ketabaz | کتاب باز

یکی از معروف‌ترین، محبوب‌ترین و مظلوم‌ترین شخصیت‌های شاهنامه سیاوش است. پاکدامنی این شاهزاده‌‌ی ایرانی مثال‌زدنی و گذشتن او از آتش بسیار خواندنی و شنیدنی است. زندگی او مشتمل بر دو بخش است؛ بخشی در ایران و دیگر در توران که در هیچ‌کدام نیز روزگار با او سر سازش ندارد. شما را به شنیدن یکی از تأثیرگذارترین داستان‌های شاهنامه دعوت می‌کنیم.

داستان رستم و سهراب را همه می‌دانیم؛ اما از آنجاکه این بخش از شاهنامه، از زیباترین، دردناک‌‌ترین و متأثرکننده‌ترین داستان‌های منظوم و اساطیری این مرز و بوم است، خواندن و به‌خصوص شنیدن آن را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

چنانچه مایلید شرح بخشی از زندگی و حکمرانی پرماجراترین پادشاه ایران زمین را در شاهنامه بشنوید این جلد را از دست ندهید؛ عاشق شدن کاووس‌شاه و ازدواج او با سودابه خود قصه‌ای دراز و پردردسر است و پس از آن سودای کشورگشایی، پرواز و فتح آسمان که به سرش می‌زند دردسری دیگر! و در همه این احوال دلاوری‌های رستم و دیگر پهلوانان ایرانی راهگشای اوست.

یکی از داستان‌های حماسی، کوتاه و در عین حال جذاب شاهنامه نبرد رستم با شاه مازندران است. مازندران در شاهنامه سرزمین دیوان و جادوان است و شاه مازندران نیز در جنگ تلاش می‌کند تا با ترفندی جادویی خود را برهاند که در برابر نیروی رستم تاب نمی‌آورد. شرح این نبرد شگفت را بشنوید. ‌

یکی از پرماجراترین و هیجان‌انگیزترین بخش‌های شاهنامه، هفت‌خوان رستم است و شرح نبردهای او در این راه پرخطر؛ تا از آن بگذرد و به یاری شاه اسیرِ ایران در دیار دیو سپید، مازندران، بشتابد. فردوسی بزرگ چنان زیبا دلاوری رستم جوان را به تصویر می‌کشد که خواندن آن ابیات، لذتی است بی‌مانند و شنیدن آن حظّی است وافر!

اگر می‌خواهید نخستین نبرد رستم جوان در میدان کارزار و نخستین رزم او را با اسفندیار بشنوید، این جلد را از دست ندهید. همچنین خواهید شنید که رستم پیل‌تن، چگونه اسبی چموش به نام «رخش» را به کمند خود می‌کِشد، حیوان را مرکب خود می‌کند و با گرز نیای بزرگش، سام، قدم در راه پر فرازونشیب پهلوانی و میدان نبرد می‌گذارد.


افراسیاب تورانی دشمن سرسخت ایرانیان، بارها با آنها مبارزه می‌کند. افراسیاب پور پشنگ است و بسیار تیره‌دل و درشت‌خوی؛ تا بدان‌جا که برادر خود «اغریرث» را به‌جرم صلح‌دوستی به قتل می‌رساند. این جلد صوتی شاهنامه پر از ماجراهای نبرد پهلوانان نامی ایران و توران است که فردوسی با نظم حماسی و منحصربه‌فرد خود بر شور آن افزوده است.

مشهورترین و محبوب‌ترین پهلوان شاهنامه رستم است و اینک به داستان او رسیده‌ایم. زادن او عجیب است و زندگی او سراسر دلاوری و رشادت. به روایت فردوسی به یمن وجود رستم افسانه‌ای آفات بسیاری از این مرز و بوم دفع می‌شود. شنیدن زورآزمایی رستم با پیل سپید در کودکی و اولین نبرد و پهلوانی او در فتح یک دژ بسیار جذاب است.


داستان‌ها و ماجراهای عاشقانه همیشه از جذاب‌ترین موضوعات ادبی و هنری بوده است. اینک به یکی از پرشورترین آنها در شاهنامه می‌رسیم: قصه‌ی شیدایی زال زر، پور سام و دختر مهراب کابلی از نوادگان ضحاک! سام و شاه ایران، منوچهر، درابتدا با این وصلت موافق نبودند؛ چراکه از این مهم بیم داشتند: از این مرغ‌پرورده وان دیوزاد/ چه گویی، چگونه برآید نژاد... این داستان که حکیم توس با نظم حماسی‌اش جذابیت آن را دوچندان کرده، بسیار شنیدنی است.


فریدون که درصدد خون‌خواهی پسرش ایرج (پادشاه فقید ایران) از دو فرزند دیگرش سلم و تور (پادشاهان روم و چین) بود، به پرورش نواده‌ ایرج، منوچهر، دل سپرد. منوچهر چون بالید، با دیگر پهلوانان ایرانی به سوی سلم و تور لشگر راند و انتقام جدش را گرفت.

گفتار در زادن دختر ایرج
زادن منوچهر
آگاه شدن سلم و تور از منوچهر
پیغام فرستادن پسران نزد فریدون
پاسخ دادن فریدون پسران را
فرستادن فریدون منوچهر را به جنگ تور و سلم
تاخت کردن منوچهر بر سپاه تور
کشته شدن تور بر دست منوچهر
فتح نامه منوچهر نزد فریدون
گرفتن قارن دژ الانان را
تاخت کردن کاکوی نبیره ضحاک
گریختن سلم، کشته شدن او به دست منوچهر
فرستادن سر سلم نزد فریدون
مردن فریدون

پس از کشته شدن ایرج به دست برادرانش سلم و تور، فریدون که نمی‌توانست تخت کیانی را خالی بگذارد، به دنبال اثری از.....

فریدون دختران پادشاه یمن را به همسری پسرانش سلم، تور و ایرج برگزید و خود از تخت کناره گرفت و جهان را میان ایشان تقسیم کرد. سلم و تور که تخت روم و چین نصیبشان شد، بر ایرج که پادشاهی ایران را داشت، رشک ورزیدند و او را کشتند.

پادشاهی فریدون پانصد سال بود
فرستادن فریدون جندل را به یمن
پاسخ دادن پادشاه یمن جندل را
رفتن پسران فریدون، نزد شاه یمن
فسونگری آزمودن سرو بر پسران فریدون
آزمودن فریدون پسران خود را
بخش کردن فریدون جهان را بر پسران
رشک بردن سلم بر ایرج
پیغام سلم و تور به نزدیک فریدون
پاسخ دادن فریدون پسران را
رفتن ایرج نزد برادران
کشته شدن ایرج به دست برادران
آگهی یافتن فریدون از کشته شدن ایرج

«فریدون فرخ» چون بر ضحاک دست یافت و آن بدسگال را به بند کشید، به آبادانی ایران زمین همت گماشت و تخم نیکی پراکند. وقتی پنجاه ساله شد، سه پسر داشت و بر آن شد که جفتی برایشان گزیند....

پس از سال‌ها پادشاهی و آباد کردن جهان، غرور بر جمشید چیره شد و طومار پادشاهی هفتصد ساله‌اش به دست ضحاک ستمگر درهم پیچید. ضحاک همدست ابلیس شد و بنای حکومت بر جور نهاد. سرانجام فریدون به همراه کاوه آهنگر بر او چیره شد و بر تخت کیانی نشست.

داستان ضحاک ماردوش
- پادشاهی جمشید هفتصد سال بود
-داستان ضحاک با پدرش
-خوالیگری کردن ابلیس
-تباه شدن روزگار جمشید
- پادشاهی ضحاک هزار سال بود
-اندر خواب دیدن ضحاک فریدون را
-اندر زادن فریدون
- پرسیدن فریدون نژاد خود را از مادر
-داستان ضحاک با کاوه آهنگر
-رفتن فریدون به جنگ ضحاک
-دیدن فریدون دختران جمشید را
-داستان فریدون با وکیل ضحاک
- بند کردن فریدون ضحاک را
پس از تهمورث، فرزند او جمشید، بر تخت کیانی نشست. او پادشاهی نیک بود که.....

جلد دوم کتاب گویای شاهنامه فردوسی، درباره نخستین پادشاه جهان است و سلسله پس از او، ایجاد تمدن و آموختن انسان از طبیعت.

پادشاهی کیومرث
کشته شدن سیامک بر دست دیو
رفتن هوشنگ و کیومرث به جنگ دیو سیاه
پادشاهی هوشنگ چهل سال بود
بنیاد نهادن جشن سده
تهمورث

آغاز شاهنامه در ستایش خرد، آفرینش عالم، پیغمبر، مردم، ماه و آفتاب است و همچنین فردوسی از چگونگی ایجاد شاهنامه و جرقه اصلی پیدایش آن می‌سراید.

آغاز کتاب؛
گفتار در ستایش خرد؛
گفتار در آفرینش عالم؛
گفتار در آفرینش مردم؛
گفتار در آفرینش آفتاب؛
گفتار در آفرینش ماه؛
ستایش پیغمبر و یارانش؛
گفتار در فراهم آوردن شاهنامه؛
داستان دقیقی شاعر؛
گفتار در بنیاد نهادن کتاب؛
در ستایش ابو منصور محمدبن عبدالرزاق؛
در ستایش سلطان محمود.