#آنتروپی
نتایج فلسفی قانون انتروپی در خصوص آغاز و پایان جهان#قسمت اول
احتمالا تا حالا بارها نام قانون انتروپی به گوشتان خورده، و شاید نزدیک ترین چیزی که با شنیدن آن در ذهنتان تداعی می شود، فیزیک باشد. با این حال از آنجایی که ما در این پست به بررسی پیامدهای فلسفی نظریه های علمی می پردازیم در اینجا هم از نگاه صرفا فیزیکی به قانون انتروپی دست می کشیم و به پیامد بسیار مهم فلسفی آن که جانر تاسلامان در کتاب بیگ بنگ
و فلسفه خدا به آن پرداخته است، می پردازیم.
تعریف آنتروپیدر واقع،
انتروپی معیاری برای اندازه‌گیری انرژی تلف شده است! اندازه‌گیری بخشی از انرژی که به کار تبدیل نمی‌شود. ضمن اینکه
انتروپی چگونگی توزیع و انتشار انرژی را در
جهان مشخص میکند. مقدار انرژی
جهان بدون هیچ کم و زیاد شدنی، ثابت است؛ اما مسیرهایی که این انرژی آزاد می‌شود، در حال تغییر است. این که ببینیم پیامدهای فلسفی برآمده از قانون آنتروپی ما را به سوی چه نتایجی رهنمون می سازد، نخست لازم است تعریف دقیقی از قانون انتروپی داشته باشیم. جانر تاسلامان کتاب بیگ بنگ، فلسفه و خدا آورده است《وپی به عنوان مقیاسی از انرژی غیرقابل دسترس در یک سیستم بسته ترمودینامیک تعریف می‌شود. همچنین، آنتروپی مقیاسی از بی‌نظمی سیستم به شمار می‌آید. اولین بار، بنجامین تامسون در سال 1854، مفهوم آنتروپی را مطرح کرد. اما کشف قانون آنتروپی متعلق به هرمان فون هلمهوتز در سال 1856 میلادی است. از قانون آنتروپی به عنوان دومین قانون ترمودینامیک هم یاد می‌شود. براساس این قانون، هر لحظه‌ای که می‌گذرد، ما را به پایان جهان نزدیک و نزدیک‌تر میکند و از دید قوانین فیزیکی، این فرایند، برگشت‌ناپذیر است. بر اساس این اصل، گرما در مسیری برگشت‌ناپذیر جریان می‌یابد. برای نمونه، یک سطل پر از آبِ داغ را درون یک اتاق در نظر بگیرید. انرژی گرمایی موجود در آب داغ به فضای اتاق منتقل می‌شود، اما هرگز و در هیچ برهه‌ای از زمان، این جریان گرمایی در مسیر عکس به حرکت در نمی‌آید. با پخش انرژی گرمایی در فضای اتاق، بازگشت دوباره این انرژی گرمایی و بازگرداندن حرارت آب موجود در سطل به حرارت پیشین، ناممکن است.
(کتاب بیگ بنگ، فلسفه و خدا- صفحه 107)》
قانون انتروپی تا چه حد، قابل اتکاست؟با توجه به این که در اینجا می خواهیم به پیامدهای فلسفی ناشی از قانون انتروپی بپردازیم، اطمینان از درستی و اعتبار قانون انتروپی شرط مهمی به نظر می رسد. مترجم کتاب، رامین کریمی ثالث، طولانی ترین پانویس کتاب را به این مطلب اختصاص داده است. او در قسمت پانویس قانون انتروپی می نویسد:
نکته‌ی انکار ناپذیر این قانون، پذیرش آن به منزله‌ی اصلی‌ترین قانون فیزیک جهان است. حتی برخی دانشمندان پا را از این هم فراتر گذاشته، از قانون آنتروپی (The Law of Entropy) همچون معیاری برای بررسی درستی و نادرستی فرضیه‌های مطرح شده‌ی دیگر نام می‌برند. سیطره‌ی تصور نکردنی این قانون، مفاهیم فیزیکی را درنوردیده و حتی در پی توجیه اصول متافیزیکی است. از سویی دیگر، به دلیل دارا بودن سه اصل قطعیت، برگشت‌ناپذیری و احتمالاتی بودن، پایه‌های مستحکم اثبات را پشت سر گذاشته و به دلیل محاسبه‌پذیر بودن آن، حتی در خصوص مفاهیم بحث‌برانگیز آغاز و پایان جهان هم در خور اتکاست.
قانون انتروپی همه جا رخ می‌دهد. اصلی است که همه لمس کرده ایم، بی‌آنکه آنتروپی را دانسته باشیم. مثلاً اگر ماشینتان را در صحرایی رها کنید و سال‌ها بعد به آن سر بزنید، البته که هرگز انتظار نخواهید داشت آن ماشین پیشرفته‌تر، زیباتر، منظم‌تر و سازمان‌یافته‌تر شده باشد. تماماً برعکس، لاستیک‌ها پنجر شده، کاپوت‌ها زنگ زده، شیشه‌ها فرو ریخته و … به عبارتی، مشمول آنتروپی (افزایش بی‌نظمی) شده است.
گفتیم سه ویژگی منحصر به فرد قانون آنتروپی، آن را به برترین قانون علمی دنیا تبدیل کرده است که عبارتند از: برگشت‌ناپذیری، احتمالاتی و قطعی بودن.
ادامه دارد....
@entropy_ph
