مرکز مشاوره گفتمان

| تفکر جانبی؛ روشی برای حل مسائل از زوایای نامتعارف |

ادوارد دوبونو در کتاب «مکانیزم ذهن» که در سال ۱۹۶۹ منتشر شد، برای نشان دادن نحوه عملکرد مغز انسان از مثال‌ها و استعاره‌های فراوانی استفاده می‌کند و مغز انسان را نوعی سیستم اطلاعاتی می‌داند که خود را سازماندهی می‌کند به این معنا که همان‌طور که قطرات باران پس از فرو افتادن راه خود را به سمت جوی‌ها و چاله‌ها پیدا می‌کند، اطلاعاتی که به مغز وارد می‌شود نیز با سازماندهی مغز به مسیرهای آشنا هدایت می‌شود. در نتیجه با روش تفکر سنتی تنها قادریم به نتایجی برسیم که از پیش با اعتقادات و پیش‌فرض‌های ذهنی ما هماهنگی دارد. دوبونو این روش فکر کردن را مانعی بر سر راه کشف ایده‌های نو می‌داند و معتقد است مغز انسان توانایی بیش‌تری برای تعریف و درک تجربیات خود دارد. روشی که دوبونو پیشنهاد می‌کند، تفکر جانبی‌ست.

دوبونو مدعی‌ست که در روش تفکر جانبی (Lateral Thinking) هر مسئله با رویکردی خلاقانه و غیرمستقیم حل می‌شود. منطقی که در این روش به کار بسته می‌شود، در نگاه اول چندان بدیهی به نظر نمی‌آید و با روش سنتی فکر کردن گام به گام تفاوت دارد. تفکر جانبی ادوارد دوبونو در اصل به معنای این است که بتوانید برای حل مسئله، به شکلی خلاقانه و خارج از جعبه فکر کنید. معمولاً از تفکر منطقی برای حل مشکلات به صورت مستقیم و بدون میانبُر استفاده می‌شود. این روش تفکر مجموعه‌ای از فرآیندهاست، که یک روش تفکر آگاهانه و منظم را به شکلی خلاقانه ارائه می‌دهد و منجر به تفکر نوآورانه به شیوه‌ای تکرار شونده می‌شود. در حالی که تفکر انتقادی در درجه اول با داوری درباره ارزش واقعی اظهارات و جستجوی خطاها همراه است، تفکر جانبی به ارزش حرکت اظهارات و ایده‌ها بیش‌تر توجه دارد و فرد از اندیشه جانبی برای انتقال از یک ایده شناخته شده به سمت ایجاد ایده‌های جدید استفاده می‌کند. چهار مسئله اصلی ابزار تفکر جانبی ادوارد دوبونو برطبق تعاریف زیر می‌باشند. تفکر جانبی دوبونو ، در واقع، ایجاد یک آشفتگی عمدی‌ست.

در این روش، فرد برای پرهیز از رجوع خودکار مغز به تصورات از پیش موجود منطقی که تنها به تجزیه و تحلیل موضوع منجر می‌شود و راه را بر ایده‌های نو می‌بندد، به شکلی هدفمند در مسئله اختلال ایجاد می‌کند به این معنا که داوری‌هایش را موقتاً کنار می‌گذارد، پیش‌فرض‌ها را به چالش می‌کشد، و به انگیزش‌های آنی و تصادفی میدان می‌دهد تا با شکستن ساختار موجود، امکان از نو ساختن آن فراهم شود. مثالی ساده: اگر از ما بپرسند ۲×۲ چند می‌شود؟ به سرعت می‌گوییم: معلوم است می‌شود ۴ ! این پاسخ درست است. اما جوابی کلیشه‌ای‌ست. پاسخ این است که ۲×۲، برابر با همه محاسبات ساده یا پیچیده‌ای هم هست که حاصل آن برابر با ارزش کمی ۴ باشد! مانند پنج منهای یک! یا هزار و سیصد نود و پنج منهای هزار و سیصد و نود و نه! این در موقعیتی که برای ما صورت یک عدد به اندازه کمیت آن، مهم باشد، معنادار است.

🌱 مرکز مشاوره گفتمان
@goftemanclinic

| فقط كلمات مهم را جست‌وجو کنید |

عادتی که در مدرسه به شما آموزش داده می‌شود و بعدها باعث کاهش سرعت خواندنتان می‌شود این است که به تک تک کلمات در یک جمله توجه کنید، در حالی که مغز در پرکردن جاهای خالی با اطلاعات مناسب قدرت شگفت‌انگیزی دارد. پس می‌توانید از این مزیت بهره بگیرید.

زمانی که قلق خواندن دستتان بیاید و بدون بلندخوانی در مغز مطالعه کنید می‌بینید از گروه‌های کوچک کلمات معنای گسترده‌تری درک می‌کنید به جای دیدن كلمات «گربه» «خشمگین» «بود» به صورت مجزا مغزتان جمله‌ی «گربه خشمگین بود» را به عنوان قطعه‌ای از اطلاعات ثبت می‌کند. زمانی که این اتفاق می‌افتد گروه کلمات به صورتی مشخص در پاراگراف دیده می‌شوند و چشمانتان فقط این قسمت‌ها را می‌خوانند، بدون این که برای محتوای آن وقت و انرژی صرف کنند. برای مثال جمله‌ی «در واقع بزرگترین نگرانی گربه کمبود غذا نبود، بلکه کمبود توجه از سوی صاحبش بود» به سرعت به این شکل ثبت می‌شود: «بزرگترین نگرانی گربه - کمبود غذا نبود - بلکه - کمبود توجه - صاحبش». شما با پنجاه درصد از کلمات نود درصد از معنا را به دست می‌آورید.

🌱 مرکز مشاوره گفتمان
@goftemanclinic

کسانی که ویژگی روانی «همدلی» (emphaty) بالایی دارند معمولا ناآگاهانه استرس و اضطراب محیط پیرامونی خود را درونی می کنند. حتی ممکن است این همدلی با موقعیت های اضطراب آفرینی باشد که یک کاراکتر سینمایی و غیر واقعی تجربه می کند. اگر چنین ویژگی را دارید مراقب تغذیه روانی و پیرامونی خود باشید و اگر دچار استرس شدید می شوید از خود بپرسید: چقدر از این حس مالِ خودم است و چه بخشی از آن مشکلات جمعی جهانِ پیرامونی ام؟


زخم داستان می سازد. درگیر داستانِ زخم های دیگری نشوید. همدلی با درگیر شدن فرق دارد. همدلی می داند کجا مرز بگذارد، کجا نه بگوید و کجا گوش بسپارد. درگیر شدن اما رخنه ای در توانِ روانی ایجاد می کند، انرژی ات را قطره قطره می گیرد و پیش از آنکه بدانی، داستانِ زخم دیگری تو را خالی و بی حس رها می کند.


🌱 مرکز مشاوره گفتمان
@goftemanclinic

براي يك زن هيچ چيزي عاشقانه تر از درست "ديده شدن" نيست.

🌱 مرکز مشاوره گفتمان
@goftemanclinic

آلپورت عقیده دارد که وقتی که از کسی انتقاد میکنیم، داریم به نوعی دست به جراحی شخصیتش میزنیم، همانند جراحی که میخواهد توموری را از بدن بیماری خارج کند و هنگام جراحی مواظب است رگ و پی های سالمِ اطراف تومور آسیب نبیند!!

پس هنگامی که تیغ انتقاد را در دست میگیریم همان قسمتی را که باید زیر تیغ ببریم و مواظب قسمتهای سالم شخصیت باشیم!
مثلا وقتی می خواهید از کسی به خاطر عدم مسئولیت پذیری انتقاد کنند، نباید از واژه های کلا از تو ناامید شدم! تو هیچی نمیشی و غیره که کل شخصیت را زیر سوال میبرد استفاده کنند. شما باید اول خصوصیا خوب یک نفر را مطرح کنید و بعد انتقادی که از او دارید را مطرح کنید مثلا: تو خیلی وقتا حواست به من بوده ولی چه خوب میشد امروز یادت می موند که ما مهمون داریم و باید زودتر میومدی.

🌱 مرکز مشاوره گفتمان
@goftemanclinic

| فقط كلمات مهم را جست‌وجو کنید |

عادتی که در مدرسه به شما آموزش داده می‌شود و بعدها باعث کاهش سرعت خواندنتان می‌شود این است که به تک تک کلمات در یک جمله توجه کنید، در حالی که مغز در پرکردن جاهای خالی با اطلاعات مناسب قدرت شگفت‌انگیزی دارد. پس می‌توانید از این مزیت بهره بگیرید.

زمانی که قلق خواندن دستتان بیاید و بدون بلندخوانی در مغز مطالعه کنید می‌بینید از گروه‌های کوچک کلمات معنای گسترده‌تری درک می‌کنید به جای دیدن كلمات «گربه» «خشمگین» «بود» به صورت مجزا مغزتان جمله‌ی «گربه خشمگین بود» را به عنوان قطعه‌ای از اطلاعات ثبت می‌کند. زمانی که این اتفاق می‌افتد گروه کلمات به صورتی مشخص در پاراگراف دیده می‌شوند و چشمانتان فقط این قسمت‌ها را می‌خوانند، بدون این که برای محتوای آن وقت و انرژی صرف کنند. برای مثال جمله‌ی «در واقع بزرگترین نگرانی گربه کمبود غذا نبود، بلکه کمبود توجه از سوی صاحبش بود» به سرعت به این شکل ثبت می‌شود: «بزرگترین نگرانی گربه - کمبود غذا نبود - بلکه - کمبود توجه - صاحبش». شما با پنجاه درصد از کلمات نود درصد از معنا را به دست می‌آورید.

🌱 مرکز مشاوره گفتمان
@goftemanclinic

برخی از افراد به دليل اينكه نوازش‌های مثبتِ روانی، احساسی و عاطفی را از سوی مراقبت‌كننده‌های اوليه مثل پدر و مادر به موقع، به جا و به اندازه نگرفته‌اند و يا به صورت نوازش منفی بوده است (كتک خوردن، گريه كردن، بی‌اعتنايی و...)در بزرگسالی در روابط‌شان محتاج به نوازش می‌شوند. قربون صدقه‌های افراطی كه خيلی از آن‌ها را می‌توان كاملا حس كرد که از روی آگاهی و حسِ واقعی نيست؛ ولی افراد را قلقلک می‌دهد و احساس خوشايندی به آن‌ها دست می‌دهد؛ نشات گرفته از همين عدم نوازش و عشق بدون قيد و شرط است.

🌱 مرکز مشاوره گفتمان
@goftemanclinic

ما مردم امروزی دوست داریم باور کنیم که احساس رضایت با رسیدن به خواسته‌های‌مان بدست می‌آید. اما این طور نیست. احساس رضایت از توانایی ما در سامان بخشیدن به خواسته‌هایمان با توجه به آنچه هست؛ رشد می کند. اصل بینادین معنویت، یادگیری پذیرفتن «آنچه هست» به جای اصرار بر پیش رفتن زندگی به شیوه‌ای خاص می‌باشد. این بدان معنا نیست که می‌بایستی تسلیم شویم یا منفعل باشیم. هنر تحقق بخشیدن به احساس رضایت، فرایندی فعال و پویاست. می‌توان تصور کرد که داشتن احساس رضایت، حرکتی است موزون میان آرزوها و واقعیت؛ میان آنچه می‌خواهیم و آنچه بدست می‌آوریم.

🌱 مرکز مشاوره گفتمان
@goftemanclinic