📚
نکات مهم استاندارد حسابداری شماره ۴: ذخایر، بدهی‌های احتمالی و دارایی‌های احتمالی 🔹️۱. مقدمه
📌استاندارد حسابداری شماره ۴ با هدف تعیین الزامات مربوط به شناسایی، اندازه‌گیری و افشای ذخایر، بدهی‌های احتمالی و دارایی‌های احتمالی تدوین شده است. این استاندارد چارچوبی را فراهم می‌کند که در آن تعهدات محتمل و رویدادهای نامطمئن در صورت‌های مالی به‌گونه‌ای گزارش شوند که تصویر صحیحی از وضعیت مالی و عملکرد واحد تجاری ارائه گردد.
از آنجا که برخی تعهدات و دارایی‌ها به دلیل عدم قطعیت‌های ذاتی قابل شناسایی در زمان وقوع رویدادهای اقتصادی نیستند، این استاندارد معیارهای مشخصی را برای شناسایی و نحوه گزارش این اقلام تعیین می‌کند تا از شفافیت و قابلیت اتکای اطلاعات مالی اطمینان حاصل شود.
🔹️۲. تعاریف و مفاهیم کلیدی
📌۲.۱. ذخایر (Provisions)
ذخیره، نوعی بدهی است که مبلغ یا زمان تسویه آن دارای ابهام قابل‌توجهی است. مطابق این استاندارد، شناسایی یک ذخیره زمانی الزامی است که تمامی شرایط زیر برقرار باشند:
📌1. واحد تجاری دارای تعهدی فعلی (قانونی یا عرفی) ناشی از رویدادهای گذشته باشد.
📌2. احتمال خروج منافع اقتصادی برای تسویه تعهد وجود داشته باشد.
📌3. مبلغ تعهد به‌طور اتکاپذیری قابل برآورد باشد.
در صورتی که هر یک از شرایط فوق برقرار نباشد، تعهد مزبور تحت عنوان بدهی احتمالی طبقه‌بندی خواهد شد.
📌نمونه‌هایی از ذخایر:
- ذخیره هزینه‌های بازسازی پس از تعطیلی یک واحد تولیدی
- ذخیره کاهش ارزش دارایی‌ها
- ذخیره دعاوی حقوقی در حال بررسی که احتمال محکومیت بالا دارند
🔹️۲.۲. بدهی‌های احتمالی (Contingent Liabilities)
📌بدهی احتمالی به تعهدی اطلاق می‌شود که یا وابسته به وقوع یا عدم وقوع رویدادهای آتی غیرقابل‌کنترل است، یا تعهدی فعلی است که شرایط شناسایی ذخیره را ندارد. مطابق استاندارد، بدهی‌های احتمالی در صورت‌های مالی شناسایی نمی‌شوند اما در یادداشت‌های توضیحی افشا می‌گردند، مگر آنکه احتمال خروج منافع اقتصادی بسیار پایین باشد.
📌نمونه‌هایی از بدهی‌های احتمالی:
- دعاوی حقوقی که نتیجه آن نامشخص است
- ضمانت‌های مالی که واحد تجاری برای اشخاص ثالث صادر کرده است
- تعهدات مالیاتی مورد اختلاف که هنوز نهایی نشده است
🔹️۲.۳. دارایی‌های احتمالی (Contingent Assets)
📌دارایی احتمالی منبع بالقوه‌ای از منافع اقتصادی است که تحقق آن وابسته به وقوع رویدادهای آینده است. بر اساس استاندارد، تا زمانی که تحقق یک دارایی احتمالی محتمل نباشد، شناسایی آن در صورت‌های مالی مجاز نیست و تنها در یادداشت‌های توضیحی افشا می‌شود.
📌نمونه‌هایی از دارایی‌های احتمالی:
- دعاوی حقوقی که احتمال صدور رأی به نفع واحد تجاری وجود دارد
- دریافت خسارت بیمه‌ای برای رویدادهای خسارت‌بار که در حال بررسی است
🔹️۳. نحوه اندازه‌گیری ذخایر
📌ذخایر باید بر مبنای بهترین برآورد موجود از هزینه‌ای که برای تسویه تعهد لازم است، اندازه‌گیری شوند. در مواردی که اثر ارزش زمانی پول قابل‌توجه باشد، مبلغ ذخیره باید به ارزش فعلی تنزیل شود.
چنانچه واحد تجاری انتظار داشته باشد که تمام یا بخشی از هزینه‌های مربوط به تعهد را از طرف ثالثی دریافت کند، این مبلغ تنها در صورتی می‌تواند به عنوان یک دارایی شناسایی شود که دریافت آن تقریباً قطعی باشد.
در برخی موارد، مانند هزینه‌های بستن یک واحد تولیدی، ایجاد ذخیره فقط در صورتی مجاز است که تعهد الزام‌آوری ایجاد شده باشد، مثلاً واحد تجاری طرحی تفصیلی برای تعطیلی واحد و اطلاع‌رسانی به ذینفعان تدوین کرده باشد.
🔹️۴. الزامات افشا
📌استاندارد حسابداری شماره ۴ الزام می‌کند که اطلاعات کافی درباره ذخایر، بدهی‌های احتمالی و دارایی‌های احتمالی در صورت‌های مالی افشا شوند تا استفاده‌کنندگان بتوانند اثرات بالقوه این اقلام بر وضعیت مالی و عملکرد واحد تجاری را ارزیابی کنند.
🔹️۴.۱. مواردی که باید افشا شوند:
📌- ماهیت ذخایر ثبت‌شده، مبلغ آن‌ها و تغییرات ایجادشده طی دوره مالی
- توضیحات درباره بدهی‌های احتمالی بااهمیت، از جمله شرایطی که منجر به تحقق یا عدم تحقق آن‌ها می‌شود
- اطلاعات درباره دارایی‌های احتمالی بااهمیت که احتمال تحقق آن‌ها وجود دارد
- اثرات ناشی از تغییرات در برآورد ذخایر
چنانچه ارائه جزئیات درباره یک بدهی احتمالی یا ذخیره، موجب افشای اطلاعات حساس تجاری شود که به رقابت‌پذیری واحد تجاری آسیب بزند، واحد تجاری می‌تواند از ارائه برخی اطلاعات خودداری کند، مشروط بر آنکه این موضوع به‌طور کلی در یادداشت‌های توضیحی ذکر شود.
#Dcm
Mrkt ♾ @AccountingLaborMarket 🧩
Dcm ♾ @AccountingDocuments 📑
Bot ♾ @AccountingKhuisfBot 🤖
Chnl ♾ @Accountantkhuisf 👁🗨
Gp ♾ @AccountingKhuisf 💬
Astd ♾️ @AsatidKhuisf 🪪
