خیلی وقت بود سایکدلیک نذاشتم، گفتم با یه آلبوم تو این سبک کامبک بزنیم.

----

گروه Jefferson Airplane یکی از اون گروهای دهه شصتیه که وقتی اسمشون میاد، ناخودآگاه یاد موسیقی سایکدلیک و فضای هیپی‌ها می‌افتی.
این گروه سال ۱۹۶۵ تأسیس شد و خیلی زود به یکی از صداهای اصلی جنبش هیپی‌ها و اعتراضات ضد جنگ تبدیل شد. موسیقی‌اشون ترکیبی از سایکدلیک راک، فولک راک و بلوز بود و به خاطر اجراهای زنده پرشور و صداهای منحصربه‌فرد اعضای گروه، به‌خصوص گریس اسلیک و مارتی بالین، تبدیل به یکی از بزرگان راک در اون دهه شدن.

آلبوم "Surrealistic Pillow" تو سال ۱۹۶۷ منتشر شد و می‌شه گفت یه شاهکار تمام‌عیار تو ژانر سایکدلیک راک به حساب میاد. این آلبوم دومین کار رسمی گروه بود و خیلی از آهنگاش، مثل «Somebody to Love» و «White Rabbit»، تبدیل به نمادای یه نسل شدن.

این آلبوم یه ترکیب جذاب از گیتار آکوستیک، الکتریک، بیس، درامز و صدای رویایی گریس اسلیک و مارتی بالینه. آهنگ‌هاش بین فضای سایکدلیک و فولک راک در نوسانه. بعضیاشون حس سرخوشی و آزاد بودن می‌دن، بعضی دیگه انگار داری تو یه کابوس گیر می‌کنی. نکته مهمش اینه که این تضادِ احساسات تو کل آلبوم کاملاً عمدیه و باعث می‌شه هر آهنگ، داستان خودش رو داشته باشه. آهنگ‌ها با تنظیمات ساده اما تاثیرگذار ساخته شدن. مثلا تو آهنگ «White Rabbit» ساختار لایه‌لایه رو حس می‌کنی؛ آروم شروع می‌شه، کم‌کم هیجان می‌گیره و در نهایت به یه اوج می‌رسه که حس رهایی می‌ده.
جُرما کاکونن و پل کنتن در نواختن گیتار فوق‌العاده‌ان. گیتار آکوستیک‌اشون تو آهنگایی مثل "Embryonic Journey" حس آرامش عمیق رو بهت منتقل می‌کنه. این آهنگ یه قطعه بی‌کلامه که انگار برای فکر کردن و پرسه زدن تو رویاها ساخته شده.
از اون طرف گیتار الکتریک‌اشون، مخصوصاً تو آهنگ "Somebody to Love"، یه انرژی خام و عصیانگر داره. لاین‌های گیتار خیلی ساده‌ان ولی با همون سادگی، توی هر لحظه تو رو میخکوب می‌کنه.
درامز تو این آلبوم نقش زیادی داره. اسپنسر درایدن (Spencer Dryden) به‌جای اینکه فقط یه ریتم بکوبه، با ظرافت و خلاقیتش ریتم‌های خاصی رو اضافه می‌کنه. مثلاً تو آهنگ "White Rabbit"، ریتم درامز آروم شروع می‌شه و هیجان رو کم‌کم بالا می‌بره تا جایی که حس می‌کنی داری سقوط می‌کنی تو یه دنیای دیگه(دقیقا احساسی که آلیس داشت و منبع الهام اون‌ها برای این آهنگ شده بود). این کار دقیقاً الهام گرفته از موسیقی بولرو (Bolero) اثر راول (Ravel) هست، که این هم نشون می‌ده گروه چقدر به جزئیات اهمیت میده.
یه چیزی که این آلبوم رو در این سبک خاص می‌کنه استفاده از افکت‌های گیتار و لایه‌گذاری صداهاست که باعث می‌شه بعضی جاها حس کنی توی یه اتاق پر از دود داری به آلبوم گوش می‌دی. آهنگ‌هایی مثل "White Rabbit" یا "Comin’ Back to Me" کاملاً این فضا رو تداعی می‌کنن. تو این آهنگ‌ها حتی سکوت بین نت‌ها هم خودش یه جور موسیقیه.
این آلبوم یه شاهکار از نظر تنوعه. از آهنگای پرانرژی و خشن مثل "Somebody to Love" گرفته تا آهنگای آروم و مینیمال مثل "Embryonic Journey"، هر کدومشون یه حس متفاوت بهت می‌ده. این تنوع باعث می‌شه گوش دادن به کل آلبوم مثل یه سفر باشه؛ یه سفر که هیچ‌وقت نمی‌دونی ایستگاه بعدیش کجاست.
ترانه‌ها خیلی جالبن؛ هم ساده‌‌ان، هم پر از نماد. مثلا «White Rabbit» که گفتم از داستان آلیس در سرزمین عجایب الهام گرفته ولی به موضوع مصرف مواد روانگردان اشاره داره. ترانه «Somebody to Love» هم انگار یه فریاده؛ یه درخواست برای عشق تو دنیای پر از آشوب. بقیه آهنگ‌ها هم همین‌جور، یا دارن سوال‌های فلسفی می‌پرسن یا دعوتت می‌کنن به یه نوع فرار ذهنی.

خیلی از موزیسین‌های بزرگ از این آلبوم الهام گرفتن. مثلا جیمی هندریکس و جنیس جاپلین که خودشون هم بخشی از همین موج سایکدلیک بودن و بارها از خلاقیت ایرپلین تعریف کردن. این آلبوم یه جورایی یه نقشه راه شد برای موسیقی سایکدلیک. بعدها خیلی از گروهای سایکدلیک و حتی آلترناتیو، سبک این آلبوم رو دنبال کردن.

آلبوم "Surrealistic Pillow" یه تجربه‌ شنیداریه. باید گوشش بدی، باهاش غرق بشی. یه بار که گوشش بدی، دیگه ولت نمی‌کنه. این آلبوم همون جاییه که موسیقی و احساسات آدم به اوج می‌رسه. اگه عاشق سفرای ذهنی و موسیقی با عمق هستی، حتما باید این آلبوم رو تو لیستت بذاری.

(قطعه White Rabbit رو قبلا اینجا با ترجمه گذاشتم)

#Album_Review

SPOTIFY ALBUM LINK

https://t.me/nemidunamfelann