربران روزمره‌نویس در گراف نشان می‌دهد که موضوع از کاربران سیاسی‌نویس فراتر رفته و جامعه را به‌خود درگیر کرده است

🔹حامیان لایحه عفاف و حجاب، که همان کاربران انقلابی و اصولگرا هستند نیز، ۱۳ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. این عدد نشان می‌دهد که این خوشه از کاربران در ۲ روز اول طرح این قانون، تقریبا در شبکه‌های اجتماعی سکوت کرده‌اند؛ امری که نشان می‌دهد این قانون حتی در میان کاربران انقلابی و اصولگرا نیز مدافعی ندارد.

🔸در نهایت حامیان سازمان مجاهدین خلق در شبکه دیده می‌شود که این گروه نیز فقط ۶ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند.

🔹این داده‌ها نشان می‌دهد که فضای مخالفت با این قانون تا حدی پررنگ است که حتی کاربران انقلابی نیز به دفاع از آن نپرداخته‌اند؛ این امر در شرایطی است که بسیاری از کاربران اثرگذار در توئیتر راجع به این موضوع نظر نداده‌اند. حضور کاربران روزمره‌نویس نیز نشان می‌دهد که جامعه‌، فراتر از نیروهای سیاسی به این موضوع حساسیت پیدا کرده است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢صد روز اول دولت پزشکیان در فضای توئیتر: کاربران انقلابی و ارزشی اصلی‌ترین مخالفان دولت در میانه تنش‌های منطقه‌ای

🔹صد روز از آغاز بکار دولت مسعود پزشکیان گذشته است؛ در این مدت اتفاقات مختلفی در کشور و در منطقه رخ داده که واکنش‌های متفاوتی را به‌دنبال داشته است. در این میان، توئیتر به‌عنوان بستری برای واکنش سریع، پلتفرمی است که به‌خوبی نوع مواجهه کنشگران سیاسی و مدنی با دولت را نشان می‌دهد. در این مدت راجع به پزشکیان، ظریف و سایر معاونان و وزرای او، حدود ۲ میلیون توئیت و ریتوئیت منتشر شده است که این توئیت‌های ۱۳.۲ میلیون لایک و ۴۲۵ میلیون بازدید گرفته است.

🔸بررسی شبکه بازنشرهای توئیت‌های منتشر شده راجع به پزشکیان، ظریف وبرخی از وزرای دولت بیانگر فضای انتقادی کاربران، خصوصا کاربران اصولگرا و انقلابی است. در این گراف که ۶۲ هزار و ۹۶۸ کاربر در آن حضور دارند (برای دیدن اسامی روی تصویر زیر زوم کنید)، ۴۱ درصد از شبکه را مخالفان انقلابی و اصولگرای دولت تشکیل داده‌اند که در میان آن‌ها اسامی نظیر حمید رسایی، علی علیزاده، مالک شریعتی، امیرحسین ثابتی، علی اکبر رائفی‌پور، ابن حوا، صدرا، عبدالله گنجی و ... دیده می‌شود. انتصابات دولت، موضوع بکارگیری محمد جواد ظریف معاون راهبردی رئیس‌جمهور و همچنین نقد عملکرد دولت در موضوعاتی نظیر قطعی برق، از جمله مضامینی است که توسط این گروه تکرار شده است.

🔹تراکم کاربران در این خوشه بیانگر نوعی رفتار هماهنگ و سازمندهی‌شده در میان آن‌هاست؛ به عبارت دیگر، درصد قابل توجهی از این کاربران توسط افراد مشترکی ریتوئیت شده‌اند و همین امر منجر به تراکم کاربران این خوشه شده است.

🔸پس از آن کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی قرار دارند؛ در میان این کاربران طیف متنوعی از گروه‌ها دیده می‌شود: از برخی از کاربران روزمره‌نویس، تا برخی کاربران تحول‌خواه تا سلطنت‌طلبان و براندازان مخالف سلطنت، همه در این خوشه با فاصله معنادار از یکدیگر مشاهده می‌شوند. اکثر توئیت‌های این دسته از کاربران، مرتبط به حملات اسرائیل، ترور سید حسن نصرالله، وعده صادق و ... بوده است؛ با این حال برخی از کاربران در میان آن‌ها، نظیر «آمینو اسید»، «ممدپوری» و «هدیه کیمیایی» عمدتا علیه پزشکیان و اصلاح‌طلبان توئیت زده‌اند. این خوشه از کاربران ۳۲ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده است.

🔹کاربران اصلاح‌طلب، میانه‌رو و اصولگرایان حامی پزشکیان نیز دسته سوم تشکیل داده‌اند که ۲۳ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند؛ در میان آن‌ها از اکانت‌های نزدیک به مسعود پزشکیان و وزرای دولت نظیر ظریف و عراقچی گرفته تا شخصیت‌هایی نظیر شریفی‌زارچی و پدرام سلطانی، تا امیر تنها و عبدالرضا داوری دیده می‌شود. نکته جالب توجه اما، حضور اکانت مهدی فضائلی، از اعضای دفتر رهبری، در این خوشه است. حضور او به دلیل تأیید سخنان مجید انصاری راجع به تابعیت قهری است که مورد حمایت حامیان دولت قرار گرفت. داده‌ها نشان می‌دهد که این موضع توسط مخالفان اصولگرا و انقلابی دولت تأیید و حمایت نشده است.

🔸مقایسه میزان پراکندگی کاربران در این خوشه با خوشه کاربران انقلابی به‌خوبی بیانگر تنوع دیدگاه و نگرش‌ها در میان اصلاح‌طلبان و کاربران میانه‌رو و همچنین رفتارهای غیرسازمان‌یافته است؛ آنچنان که حتی ریتوئیت‌کنندگان ظریف و عراقچی آنچنان اشتراک زیادی با هم ندارند.

🔹کاربران طرفدار سازمان مجاهدین خلق نیز در جزیره‌ای جدا از سایر کاربران، تنها ۴ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند.

🔸مجموع این داده‌ها نشان می‌دهد که براندازان، خصوصا طیف سلطنت‌طلب آن، آنچنان کاری به دولت نداشته‌اند؛ در سوی دیگر اما، کاربران انقلابی و اصولگرا به دولت حتی اجازه ندادند که ۱۰۰ روز ابتدای خود را بگذارند و از همان ابتدا با سوژه‌های مختلف علیه دولت تولید محتوا کرده‌اند. در میان اصلاح‌طلبان نیز نگرش‌های مختلف حمایتی و انتقادی دیده می‌شود؛ اما انتقادات اصلی آن‌ها عمدتا مشفقانه و از منظر نقد کارشناسی تصمیمات دولت است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش‌های توئیتری به شایعه دیدار ایلان ماسک با نماینده ایران در سازمان ملل: سلطنت‌طلب‌ها حساس‌تر از همه!

🔹بامداد صبح جمعه ۲۵ آبان‌ماه شایعه‌ای توسط روزنامه نیویورک‌تایمز منتشر شد که ایلان ماسک دیدار با ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل داشته است؛ موضوعی که مورد توجه رسانه‌ها و فعالان سیاسی مختلف قرار گرفت؛ در توییتر نیز در روزهای ۲۵ و ۲۶ آبان، راجع به این موضوع بیش ۲۲ هزار تویییت با ۲۲۰ هزار لایک و حدود ۸ میلیون بازدید منتشر شد.

🔸بررسی شبکه بازنشرهای توییت‌های مربوط به این موضوع (تصویر زیر) نشان می‌دهد که کاربران سلطنت‌طلب، بیشترین حساسیت را نسبت به این موضوع نشان داده‌اند. این کاربران که ۶۱ درصد از شبکه بازنشرها را به‌خود اختصاص داده‌اند در توییت‌های خود اصل خبر را جعلی دانسته‌اند.

🔹پس از آن کابران میانه‌رو و اصلاح‌طلب که از خبر این دیدار استقبال کرده‌اند، ۱۴ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند؛ کاربران برانداز، اما غیر سلطنت‌طلب که به تحلیل این شایعه پرداخته‌اند نیز ۱۲ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند؛ طرفداران سازمان مجاهدین خلق نیز فقط ۳ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند.

🔸اما نکته قابل توجه، سکوت نسبی کاربران انقلابی و اصولگراست که فقط ۱۰ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. امری که نشان می‌دهد درصد قابل توجهی از آن‌ها نسبت به این موضوع سکوت کرده و ترجیح داده‌اند موضعی نگیرند؛ هرچند آن دسته از کاربرانی که به این موضوع واکنش داشته‌اند، از این دیدار انتقاد کرده‌اند.

🔹این داده‌ها به‌خوبی گویای آن است که کاربران سلطنت‌طلب، بیشترین نگرانی و حساسیت را نسبت به شایعه دیدار نماینده ایران در سازمان ملل با ایلان ماسک داشته‌اند؛ بر اساس تصویری که آن‌ها از دولت ترامپ ارائه کرده‌اند، این دیدار منطقی بنظر نمی‌رسد و به‌همین خاطر از همان ابتدا آن را یک شایعه بی‌اساس خواندند. سکوت کاربران انقلابی و اصولگرا نیز نشان می‌دهد که پس از انتشار این خبر، سیاست واحدی در خصوص آن وجود نداشته است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش‌های توییتری به ماجرای #دختر_علوم_تحقیقات: اصلاح‌طلبان سکوت کردند؛ سلطنت‌طلبان پروژه خواندند

🔹به‌دنبال انتشار تصاویر نیمه برهنه دختری در دانشگاه علوم تحقیقات دانشگاه آزاد در بعد از ظهر روز شنبه ۱۲ آبان‌ماه، کاربران توییتر واکنش‎های گسترده‌ای به این موضوع نشان دادند به‌نحوی که از ساعت ۱۵ روز ۱۲ آبان تا ساعت ۱۵ روز ۱۳ آبان ماه، بیش از ۱۱۶ هزار توییت و ریتوییت با ۱.۸ میلیون لایک و ۵۱ میلیون بازدید در این خصوص منتشر شد.

🔸شبکه بازنشرهای توییت‌های این موضوع، نوع واکنش گروه‌های مختلف سیاسی به این موضوع را به‌خوبی نشان می‌دهد. در گراف زیر (که در آن ۱۶۷۹۳ کاربر حضور دارند) کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی که گرایش سلطنت‌طلبی ندارند، ۵۵٪ از شبکه را تشکیل‌داده و بخش غالب واکنش‌ها را شکل داده‌اند. این کاربران عمدتا با این دختر همدلی و همراهی کرده و کنش او را نوعی اعتراض خوانده و از آن تمجید کرده‌اند.

🔹پس از آن، کاربران انقلابی و اصولگرا ۲۳ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند که البته در میان آن‌ها تعداد پراکنده‌ای اکانت اصلاح‌طلب نیز دیده می‌شود. این کاربران عمدتا نگاه انتقادی به ماجرای دختر دانشگاه علوم تحقیقات دانشگاه داشته و تفسیر غیر اعتراضی از آن ارائه می‌کردند.

🔸پس از آن، کاربران سلطنت‌طلب ۱۸ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند؛ عددی که نشان می‌دهد که بسیاری از این کاربران به این ماجرا ورود نکرده و سکوت کرده‌اند. امری که از سکوت اکانت‌های شاخص وابسته به این جریان نیز مشخص است. با این حال آن دسته از کاربران سلطنت‌طلبی که به این موضوع واکنش نشان داده‌اند، آن را یک «پروژه» خوانده‌اند که باید نسبت به آن بی‌تفاوت بود. به‌عنوان مثال کاربری با آی‌دی PersianGW که در بایو اکانت خود نوشته است «زن مرد آزادی شاه میهن آبادی» در رابطه با دختر دانشگاه علوم تحقیقات نوشته است: «فریب پروژه جدید اصلاح‌طلبان جمهوری اسلامی رو نخورید».

🔹مجموعه این داده‌ها نشان می‌دهد که تنها بخشی از گروه‌های سیاسی به ماجرای دختر دانشگاه علوم تحقیقات نشان داده‌اند. اصلاح‌طلبان ترجیح داده‌اند در این خصوص چندان موضع‌گیری فعالانه نداشته باشند و سلطنت‌طلبان نیز یا این موضوع را پروژه تلقی کرده و یا آن را بی‌اهمیت دانسته و نسبت به آن سکوت کرده‌اند. همچنین بر اساس این یافته‌ها، کاربران «روزمره‌نویس» نیز در رابطه با این موضوع فعالیت گسترده‌ای نداشته‌اند.

🔸البته سکوت یا بی‌تفاوتی برخی از گروه‌های سیاسی به این معنی نبوده است که لزوما جامعه نسبت به آن بی‌تفاوت بوده است؛ چنان که بر اساس جستجوهای گوگل، جستجو راجع به این موضوع در عصر روز شنبه، به اندازه جستجو راجع به «فوتبال» بوده و در صبح روز بعد نیز این جستجوها روندی افزایشی داشته است؛ موضوعی که بیانگر کنجکاوی یا حساسیت بخشی از مردم نسبت به این موضوع است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش‌های توییتری به رفع ممنوعیت واردات آیفون: شایعه تعرفه ۹۶ درصدی جای خبر رفع ممنوعیت واردات آیفون را گرفت!

🔹انتشار خبر رفع ممنوعیت واردات آیفون در روز چهارشنبه ۹ آبان ماه، و به‌دنبال آن انتشار نامه‌ای مبنی بر اعمال تعرفه ۹۶ درصدی برای آن، یکی از ترندهای اصلی توییتر در آن روز بود. بر این اساس، در روزهای ۹ و ۱۰ آبان ماه، بیش از ۳۲ هزار توییت و ریتوییت با ۴۱۰ هزار لایک و ۱۴ میلیون بازدید منتشر شد. علی‌رغم آن که موضوع تعرفه در همان روزها توسط سخنگوی دولت تکذیب شد، اما داده‌ها نشان می‌دهد که در فضای توییتر موضوع تعرفه ۹۶درصدی به‌مراتب بیشتر از اصل خبر رفع ممنوعیت واردات آیفون مورد توجه قرار گرفت.

🔸شبکه بازنشر توییت‌های منتشر شده در این خصوص (تصویر زیر) نشان می‌دهد که واکنش‌ها به حل رجیستری آیفون و تعرفه آن در توییتر، انتقادی بوده است و طیف‌ها و گروه‌های مختلف به آن واکنش نشان داده‌اند. بر همین اساس، ۳۴٪ درصد از شبکه را کاربران انقلابی و اصولگرا تشکیل داده‌اند که توأمان از دستاوردسازی رفع رجیستری و همچنین تعرفه ۹۶ درصدی آیفون انتقاد کرده‌اند.

🔹پس از آن، طیفی از کاربران منتقد (رنگ سبز) با داشتن ۲۹٪ سهم از شبکه، دومین گروهی بوده‌اند که به این موضوع واکنش داده‌اند؛ در میان این کاربران، از اصلاح‌طلب و تحول‌خواه، تا روزمره‌نویس و فعال حوزه فناوری دیده می‌شود. عمده انتقاد مطرح‌شده از سمت این کاربران متوجه تعرفه ۹۶ درصدی آیفون بوده است. کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی نیز ۲۳٪ از شبکه را تشکیل داده و آن‌ها نیز از تعرفه ۹۶ درصدی انتقاد کرده‌اند.

🔸در نهایت حامیان دولت و جریانی که از رفع مشکل آیفون استقبال کرده است، تنها ۱۴٪ از شبکه را شکل داده است؛ اکانت ستار هاشمی نیز در میان این خوشه دیده می‌شود.

🔹این موضوع نشان می‌دهد که در فضای توییتر، مسأله رفع ممنوعیت واردات آیفون جای خود را به انتقاد از تعرفه ۹۶ درصدی آن داده است و عملا در میان فعالان حوزه فناوری و فعالان سیاسی، این تصمیم دولت چندان «دستاورد» تلقی نشده و حتی دستاوردسازی از آن مورد انتقاد قرار گرفته است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢فیلترینگ؛ جراحیِ مغز با آچار
✍🏻علی شاکر|پژوهشگر ارتباطات و هوش مصنوعی

🔹هر وقت یک مکانیک با آچار چرخ توانست جراحی مغز انجام دهد، فیلترینگ کنونی اینترنت نیز می‌تواند به وضعیت کنونی خود ادامه دهد. حامیان وضعیت فیلترینگ موجود، از خطرهای محتوای غیراخلاقی برای کودکان می‌گویند. همچنین بحث امنیت مطرح می‌شود.

🔸حاکمیت‌ها می‌توانند همین‌قدر دغدغه‌مند و خوش‌نیت باشند، ولی راه‌حل‌هایی برای وضعیت موجود ارائه کنند که در عمل باعث از دست رفتن سرمایه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

🔹از منظر ترمودینامیک، جامعه یک سیستم پیچیده و پویاست که هر عنصری بر دیگری تأثیر می‌گذارد. به شکلی استعاری وضعیت حیات در جامعه به عنوان یک موجود زنده، شبیه حرکت مداوم پیکسل‌ها روی صفحه‌ی نمایش تلفن همراه است. دریافت اطلاعات به کمک روشن و خاموش شدن الگوهایی از پیکسل‌های روی صفحه صورت می‌گیرد و ما می‌توانیم تغییرات و تفاوت چیزها را از هم تشخیص دهیم.

🔸تصویر این صفحه‌ی نمایش مدام تغییر می‌کند و مشکل اینجاست که این تغییر تدریجی است. کافی است عکس‌های تولد خود را کنار هم تدوین کنیم تا متوجه این تغییر مداوم در بدن خودمان شویم. برخی ما در این وضعیت شبیه گربه‌ای عمل می‌کنیم که می‌خواهد موش روی صفحه نمایش را شکار کند. برخی از تصمیم‌گیرندگان نیز می‌خواهند تصویر منظم از جامعه‌ی خود را حفظ کنند و نگه دارند. چنین چیزی ناممکن است نه از این نظر که رسیدن به نظم کار سختی است از این لحاظ که ما پیوسته در وضعیت بی‌نظمی-تعادل هستیم و تعادل از دل بی‌نظمی و بی‌نظمی از دل تعادل بیرون می‌آید.

🔹اینجاست که باید گفت آنتروپی سیستم مدام بیشتر و بیشتر می‌شود، ولی در همین حال نیز شاهد نظم-بی‌نظمی‌های بی‌نهایتی هستیم که به نگاه تمرکزگرا و ایستای انسان می‌خندد؛ چون ما به عنوان یک گونه‌ و بخشی از طبیعت نمی‌توانیم سیستم را از تغییرات مداوم باز داریم. هر زمان هم سعی کردیم این نظم را دستکاری کنیم، سیستم به طور سخت‌تری جامعه را به سمت تعادل سوق داده است. در واقع سوژه‌ها و اُبژه‌ها در جامعه مدام در حال تعامل و اندرکنش‌های بی‌نهایتی با هم هستند که هم باعث بی‌نظمی می‌شود و هم نظم‌های نوینی را شکل می‌دهد.

🔸فناوری‌ یک عنصر آنتروپیک در جامعه است. چون می‌تواند سطح بهره‌وری انرژی را افزایش دهد و با تبدیل انرژی به ماده، ادامه‌ی حیات را ممکن می‌سازد. اینترنت نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که شبکه‌های روابط واقعی با شکل‌گیری شبکه‌های مجازی آنتروپیک یا بی‌نظم نشود. این بی‌نظمی قاعده‌ی حیات است. ولی اگر آن را نپذیریم و بر فرض بخواهیم با بهانه‌های مختلف جلو آن را بگیریم، نه‌تنها نظم جدیدی پدید نمی‌آورد بلکه سیستم را مجبور می‌کند که تمام انرژی خود را صرف بازگشت به وضعیت متعادل کند.

🔹به طبع هیچ حاکمیتی در دنیا با امنیت خود شوخی ندارد. تاریخچه‌ی حکومت‌ها هم نشان می‌دهد که ما در سرزمین‌هایی که نخستین تمدن‌های اولیه شکل گرفتند، بخشی از آزادی خود را به کسانی دادیم که از محصولات کشاورزی که انبار کردیم محافظت کنند.

🔸چون انسانی که زندگی شکارگر-جست‌وجوگری خود را کنار گذاشته، حالا هر صبح نمی‌تواند دستش را دراز و گندم، جو و برنج دِرو کند. این محصولات در بخش‌های خاصی از سال رشد می‌کنند پس باید آن را انبار می‌کردیم تا بتوانیم زنده بمانیم و مسئول محافظت و امنیت غذای ما ارتش و حکومت‌های اولیه بودند.

🔹برای چند هزار سال چالش‌های امنیتی علیه حکومت‌ها کم و بیش به هم شباهت داشت. تا اینکه انسان ابزارساز پس از تحولات فکری رنسانس تصمیم می‌گیرد در مرکز عالم بایستد و خودخواهانه همه‌چیز را برای اشرف مخلوقات بخواهد و فناوری در این دوران به کمک آمد.


🔻ادامه این یادداشت را در این لینک بخوانید.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش‌ها توییتری به حمله اسرائیل به ایران: همگرایی گروه‌های سیاسی در داخل در سایه فعالیت گسترده کاربران سلطنت‌طلب و اکانت‌های اسرائیلی فارسی‌زبان

🔹به‌دنبال حمله هوایی اسرائیل در بامداد روز شنبه ۵ آبان ماه به ایران، کاربران توییتر واکنش‌های گسترده‌ای به این موضوع نشان دادند. بر این اساس بیش از ۱۵۰ هزار توییت و کامنت با بیش از ۴۷۰ هزار ریتوییت و حدود ۵ میلیون لایک با حدود ۱۸۰ میلیون بازدید در این خصوص منتشر شده است.

🔸اگرچه پرلایک‌ترین توییت‌ها به توییت‌های کاربران روزمره‌نویس اختصاص داشته اما توییت‌های با بیشترین ریتوییت توسط کاربران سیاسی‌نویس منتشر شده است. بر اساس شبکه بازنشرهای ریتوییت‌ها مربوط به این موضوع (تصویر زیر)، کاربران انقلابی و اصولگرا ۲۹٪، کاربران سلطنت‌طلب و اکانت‌های اسرائیلی فارسی‌زبان ۲۸٪، کاربران میانه‌رو و اصلاح‌طلب ۱۴٪، کاربران عرب‌زبانی که اخبار مربوط به این تهاجم را پوشش داده و یا همسو با دولت ایران راجع به آن اظهار نظر کرده‌اند ۱۰٪، کاربران برانداز اما غیر سلطنت‌طلب ۹٪، کاربران روزمره‌نویس ۷٪ و کاربران طرفدار سازمان مجاهدین خلق ۴٪ از شبکه به‌خود اختصاص داده‌اند.

🔹نکته مهم و قابل توجه در این شبکه، سهم کم کاربران روزمره‌نویس است؛ در حالی که در جریان عملیات وعده صادق ۲، این کاربران با محتوای طنز خود حدود ۱۷٪ از شبکه را به‌خود اختصاص داده بودند، در جریان حمله اسرائیل سهم آن‌ها بسیار کاهش یافته و توییت‌های کمتری زده‌اند. امری که می‌تواند ناشی از ساعت حمله باشد؛ زمانی که اکثر کاربران ساکن ایران خواب بودند. همچنین احتمالا تهاجم به ایران موضوعی بوده است که کمتر منجر به شوخی کاربران روزمره‌نویس شده است.

🔸در سوی دیگر اما، فعالیت کاربران سلطنت‌طلب و حامیان اسرائیل و اکانت‌های وابسته به اسرائیل نسبت به عملیات وعده صادق ۲ بیشتر بوده و این کاربران سهم بیشتری از شبکه را نسبت به آن مقطع به‌خود اختصاص داده‌اند.

🔹نکته مهم دیگری که در گراف زیر مشخص است فاصله حامیان و مخالفان این تهاجم است؛ جایی که در گراف یال‌های کمتری مشاهده می‌شود و تنها تعداد اکانتی محدود حلقه وصل دو بهش گراف شده‌اند می‌توان این فاصله را دید. سهم کاربران برانداز حامی این تهاجم (با گرایش‌ها متنوع‌شان) در مجموع ۴۱٪ از شبکه بوده است و کاربران مخالف این تهاجم نظامی در مجموع سهم بیشتری از شبکه ریتوییت‌ها داشته‌اند.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis