تاریخ نامه | تاریخ فوری

📍تيرداد يكم، دومين شاه ايران از دودمان اشكانيان، در زادروز خورشيد در شهر دامغان بر تخت پادشاهی نشست و اطمينان داد که اشغالگران را به مديترانه بريزد - ۲۴۷ م
📍طغرل سلجوقی كه نيروهای او بغداد را تصرف كرده بودند اين شهر را ضميمه قلمرو خود اعلام كرد. بغداد كه قبلا يك روستا در نزديكی مدائن يايتخت باستانی ايران بود در سال ۷۶۱ میلادی به تصميم منصور خليفه عباسی به صورت شهر در آمد و مركز خلافت عباسيان شد. نام بغداد پارسی است به معنای هديه خدا - ۱۰۵۵ م
📍به تصميم دوكِ حاكم بر اميرنشين مسكو، كار دوباره سازی كرملين آغاز شد. ساختمان کرملین به صورت یک دژ و مشتمل بر چند ساختمانِ جداگانه در سال ۱۱۵۴ م توسط حکمران وقت در داخل شهر مسکو و در کنار رودخانه ساخته شده بود که در ۱۲۳۶ م به دست مغول‌ها که مسکو را تصرف کرده بودند کاملا ویران شد - ۱۳۳۹ م
📍تُركان عثمانی كه از دير زمان در آناتولی مستقر شده بودند به بسفور و پشت ديوارهای قسطنطنيه رسيدند، ولی ۱۵ سال طول كشيد تا اين شهر را تصرف كردند - ۱۴۳۸ م
تصرف قسطنطنيه در سال ۱۴۵۳ م صورت گرفت كه آغاز قرون جديد و دوره‌ای ديگر از تاريخ است. فاتح قسطنطنيه نام اين شهر را كه تا قرن پنجم پايتخت روم شرقی بود و از آن پس به مركز حكومت بيزانس تبديل شده بود اسلامبول گذارد و امپراتوری بزرگی به وجود آورد.
📍وقوع زلزله بزرگ در جزيره سيسيل در دريای مديترانه، سه شهر بزرگ اين جزيره به كل ويران و ۸۰ هزار تن کشته شدند - ۱۶۹۳ م
📍دولت فدرال آمريكا نخستين تحريم خارجی را از زمان تاسيس خود اِعمال كرد و اعلام داشت كه داد و ستد با انگلستان و فرانسه را تحريم می‌كند تا اين دو كشور مجبور به صلح كردن با یکدیگر شوند - ۱۸۰۷ م
📍درگذشت خانم جورج اِليوُت، نويسنده معروف انگليسی - ۱۸۸۰ م
📍آغاز مذاكرات صلح روسيه و آلمان در جريان جنگ جهانی اول - ۱۹۱۷ م
📍خروج قوای مهاجم فرانسوی و انگليسی از مصر پس از پايان جنگ سوئز - ۱۹۵۶ م
📍انتخاب كورت والدهايم به عنوان چهارمين دبير كل سازمان ملل متحد - ۱۹۷۱ م
📍روز استقلال كشور جزاير مارشال از ايالات متحده آمريكا - ۱۹۹۰ م
🇲🇭 مجمع الجزاير مارشال در منطقه اقيانوسيه قرار دارد. مساحت خشكی‌های جزاير مارشال حدود ۱۸۱ كيلومتر مربع است و بيش از ۵۱ هزار نفر جمعیت دارد. پايتخت اين كشور، ماجورو و واحد پولش دلار آمريكا است. نوع حكومت آن جمهوری با دو مجلس قانون‏گذاری است. 
📍انتقال قدرت به دولت موقت افغانستان پس از حمله آمريكا به اين كشور - ۲۰۰۱ م
🗓 @Tarikh_Fouri

﷽ یک‌شنبه؛
‌۲        دی                   ۱۴۰۳     هجری خورشیدی؛
۲۰      جمادی الثانیه   ۱۴۴۶     هجری قمری؛
۲۲      دسامبر             ۲۰۲۴     میلادی

📍ولادت حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها) - سال هشتم قبل از هجرت/ روز مادر/ روز زن
📍ولادت حضرت امام خمینی (رحمه‌الله علیه) بنیان‌گذار و رهبر کبیر انقلاب اسلامی در شهرستان خمین استان مرکزی - ۱۳۲۰ ق
📍جشن دی‌گان
در گاهشمار ایرانی، ۲۵ آذر، ۲، ۹ و ۱۷ دی ماه، جشن دی‌گان برگزار می‌شود . ایرانیان باستان و اکنون زرتشتیان در برخی از شهرها و روستاها، نخستین روز ماه دی که اورمزد نامیده می‌شود و نام خداوند است، و سه روز دیگر به نام‌های دی‌به‌آذر، دی‌به‌مهر و دی‌به‌دین را جشن می‌گیرند. در دومین جشن دی‌گان روز دی‌به‌آذر، پادشاه و حاکم دیدار عمومی با مردم داشته‌است.
📍وقوع زمين‌لرزه فجیع ۷.۹ ریشتری در قومس، دامغان امروزی و کشته شدن دست‌کم ۲۰۰ هزار تن، ششمین زمین لرزه مرگبار در طول تاریخ ثبت شده جهان- ۲۳۵ ش
📍تشكيل مجلس عالی با شركت مقامات مملكتی با هدف بررسی اولتيماتوم روسيه به ايران - ۱۲۹۰ ش
📍آغاز انتشار روزنامه طلوع در رشت به مديريت ميرزا محمودخان و سردبيری ميرزا ابراهيم خان - ۱۳۰۲ ش
📍زادروز زنده‌یاد سیروس طاهباز نویسنده و مترجم مطرح معاصر در بندر انزلی - ۱۳۱۸ ش
📍زادروز زنده‌یاد صفر ایرانپاک بازیکن سابق تیم ملی فوتبال ایران و باشگاه پرسپولیس و رکورددار گلزنی در دربی تهران در شهرستان مسجدسلیمان استان خوزستان - ۱۳۲۵ ش
📍زادروز ارسلان کامکار نوازنده مطرح بربط، ویولن و آهنگساز و از اعضای گروه کامکارها در سنندج - ۱۳۳۹ ش
📍درگذشت منوچهر حامدی بازیگر برجسته سینما، تئاتر و تلویزیون بر اثر تصادف رانندگی - ۱۳۷۴ ش
🗓 @Tarikh_Fouri

📍سقوط پرواز شماره ۲۱۳۷ آئرومیست - خارکیف، هواپیمای آنتونوف-۱۴۰ در نزدیکی اردستان استان اصفهان و کشته شدن ۴۴ متخصص پرواز اوکراینی و روسی - ۱۳۸۱ ش
📍راه‌اندازی وبگاه اینترنتی کلوب، منحل شده در ۱۵ مرداد ۱۴۰۰ - ۱۳۸۳ ش
📍درگذشت شاپور رشید یاسمی کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و تهیه‌کننده مطرح، فرزند زنده‌یاد غلامرضا رشیدِ یاسِمی گوران، مشهور به رشید یاسِمی، نویسنده، مورخ و مترجم مطرح و شاعر همسر زنده‌یاد عصمت باقرپور بابلی، مشهور به دلکَش، خوانندهٔ نامدار ژانرهای موسیقی سنتی، فولکلور و پاپ در سن ۸۸ سالگی - ۱۳۸۹ ش
📍اعدام حمیدرضا باقری درمنی تاجر مشهور، معروف به سلطان قیر، به اتهام کلاهبرداری و افساد فی‌الارض - ۱۳۹۷ ش
📍درگذشت دکتر عباس شیبانی پزشک و سیاست‌مدار مطرح، زندانی سیاسی سابق در دوران پهلوی، از اعضای موسس نهضت آزادی ایران و از اعضای شورای انقلاب، عضو دوره های دوم، سوم و چهارم شورای اسلامی شهر تهران، نماینده مردم تهران، ری و شمیران در دوره های اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی، بیستمین رئیس دانشگاه تهران و سرپرست وزارت کشاورزی و عمران روستایی در دولت موقت شورای انقلاب و نماینده مردم استان تهران در مجلس خبرگان قانون اساسی در سن ۹۱ سالگی - ۱۴۰۱ ش
📍درگذشت استاد ناصر طهماسب، دوبلور، صداپیشه، گوینده، بازیگر و نویسنده مشهور و برادر ایرج طهماسب، مجری، بازیگر، نویسنده، عروسک‌گردان، صداپیشه، شاعر، استاد دانشگاه، فیلم‌نامه‌نویس و خالق شخصیت‌های به یاد ماندنی عروسکی در سن ۸۴ سالگی بر اثر سکته مغزی در تهران - ۱۴۰۲ ش
📍به فرمان اردشير يکم شاه ساسانی، آیین زرتشت دین رسمی ایران شد - ۲۳۳ م
اردشیر پاپکان، در شب یلدا این سال، در مراسمی به این مناسبت، آیین زرتشت را دین رسمی ایرانیان اعلام داشت و خواست که همه آتشکده‌های خاموش روشن شوند، مجموعه اوستا تکمیل و در دسترس قرار گیرد. ایرانیان از صدها سال پیش از آن زرتشتی بودند و این نخستین بار بود که ایران دارای دین رسمی می‌شد. اردشیر در آن مراسم همچنین توصیه کرد که ایرانیان زادروز خود را جشن بگیرند تا گذشت زمان را از یاد نبرند و نیکی کنند. وی گفته بود که نیاکان ما جشن تولّد را مرسوم داشتند تا بستگان جمع شوند و اتحاد فامیل سست نشود. به علاوه، این مراسم به سالخوردگان یادآور می‌شود که دارند به پایان عُمر نزدیک می‌شوند و باید نام نیک از خود بیادگار بگذارند. مؤلف برهان قاطع، ماکس مولر، کریستنِسن، مری بویس و تقریبا همه شرق شناسان ابداع جشن زادروز را به ایرانیان نسبت داده‌اند که بعدا از طریق روم به اروپا انتقال یافته و جهانی شده است.
📍درگذشت جيووانی بوكاچيو، اديب و نويسنده معروف ايتاليايی، خالق اثر مشهور دکامرون - ۱۳۷۵ م
📍کشف عنصر راديوم توسط زن و شوهر دانشمند، پير و ماری كوری - ۱۸۹۸ م
📍استقلال اوليه بلغارستان از امپراتوری عثمانی - ۱۹۰۸ م
📍انتشار جدول کلمات متقاطع در روزنامه ها، و انتشار آن برای نخستین بار در نشریه نیویورک ورلد - ۱۹۱۳ م
📍زادروز هاینریش بل، نویسندهٔ آلمانی و خالق اثر عقاید یک دلقک - ۱۹۱۷ م
📍استقلال نپال از تحت الحمایگی بریتانیا - ۱۹۲۳ م
📍درگذشت اسکات فیتز جرالد، نویسندهٔ آمریکایی رمان و داستان‌های کوتاه - ۱۹۴۰ م
📍وقوع زمين لرزه‌ای به شدت بيش از ۸ ريشتر در منطقه نانکايدو ژاپن و ایجاد ايجاد سونامی - ۱۹۴۶ م
📍انتخاب ژنرال شارل دو گل، به عنوان رئیس جمهور فرانسه - ۱۹۵۳ م
📍افتتاح نمايشگاه مينياتور ايران در موزه ملل شرق مسكو - ۱۹۶۳ م
📍درگذشت فتحعلی شاه قاجار دومين پادشاه سلسله قاجاریه - ۱۲۵۰ ق
فتحعلی شاه قاجار پس از حدود ۳۸ سال سلطنت در ۶۸ سالگی در اصفهان درگذشت. در دوران پادشاهی طولانی او، جنگ‏‌های اول و دوم ايران و روسيه روی داد و باعث انعقاد قراردادهای ننگين گلستان و تركمانچای و جدا شدن سرزمين‏‌های پهناوری از كشور ايران و الحاق به روسيه گرديد. فتحعلی شاه در موقع مرگ از ده‏ها زنِ خود بيش از ۱۰۵ دختر و پسر و در حدود ۶۰۰ نوه باقی گذارد.
🗓 @Tarikh_Fouri

﷽ شنبه؛
۱       دی                  ۱۴۰۳        هجری‌خورشیدی؛
۱۹     جمادی‌الثانیه   ۱۴۴۶        هجری قمری؛
۲۱     دسامبر            ۲۰۲۴        میلادی

📍جشن روز میلاد خورشید و روز برابری انسان‌ها در ايران باستان.
این روز به زعم ايرانيان باستان، روز تولد دوباره خورشيد پس از بلندترين شب سال بوده است. ايرانيان باستان روز تولد خورشید به استراحت می پرداختند و تعطيل عمومی بود. در اين روز عمدتا به اين لحاظ از كار دست می‌كشيدند كه نمی‌خواستند احيانا مرتكب بدی كردن بويژه دروغ گفتن شوند كه ارتكاب هر كار بد، هرچند كوچك، در روز تولد خورشيد گناهی بزرگ شمرده می‌شد. این روز در ايران باستان روز برابری انسان‌ها بود. در اين روز همگان از جمله شاه لباس ساده می‌پوشيدند تا يكسان به نظر آيند و كسی حق دستور دادن به ديگری را نداشت و كارها داوطلبانه انجام می گرفت، نه تحت امر. در اين روز جنگ كردن، خونريزی و شکار، ممنوع بود. در آثارالباقیه بیرونی، از روز اول دی ماه، با عنوان خور نیز یاد شده‌ است و در قانون مسعودی نسخه موزه بریتانیا در لندن، خُره روز ثبت شده، اگر چه در برخی منابع دیگر خرم روز نامیده شده است.
📍كشتار وحشيانه مردم تبريز به دست قزاقان روسی - ۱۲۹۰ ش
📍مستوفی الممالک، رئیس الوزراء، استعفا داد و فرمانفرما از طرف سلطان احمد شاه به رئیس الوزرایی منصوب شد - ۱۲۹۴ ش
📍قوای روس در رباط کریم با قوای ژاندارم و سواران مسلح هندی جنگ بسیار شدیدی کردند که منجر به شکست قوای ژاندارم شد - ۱۲۹۴ ش
📍زادروز زنده‌یاد نصرت (نصرت‌الله) کریمی بازیگر مطرح، کارگردان، نويسنده و تندیس‌ساز و پدر بابک کریمی، بازیگر و تدوین‌گر مطرح در تهران - ۱۳۰۳ ش
📍زادروز زنده‌یاد استاد محمد نوری، با نام اصلی محمد هدایت نوری، خواننده، آهنگساز، نوازنده و استاد آواز شهیر در رشت - ۱۳۰۸ ش
📍زادروز شهید یوسف کلاهدوز، از فرماندهان ارتش، از بنیان‌گذاران سپاه پاسداران و قائم مقام فرمانده کل سپاه پاسداران در سال اول جنگ در شهرستان قوچان استان خراسان رضوی - ۱۳۲۵ ش
📍زادروز امرالله احمدجو کارگردان مطرح سینما و تلویزیون، فیلم‌نامه نویس و مستندساز در شهرستان میمه استان اصفهان - ۱۳۳۲ ش
📍زادروز هنگامه مفید شاعر، ترانه‌سرا، نویسنده، بازیگر، و کارگردان تئاترهای عروسکی و خواننده ترانه‌های کودکانه و همسر زنده‌یاد کامبیز صمیمی مفخّم، طراح عروسک، طراح صحنه، طراح لباس، عروسک‌ساز، صداپیشه، عروسک گردان و کارگردان مطرح، از پایه‌گذاران و مدیران مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تهران - ۱۳۳۵ ش
📍زادروز یدالله شادمانی بازیگر مطرح تلویزیون، تئاتر و سینما در شهر ماهان در استان کرمان - ۱۳۳۷ ش
📍شروع به كار رسمی بانك مركزی ایران با سرمايه سه هزار و ششصد ميليون ريال و ۵۴۱ کارمند - ۱۳۳۹ ش
📍زادروز شهید سرهنگ پاسدار جانمحمد علی‌پور معروف به ابومحسن، از فرماندهان سپاه پاسداران و از فرماندهان مستشاری ايران در سوريه معروف به فرمانده ارشد زرهی جبهه مقاومت در شهرستان اندیمشک استان خوزستان - ۱۳۴۴ ش
📍ثبت ملی تپه اسکندری هفشجان به عنوان اولین اثر ملی استان چهارمحال و بختیاری و یکی از کهن‌ترین سکونتگاه‌های نوسنگی جهان به شماره ثبت ۸۸۶ - ۱۳۴۸ ش
📍تأسيس خبرگزاری راديو و تلويزيون ايران - ۱۳۵۰ ش
📍زادروز رامبد جوان، با نام اصلی رامبد جوان تبریزی، بازیگر و کارگردان مطرح سینما، تئاتر و تلویزیون و مجری، همسر سابق سحر دولتشاهی، بازیگر مطرح سینما و تلویزیون و همسر فعلی نگار جواهریان، بازیگر مشهور سینما، تئاتر و تلویزیون در تبریز - ۱۳۵۰ ش
📍زادروز نیما بانکی، کارگردان، عکاس و مدیر و طراح جلوه‌های ویژه، فیلم‌بردار و تدوین‌گر مطرح، فیلمساز و بازیگر، فرزند رضا بانکی، عکاس، مدیر فیلم‌برداری، تهیه‌کننده، بازیگر و فیلم‌بردار مطرح و همسر سابق لیلی رشیدی، بازیگر مشهور در تهران - ۱۳۵۲ ش
📍آغاز به کار کنفرانس وزیران نفت و دارائی اوپک در تهران - ۱۳۵۲ ش
📍زادروز فرزاد فتاحی، خواننده، آهنگساز، تنظیم‌کننده، ترانه‌سرا، گوینده، مستندساز، تهیه‌کننده تلویزیونی و تدوینگر مطرح - ۱۳۵۹ ش
📍بمباران شديد آبادان توسط ارتش متجاوز عراق - ۱۳۵۹ ش
📍زادروز ایمان صفا، بازیگر مطرح سینما و تلویزیون در تهران - ۱۳۶۲ ش
📍زادروز مازیار زارع، بازیکن سابق مطرح فوتبال ایران و سرمربی فعلی، بازیکن سابق باشگاه‌های ملوان بندر انزلی (۲ دوره)، پرسپولیس تهران (۲ دوره)، الامارات امارات، الشارجه امارات، خونه به خونه بابل و تیم ملی فوتبال ایران، مربی سابق ملوان بندر انزلی سرمربی سابق و فعلی ملوان بندر انزلی و یکی از مالکان فعلی این تیم و سرمربی موقت سابق شمس آذر قزوین در بندر انزلی - ۱۳۶۳ ش
📍زادروز زنده‌یاد یلدا آقافضلی، جانباخته در حاشیه ناآرامی‌های سال ۱۴۰۱ - ۱۳۸۱ ش
🗓 @Tarikh_Fouri

📍روز جهانی همبستگی بشر
📍مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر ۲۰۰۵ با تصویب قطعنامه ۲۰۹/۶۰ این روز اعلام کرد.
📍فلاویوس وسپاسیان، فرماندار کل متصرفات روم در شرق پس از شکست دادن نيروها ويتليوس وارد رم شد و سنای روم رای به امپراتور شدن او داد - ۶۹ م
وسپاسیان همان روزی که از سنای روم رای موافق گرفت ضمن نامه‌ای که برای بلاش یکم شاه ایران فرستاد ضمن تشکر از وعده کمک نظامی، نوشت که به این کمک دیگر نیازی ندارد. در پی خودکشی نرون امپراتور روم، تنی چند از ژنرال‌های رومی از جمله وسپاسیان که در مصر بود خواستار جانشینی او شده بودند سنای روم تا اتخاذ تصمیم نهایی، نخست گالبا، سپس اتو و آنگاه ویتلویس را امپراتور موقّت کرده بود. سپاه شرقی روم از امپراتورشدن وسپاسیان اعلام حمایت کرده بود. تعدّد متقاضیان امپراتوری روم این امپراتوری را وارد يک جنگ داخلی کرده بود. در این میان ویتليوس سومين امپراتور موقت آماده جنگ با وسپاسیان شده بود و درخواست وسپاسیان از بلاش برای دفع این فرد بود. بلاش وعده فرستادن ۴۰ هزار نظامی داده بود. وسپاسیان که قبلا با ۶۰ هزار نظامی برای سرکوب شورش یهودیان به شرق آمده بود بدون نیاز به نیروی بیشتر، ویتليوس را از سر راه خود برداشته بود. وی در طول ده سال (۶۹ تا ۷۹ میلادی) که بر امپراتوری روم حکومت کرد با ایران مناسبات حسنه داشت. در دوران نرون در سال ۶۲ میلادی، ارتش ایران سپاه اعزامی روم به آناتولی شرقی به فرماندهی لوسیوس پائه توس را شکست داده و مجبور به تسلیم شدن کرده و بر گردن پائه توس یوغ نهاده بود تا درس عبرت شود. در پی این شکست و انتصاب تیرداد شاهزاده اشکانی به حکومت ارمنستان میان دو ابرقدرت وقت صلح برقرار شده و دولت ایران از تحریک قوم فرانک و حاکم ساموساتا برضد روم دست برداشته بود.
📍زادروز سیدنی هوک، فیلسوف مطرح آمریکایی، از اصحاب فلسفه تاریخ، بیانگر فلسفه پراگماتیسم و نویسنده فلسفه آموزش و پرورش - ۱۹۰۲ م
📍آغاز به کار نخستین نیروگاه برق اتمی در جهان در آمریکا - ۱۹۵۱ م
📍درگذشت جان اشتاين بِك، نویسنده مطرح آمریکایی، خالق خوشه‌های خشم، برنده جایزه نوبل ادبیات سال۱۹۶۲ میلادی - ۱۹۶۸ م
📍کورت والدهايم وزير امور خارجه اتريش با رای شورای امنيت، دبيرکل سازمان ملل شد - ۱۹۷۱ م
📍پايان جنگ هند و پاكستان بر سر استقلال بنگلادش - ۱۹۷۱ م
📍ذوالفقار علی بوتو رئیس جمهور پاکستان شد - ۱۹۷۹ م
📍ملاقات صدام حسین و دونالد رامسفلد در بغداد در راستای اعطای کمک‌های آمریکا به عراق در طول جنگ ایران و عراق - ۱۹۸۳ م
📍حمله نظامی نيروهای آمريكا به كشور پاناما - ۱۹۸۹ م
📍بازگشت حاكميت چين بر ماكائو پس از چهار قرن استعمار پرتغال - ۱۹۹۹ م
📍واگذاری امتياز رويتر توسط ناصرالدين شاه قاجار به انگلستان - ۱۲۸۹ ق
در نيمه‏ ی دوم دوران سلطنت ناصرالدين شاه قاجار، عده‏‌ای از خارجيان تقاضای امتياز بهره‏‌برداری از معادن و ساير منابع كشور را نمودند. نخستين و مهم‏ترينِ آن‏ها، امتيازی بود كه به موجب آن، انحصار ساختمان راه آهن، استخراج معادن و تاسيس بانك ملی به بارون جوليوس دو رويتر سرمايه‏‌دار انگليسی اعطا شد. اين امتياز به قدری وسيع بود كه اجرای آن برای رويتر نيز مشكل می‌نمود و دو طرف معاهده به زودی فهميدند كه اين كار بدون مطالعه‏‌ ی دقيق انجام يافته است. بنابراين، اين امتياز بر اثر تاخير رويتر لغو شد. ولی در سال ۱۳۰۶ ه.ق دولت ايران به پسر رويتر، امتياز تاسيس بانك را اعطا كرد و وی توانست از بعضی معادن بهره‏‌برداری كند. اين امتياز در نهايت به تاسيس بانك شاهنشاهی و بانك صنايع و معادن در ايران منتهی گشت.
🗓 @Tarikh_Fouri

📍زادروز رسول نویدکیا، بازیکن مطرح سابق فوتبال ایران، بازیکن سابق باشگاه‌های سپاهان (۲ دوره)، شهرداری بندرعباس، مس کرمان، سپاهان نوین، صنعت نفت آبادان و نفت تهران و برادر محرم نویدکیا، بازیکن نامدار سابق فوتبال ایران و باشگاه سپاهان و سرمربی فعلی در شهرستان لنجان استان اصفهان - ۱۳۶۲ ش
📍توافق شوروی برای ارسال تسليحات پيشرفته به عراق در جريان جنگ تحميلی - ۱۳۶۴ ش
📍درگذشت استاد جلیل ضیاء پور، پژوهشگر و نقاش مطرح، استاد دانشگاه و مولف معروف به پدر نقاشی مدرن ایران در سن ۷۹ سالگی - ۱۳۷۸ ش
📍درگذشت استاد مرتضی احمدی، با نام اصلی مرتضی حاج سیداحمدی، بازیگر نامدار سینما و تلویزیون، دوبلور، نویسنده، صداپیشه و خواننده مطرح به دلیل مشکل ریوی و کهولت سن در سن ۹۰ سالگی - ۱۳۹۳ ش
📍وقوع زمین‌لرزه ۵.۲ ریشتری در شهرستان کوهبنان استان کوهبنان در ساعت ۲۰ و ۳۴ دقیقه شب و مصدوم شدن ده‌ها تن و خسارات فراوان مالی - ۱۳۹۶ ش
📍درگذشت دکتر علیرضا یلدا پزشک نامدار، عضو فرهنگستان علوم پزشکی و استاد بیماری‌های عفونی در دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، معروف به پدر دانش بیماریهای عفونی ایران، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران از سال ۱۳۳۶ تا اواخر عمر، عضو هیئت تحریریه نشریه‌های علمی و عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران، مشاور سلامت وزیر وقت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سن ۸۷ سالگی در شب یلدا - ۱۳۹۶ ش
📍درگذشت حاج حسن ایرلو، نظامی، جانباز جنگ تحمیلی و دیپلمات مطرح، از فرماندهان نیروی قدس سپاه پاسداران و سفیر تام الاختیار و فوق‌العاده ايران در یمن از مهر ۱۳۹۹ تا زمان درگذشت در سن ۶۲ سالگی در تهران - ۱۴۰۰ ش
📍درگذشت ابوالقاسم رحمانی، سیاستمدار و نمایندهٔ مردم اقلید در دورهٔ هشتم مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در دوره هشتم و مدیر عامل شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران - ۱۴۰۲ ش
🗓 @Tarikh_Fouri

جمعه؛
‌۳۰      آذر                    ۱۴۰۳      هجری خورشیدی؛
۱۸     جمادی الثانیه    ۱۴۴۶     هجری قمری
۲۰     دسامبر               ۲۰۲۴     میلادی

📍شب چلّه، شب یلدا، طولانی‏ ترين شبِ سال - ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان
شب چلّه یا شب یَلدا یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است. در این جشن، طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیم‌کرهٔ شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می‌شود. یلدا برگرفته از واژهٔ سریانی به معنای زایش و تولد است. ابوریحان بیرونی از این جشن با نام میلاد اکبر نام برده و منظور از آن را میلاد خورشید دانسته ‌است. مراسم شب يلدا از طريق ايران به قلمرو روميان راه يافت و جشن ساتورن خوانده می‌شد. این جشن پس از مسيحی شدن رومی‌ها هم اعتبار خود را از دست نداد و ادامه يافت كه در همان نخستين سده آزاد شدن پيروی از مسيحيت در ميان روميان، با تصويب رئيس وقت كليسا، كريسمس را ۲۵ دسامبر قراردادند كه چهار روز و در سال‌های كبيسه سه روز پس از يلدا است و مفهوم هر دو واژه هم يكی است. از آن پس اين دو ميلاد تقريبا باهم بر گزار می‌شده‌اند. آراستن سرو و كاج در كريسمس هم از ايران باستان اقتباس شده است، زيرا كه ايرانيان به اين دو درخت مخصوصا سرو به چشم مظهر مقاومت در برابر تاريكی و سرما می‌نگريستند و در خور روز در برابر سرو می‌ايستادند و عهد می‌كردند كه تا سال بعد يك نهال سرو ديگر كشت كنند.
📍پایان حکومت سلسله ساسانی با قتل يزدگرد سوم - ۲۱ ش
📍پذیرفتن خواسته های سران انقلاب مشروطيت توسط مظفرالدين شاه قاجار - ۱۲۸۴ ش
📍ورود سالارالدوله به قصد تصاحب تاج و تخت ایران، با لشکری مجهز به کرمانشاه - ۱۲۹۰ ش
📍زادروز زنده‌یاد حمیده خیرآبادی با نام هنری نادره بازیگر برجسته سینما و تلویزیون در رشت - ۱۳۰۳ ش
📍ارسال پيمان سه جانبه بين ايران و شوروی و انگلستان به مجلس شورای ملی - ۱۳۲۰ ش
📍زادروز پشنگ کامکار نوازنده مطرح سنتور، از اعضای گروه کامکارها و از بنیان‌گذاران گروه شیدا در سنندج - ۱۳۳۰ ش
📍رای محکمه نظامی تهران که در ۲۹ آذر، دکتر محمد مصدق را به سه سال زندان محکوم کرده بود، انتشار یافت - ۱۳۳۲ ش
📍خرید پانصد هلیکوپتر از آمریکا توسط ايران - ۱۳۵۱ ش
📍زادروز حسین صفا شاعر و ترانه‌سرای مطرح - ۱۳۵۹ ش
📍توافق شوروی برای ارسال تسليحات پيشرفته به عراق در جريان جنگ تحميلی - ۱۳۶۴ ش
📍درگذشت استاد جلیل ضیاء پور، پژوهشگر و نقاش مطرح، استاد دانشگاه و مولف، پدر نقاشی مدرن ایران - ۱۳۷۸ ش
📍درگذشت استاد مرتضی احمدی بازیگر مطرح سینما و تلویزیون، صداپیشه و خواننده - ۱۳۹۳ ش
📍درگذشت دکتر علیرضا یلدا پزشک نامدار، عضو فرهنگستان علوم پزشکی و استاد بیماری‌های عفونی در دانشگاه علوم‌پزشکی تهران - ۱۳۹۶ ش
📍درگذشت حسن ایرلو نظامی و دیپلمات مطرح، سفیر تام الاختیار و فوق‌العاده ايران در یمن - ۱۴۰۰ ش
🗓 @Tarikh_Fouri

📍درگذشت پوبلیوس سپتیموس گتا، بیست و سومین امپراتور امپراتوری روم - ۲۱۱ م
📍درگذشت امام محمد غزالی (ابوحامد)، فيلسوف و انديشمند ايرانی عهد سلجوقيان در سن ۵۳ سالگی و دفن وی در زادگاه خود، شهر توس - ۱۱۱۱ م
📍درگذشت وايتس برينگ، دريانورد دانماركی و كاشف تنگه برينگ - ۱۷۴۱ م
📍الحاق كشور آفريقايی سيرالئون، به استعمار انگلستان - ۱۷۸۷ م
📍انتشار کتاب سرود کریسمس، شاهکار چارلز دیکنز - ۱۸۴۳ م
📍درگذشت امیلی برونته، داستان‌ نویس و شاعر انگلیسی، خالق رمان بلندی‌های بادگیر" - ۱۸۴۸ م
📍تولد آلبرت مايكِلسون، فيزيك‏‌دان آمريكايی و كاشف سرعت نور - ۱۸۵۲ م
📍اشتباه سیاسی عثمانی که به انهدام آن انجامید - ۱۸۸۷ م
دولت عثمانی دست به يك اشتباه سياسی بزرگ زد و بدون محاسبات قبلی و پيش‌بينی عواقب كار، از قدرت‌های اروپايی خواست كه ميان آن دولت و روسيه ميانجيگری كنند. روسيه چشم طمع به مناطق ارمنی نشين عثمانی و بلغارستان و آزادی عمل در دريای سياه و تنگه‌های آن داشت. اروپای غربی كه از دير باز كمر به اضمحلال عثمانی بسته بود از اين فرصت برای مداخله علنی در امور امپراتوری عثمانی استفاده كرد كه تا پايان جنگ جهانی اول و انحلال عثمانی و تاسيس جمهوری تركيه، به همان صورت ادامه داشت.
📍برگزیده شدن آدولف هیتلر، به عنوان فرمانده کل ارتش آلمان - ۱۹۴۱ م
📍كودتای اديب شيشكلی در سوريه و به دست گرفتن قدرت - ۱۹۴۹ م
📍درگذشت رابرت میلیکان، فیزیک‌دان برجسته آمریکایی و برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۲۳ میلادی - ۱۹۵۳ م
📍عضويت ايران در شورای اقتصادی سازمان ملل - ۱۹۶۵ م
📍آغاز اکران فیلم سینمایی تایتانیک، با فروش جهانی بیش از ۱/۸ میلیارد دلار، پر فروش‌ترین فیلم تاریخ سینما - ۱۹۹۷ م
🗓 @Tarikh_Fouri

﷽ پنج‌شنبه؛
۲۹        آذر                    ۱۴۰۳       هجری‌خورشیدی؛
۱۷       جمادی‌الثانیه     ۱۴۴۶       هجری قمری؛
۱۹        دسامبر             ۲۰۲۴       میلادی

📍روز تجلیل از شهید محمدجواد تندگویان
📍محمد علی خان فروغی (ذكاء الملك)، وزيران خود را معرفی كرد - ۱۳۰۴ ش
📍احمد قوام، نخست‌وزیر وقت، وزيران جديدی برای عضويت در كابينه معرفی نمود - ۱۳۲۵ ش
📍نشست کمپانی‌های نفتی در لندن و رفع محاصره دريايی ايران از سوی دولت انگلستان - ۱۳۳۲ ش
📍درگذشت استاد ابوالحسن صبا آهنگساز، نوازنده، آموزگار موسیقی و موسيقی‌دان شهیر معاصر - ۱۳۳۶ ش
📍شهر قم صاحب سینما شد و برای نخستین بار یک سینما در آن شهر دائر گردید - ۱۳۴۸ ش
📍زادروز فرمان فتحعلیان موسیقی دان و نوازنده مطرح - ۱۳۴۹ ش
📍درگذشت دکتر سید مجدالدین میرفخرایی، متخلص به گلچین گیلانی، شاعر معاصر، سراینده ی شعر مشهور باز باران با ترانه - ۱۳۵۱ ش
📍تاسیس بانک تجارت - ۱۳۵۸ ش
📍درگذشت ناصر عبدالهی، خواننده ی محبوب پاپ، آهنگساز، تنظیم‌کننده، نوازنده و ترانه سرای مطرح - ۱۳۸۵ ش
📍درگذشت آیت الله حسینعلی منتظری، مرجع عظام تقلید، فقیه و سیاست مدار معاصر، قائم مقام سابق رهبری جمهوری اسلامی ایران، رئیس و نماینده مجلس خبرگان قانون اساسی و امام جمعه سابق تهران - ۱۳۸۸ ش
📍درگذشت محمدحسین باغی صداپیشه، دوبلور، گوینده و مجری تلویزیون - ۱۳۸۹ ش
📍اعدام مهین قديری اولین قاتل سریالی زن در تاریخ ایران - ۱۳۸۹ ش
📍زمین‌لرزه ۶.۵ ریشتری در شهرستان فهرج استان کرمان و جانباختن دست کم ۱۱ تن و ویرانی چندین روستا - ۱۳۸۹ ش
📍امضاء و ابلاغ منشور حقوق شهروندی، توسط رئیس جمهور وقت، حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی - ۱۳۹۵ ش
📍وقوع زمين‌لرزه ۵.۲ ریشتری در ملارد در مرز استان تهران و کرج - ۱۳۹۶ ش
📍درگذشت آیت‌الله محی‌الدين (محمدصادق) حائری شیرازی، روحانی و فقیه مطرح شیعه، امام جمعه شیراز و نماینده سابق ولی فقیه در استان فارس، نماینده مردم شیراز در دوره اول مجلس شورای اسلامی و نماینده سابق مجلس خبرگان رهبری - ۱۳۹۶ ش
🗓 @Tarikh_Fouri

📍روز جهانی مهاجران
📍تاسيس امپراتوری جهانی مغول‌ها به مركزيت چين توسط قوبيلای قاآن - ۱۲۷۱ م
📍نيروهای اعزامی شاه‌ جهان امپراتور گورکانی هند به قندهار از سربازان ايرانی مستقر در پادگان اين شهر شكست خوردند و دست به فرار زدند - ۱۶۵۰ م
📍زادروز لوديگ وان برنتانو، اقتصاد دان آلمانی و صاحب فرضيه استفاده از اهرم نرخ بهره برای تنظيم بازار - ۱۸۴۴ م
📍تولد جوزف جان تامسون، فيزيك‌دان آمريكايی و پدر الكترون، برنده ی جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۰۶ میلادی - ۱۸۵۶ م
📍زادروز ژوزف استالين، ديكتاتور سفاك شوروی سابق - ۱۸۷۹ م
📍كشف ميكروب طاعون توسط دانشمندان فرانسوی - ۱۸۹۴ م
📍پايان عمليات طولانی وُردن در جريان جنگ جهانی اول - ۱۹۱۶ م
📍جامعه ملل رسيدگی به شكايت انگلستان از ايران را كه يكجانبه امتيازنامه نفت دارسی را الغاء كرده بود آغاز كرد - ۱۹۳۲ م
📍درگذشت ادوارد برنشتاين، روزنامه‌نگار آلمانی و صاحب فرضيه تعديل ماركسيسم - ۱۹۳۲ م
📍آغاز عصر اتم، با شكافتن هسته اتم توسط اوتوهان فيزيك‏دان آلمانی - ۱۹۳۸ م
📍عضویت کشور ژاپن در سازمان ملل متحد - ۱۹۵۶ م
📍روز ملی كشور آفريقايی نيجر - ۱۹۵۸ م
🇳🇪 نیجر کشوری است بامساحت ۱/۲۶۷/۰۰۰ کیلومتر مربع که در غرب آفریقا واقع شده است و جمعیت آن ۱۷/۱۳۸/۷۰۷ تن می‌باشد. زبان رسمی نیجر فرانسوی و واحد پولش فرانک است. پایتخت آن نیامی می‌باشد.
📍کشف اپیمتئوس قمر سیاره کِیوان، که پس از مشتری، دومین سیارهٔ بزرگ منظومه شمسی و ششمین سیاره نزدیک به خورشید است - ۱۹۶۶ م
📍مجازات اعدام در انگلستان غير قانونی اعلام شد - ۱۹۶۹ م
📍تصويب كنوانسيون رفع كليه اشكال تبعيض عليه زنان از سوی سازمان ملل - ۱۹۷۹ م
📍فروپاشی نظام اتحاد جماهير سوسياليستی شوروی - ۱۹۹۱ م
🗓 @Tarikh_Fouri

﷽ چهارشنبه؛
۲۸      آذر                  ۱۴۰۳        هجری‌خورشیدی؛
۱۶      جمادی‌الثانیه    ۱۴۴۶        هجری قمری؛
۱۸      دسامبر            ۲۰۲۴        میلادی

📍تبریز بدست قوای روس اشغال گردید و تا زمان جنگ جهانی اول ادامه یافت. این تجاوز نقطه عطف و محصول نهائی دخالت‌های دول روس و انگلیس در امور داخلی کشور ایران بود - ۱۲۹۰ ش
📍زادروز بانو ثریا قاسمی با نام اصلی مولود ملاقاسم بازیگر مطرح تئاتر، سینما و تلویزیون، برنده ی جایزه سیمرغ بلورین نقش اول زن در سال ۱۳۷۹ و همسر زنده‌یاد حمیده خیرآبادی، بازیگر نامدار - ۱۳۱۹ ش
📍زادروز رافائل میناسکانیان نوازنده و مدرس مطرح پیانو ارمنی تبار اهل ایران - ۱۳۲۰ ش
📍زادروز بیژن کامکار نوازنده و خواننده مطرح موسیقی سنتی و از اعضای گروه کامکارها در ارومیه - ۱۳۲۸ ش
📍افتتاح دانشگاه شيراز و آغاز به كار آن - ۱۳۲۸ ش
📍لوله گاز تصفیه خانه آغاجاری منفجر شد، در اثر این حادثه ۳۴ تن جان باختند - ۱۳۴۹ ش
📍ورود نخست وزیر بلغارستان برای مذاکرات سیاسی و اقتصادی به تهران - ۱۳۵۵ ش
📍حکم اعدام سرلشکر مقربی به جرم جاسوسی برای اتحاد جماهیر شوروی در تمام مراحل دادرسی نظامی تأیید شد. وی به مدت ۳۰ سال برای کاگ‌ب خدمت می‌کرد و ۱۱ سال بطور مستمر با اسم رمز مرد با سفارت شوروی در تهران در ارتباط بود - ۱۳۵۶ ش
📍حمله موشكی رژيم بعثی عراق به شهر قهرمان ‏پرور دزفول - ۱۳۶۱ ش
📍درگذشت استاد عباس يمينی شريف، شاعر مطرح معاصر، پدر شعر کودکان - ۱۳۶۸ ش
📍درگذشت سروژ استپانیان مترجم مطرح ایرانی ارمنی تبار - ۱۳۷۵ ش
📍برگزاری اولين همايش نگارش قرآن كريم در يك روز با حضور ۱۸۰ خوشنويس و ۶۰ تصنيف كار و تذهيب‏‌كار برجسته كشور در تهران - ۱۳۷۹ ش
📍آغاز فعالیت ویکی‌پدیای فارسی، یک دانشنامه برخط فارسی‌زبان از پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا - ۱۳۸۲ ش
📍درگذشت حجت‌الاسلام والمسلمین محمد محمدی اشتهاردی مفسر مطرح قرآن، نویسنده و استاد حوزه علمیه قم - ۱۳۸۵ ش
🗓 @Tarikh_Fouri