نجوم 🛰

راکت فضایی سایوز، مانند بسیاری از راکت‌های سوخت مایع دیگر، برای راه‌اندازی موتورهای خود از یک سری مراحل دقیق و هماهنگ استفاده می‌کند، حتی زمانی که پمپ‌ها و توربین‌ها ابتدا کار نمی‌کنند. در زیر توضیح می‌دهیم که چگونه راکت فضایی سایوز موتورهای خود را راه‌اندازی می‌کند:

۱. پیش‌فشاردهی خطوط سوخت
پیش از روشن کردن موتور، سوخت (آر.پی-۱ یا نفت سفید تصفیه‌شده) و اکسیدکننده (اکسیژن مایع) در مخازنی تحت فشار ذخیره می‌شوند. این مخازن با استفاده از گازهای بی‌اثر، معمولاً هلیوم، از پیش تحت فشار قرار می‌گیرند تا مواد پیشران به سمت موتور هدایت شوند.
۲. ژنراتور گاز راه‌انداز یا دستگاه‌های پیروتکنیک
برای راه‌اندازی توربین در سیستم توربوپمپ، از یک ژنراتور گاز استفاده می‌شود. این ژنراتور با سوزاندن سوخت و اکسیدکننده، گاز داغ تولید می‌کند که توربین را به حرکت درمی‌آورد. در این مرحله، از سوخت اصلی (آر.پی-۱) و اکسیدکننده (اکسیژن مایع) استفاده می‌شود، اما این احتراق در یک محفظه جداگانه انجام می‌شود تا جریان گاز موردنیاز برای چرخاندن توربین تأمین شود.
در برخی موارد ممکن است از دستگاه‌های پیروتکنیک (مواد منفجره کوچک) برای شروع جریان مواد پیشران استفاده شود.
۳. احتراق محفظه اصلی
پس از اینکه توربوپمپ‌ها شروع به کار کردند و جریان پایدار سوخت و اکسیدکننده به محفظه اصلی برقرار شد، محفظه اصلی احتراق روشن می‌شود.
روشن شدن محفظه اصلی با استفاده از جرقه‌زن‌های ویژه یا مواد محترق برای احتراق کنترل‌شده انجام می‌شود.
۴. انتقال به عملیات پیوسته
با افزایش سرعت توربوپمپ‌ها، سیستم به حالت خودکفا منتقل می‌شود، به این معنی که گاز تولیدشده توسط احتراق در ژنراتور گاز به طور مداوم توربین را به حرکت درمی‌آورد و این چرخه پایدار باقی می‌ماند.
۵. افزایش نیروی موتور
پس از تأیید پایداری موتور، نیروی تولیدی افزایش یافته و به توان کامل برای بلند شدن از زمین می‌رسد.
ایمنی و پشتیبانی
راکت فضایی سایوز دارای چندین سیستم کنترل و پشتیبانی است تا اطمینان حاصل شود که توالی راه‌اندازی موتور به درستی انجام می‌شود. اگر هر بخشی از فرآیند راه‌اندازی با مشکل مواجه شود، توالی پرتاب به صورت خودکار متوقف می‌شود.

🪐 @njoom2070