رادیوکتابدونی

ایلان خان ماسک توی کارخانه‌هایش یک اصطلاح جالبی دارد به نام «ضریب بلاهت».

ضریب بلاهت قیمت تمام‌شده را به قیمت مواد خام تقسیم می‌کند و اگر عدد خیلی زیاد باشد، آقای ماسک انتظار دارد که همه مهندسین کارخانه بروند دنبال دلیل و علت داستان.

یعنی فرض بفرمایید که قیمت آهن لازم برای یک قطعه از موشک اسپیس اکس صد دلار است ولی بعد از هزار جور تراشکاری و جوشکاری و این و آن قسمت تمام شده پنج‌هزار دلار در می‌آید.

بعد آقای ماسک در می‌آید که چرا اینکارها را توی کارخانه خودمان نمی‌کنیم و می‌فرستیم یک کارگاه تراشکاری؟

چرا طراحی قطعه این شکلی است و آیا راهی برای بهینه‌سازی این طراحی هست؟ و کلا آیا این قطعه لازم هست یا می‌شود موشک‌ رو طوری طراحی کرد که لزوم وجود قطعه از بین برود.

همین داستان را تعمیم می‌دهد به تمام قطعات لازم و بر اساس ضریب بلاهت طبقه‌بندی می‌کند و یکی یکی به اجزا نگاه می‌کند تا هم بهینه‌سازی کند و هم قیمت را پایین بیاورد و هم تا حد ممکن کارها را داخل کارخانه انجام دهد.


همین داستان را درباره زندگی آدمیزاد هم می‌شود پیاده کرد.

اینکه وقت و انرژی و پولمان را کجا صرف می‌کنیم و صرف و فایده‌اش برایمان چیست و ضریب بلاهت داستان چقدر است.

بگو فلانقدر هزینه کردن برای خرید بنز مدل فلان برای آدمی که کلا از خانه کار می‌کند و بقالی هم بغل گوشش هست و در هفته یک روز می‌نشیند پشت ماشینش تا دو کیلومتر برود آنطرف‌تر، یا هزار جور انرژی عاطفی گذاشتن برای شخصی که بود و نبودش هیچ تاثیری در زندگی آدمی ندارد، یا ساعتها وقت گذاشتن برای شبکه‌های اجتماعی وقتی می‌دانیم که تاثیرش روی زندگیمان منفی است. 

آدمیزاد البته کارخانه و ماشین نیست و همه چیز هم سود و ضرر نیست و آدم همیشه به «بهینه‌سازی» احتیاج ندارد.

شاید اگر انرژی عاطفی را برای فلانی صرف می‌کند، هزار فایده دیگر از این رابطه می‌گیرد که لزوما با یک تقسیم ساده قابل تشریح نیست، یا شاید علت خرید ماشین فلان لزوما فاصله طی شده نیست و قصد خریدار بیانِ موقعیت اجتماعیش است.

در هر حالی اما بد نیست که آدم یادش باشد که وقت و انرژی و مالش توی این جهان محدود است و چندی یک بار یک حساب هزینه فایده‌ای روی وقت و انرژیش بکند. 

‌آخر داستان حالا یا ضریب بلاهت برنده می‌شود یا ضریب حکمت.

 #فرنودیان

@radioketabdoni

یک جوری نوشتند که " امیدها را در چاه همستر نریزید " که انگار برای جوان ایرانی، هزار چشمه‌ی جوشان امید باز کرده‌اند و او لگد پرانی کرده و به سمت بیراهه رفته! باباجان! شما فیلترتان را بکنید و سنگتان را بیندازید مقابل کسب و کارها و امیدها را در نطفه خفه کنید، چه‌کار دارید؟ بگذارید دلِ جوانِ ایرانی هم به یک موش خوش باشد.
یک‌جوری انتقاد می‌کنند که انگار تمام مسیرها را برای تهیه‌ی ماشین و مسکن و زندگی مرفه، باز گذاشته‌اند و دلشان به حال ما سوخته!
بله! در حوضی که ماهی نیست، همستر هم هفت‌تیرکش می‌شود!
آب که نیاورده‌اید، ما هم که کوزه نداریم بشکنید، چه‌کار به تصور کوزه‌ی خیالیِ جوان ایرانی دارید؟! از تصور کوزه‌ی پر از آب هم زورتان گرفته؟؟؟!

#نرگس_صرافیان_طوفان

@radioketabdoni