📍واقعیت این است که گفتمان توسعه حتا در شرایط انقلاب و جنگ هم به اندازه‌ی امروز در معرض خطر قرار نگرفته بود. نهادهایی که ناظر بر شرایط اقتصادی ایران بود و سیستمی که از پیش وجود داشت در آن زمان هنوز داشت کژدار و مریز ادامه‌ی حیات می‌داد. از سال ۱۳۸۴ و با ریاست جمهوری احمدی‌نژاد بود که کلاً آن سیستم رو به احتضار رفت و از کار افتاد. اگر شاخص‌های برنامه‌های توسعه‌ی چهارساله را پیش چشم داشته باشیم موفق‌ترین آن‌ها برنامه‌ی سوم توسعه (۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳) است، یعنی تقریباً دوره‌ی دوم ریاست‌جمهوری محمد خاتمی. با دو دولت احمدی‌نژاد یک سیستم از کار افتاد. نهادها یا عملاً مثل سازمان برنامه و بودجه منحل شد یا چنان دستکاری شد که کارکرد اصلی‌اش را از دست داد، مثل دانشگاه‌ها. از دل آن تغییرات و مثلاً بعضی دانشجویان تحصیلات تکمیلی تحمیلی آن دوره بود که بعداً مدیران اقتصادی و سیاسی دولت ابراهیم رئیسی زاده شدند. توسعه متکی بر یک سیستم است، وقتی آن را به رسمیت نشناسی و به هم بزنی توصیه‌های اخلاقی مثل دنیادوست‌باش به جای دنیادوست‌نباش توسعه که ایجاد نمی‌کند هیچ، ممکن است به دله‌دزدسالاری (کلپتوکراسی) هم بینجامد.  
در واقع بخواهم خلاصه کنم ماجرا این است: در نسل پیش یک ائتلافی شکل گرفته میان برخی تحصیل‌کردگان دانشگاهی و برخی تحصیل‌کردگان حوزوی. هیچ‌کدام از دو طرف نمی‌دانسته در چنته‌ی دیگری چیست و هر کدام دست دیگری را خیلی پر تصور ‌کرده است. یکی گمان می‌کرده این اگر علوم انسانی جدید بلد نیست، در عوض در علوم اسلامی‌ای که می‌داند زمینه‌ای هست برای ساختن اقتصاد و جامعه‌شناسی و روان‌شناسی‌ای نوین، دیگری هم تصور می‌کرده این اگر فقه و اصول بلد نیست در عوض حرف‌هایش در زمینه‌ی علوم انسانی و کاستی‌های آن خیلی عمیق است. در این شرایط آمده‌اند به اتکای همدیگر ایده‌ی علوم انسانی اسلامی را تبلیغ کرده و شاگردانی پرورده‌اند. حالا ماییم و آن شاگردان متصل به امکانات و تخیلات‌شان و شرایطی که روز به روز بدتر می‌شود، به طوری که الان واضح است ما همان بیست سال پیش به اهداف سند چشم‌انداز بیست‌ساله بسیار نزدیک‌تر بودیم تا حالا.

✍️از متن گفت‌وگو با محمدمنصور هاشمی. منتشر شده در اندیشه پویا ۹۴

✨برای اطلاع از چگونگی تهیه و سفارش اندیشه پویا ۹۴، به تلگرام ۰۹۰۲۶۰۵۱۴۱۰ پیام دهید.
@andishepouya