مخفیگاه

علل بدبینی فیلسوف بزرگ عصر روشنگری ( ژان ژاک روسو) نسبت به علم و هنر مدرن و ارائه نظریه بازگشت به طبیعت؛

در میان متفکران قرن هجدهم دو دیدگاه عام و البته متضاد نسبت به طبیعت وجود داشت. گروهی از متفکران که قریب به اتفاق شان به جنبش روشنگری تعلق داشتند و عقل و تجربه را مایهٔ خوشبختی و سعادت بشر می‌پنداشتند، طبیعت را وحدتی زمانی-مکانی و بی‌جان می‌دانستند که از قوانین جبری فیزیک نیوتونی تبعیت می‌کند. در مقابل روسو و بخشی از متفکران رومانتیک هم‌عصر واکنش شدیدی نسبت به چنین دیدگاهی دارند. روسو در رسالهٔ «گفتاری در باب علوم و هنرها» به سختی و با شدت به علوم جدید و هنرهای مدرن می‌تازد، چرا که دستاوردهای آن‌ها را از دو منظر عامل ایجاد نابرابری در میان ابنای بشر می‌داند ...

یکی آنکه پیشرفت علوم طبیعی و رونق هنرهای زیبا، از طرفی نیازهای جدیدی به وجود می‌آورد که هر فرد برای به دست آوردن آن‌ها نیاز به رقابت و استثمار سایر انسان‌ها دارد. این نیازهای به زعم روسو «کاذب» موجب ایجاد طبقات اجتماعی و بندگی و بردگی بخشی از جامعهٔ انسانی می‌شود.

دوم آنکه پیشرفت علوم و هنرها موجب نمایش تفاوت‌های میان انسان‌ها از حیث استعدادشان در زمینه‌های علمی و هنری می‌شود. آن‌ها که پایه‌گذار این علوم و هنرها هستند یا استعداد بیشتری در آن‌ها دارند بر دیگران چیره می‌شوند. در واقع به گمان روسو تقسیم کار که با پیشرفت علوم و صنعت اجتناب‌ناپذیر است یکی از مهم‌ترین عوامل ایجادکنندهٔ نابرابریست.

روسو در مقابل هنرهای مدرن و علوم که آن‌ها را جلوه‌هایی از تمدن و منشأ مالکیت می‌داند، نظریهٔ بازگشت به طبیعت را مطرح می‌کند. بر طبق این نظریه، بشر به عنوان موجودی پاک و یگانه با طبیعت به دنیا آمده است، اما قوانین جامعه و اصول تمدن و در رأس آن‌ها مالکیت خصوصی موجب فساد بشر و دوری او از معصومیت اولیه‌اش شده است. از این جهت پیشنهاد روسو برای اصلاح جوامع بشری، نظریه‌ای واپسگراست که بازگشت به حالت اولیه را توصیه می‌کند. به قول آیزایا برلین در کتاب ریشه‌های رومانتیسم، روسو هم مانند تمام متفکران رمانتیک دچار پارانویا (بدبینی نسبت به جامعه، عصر خویش و متفکران معاصر) و نوستالژی (ناکجاآبادی که با بازگشت به آن بشر دوباره طعم سعادت را می‌چشد) است. هرچند بسیاری از متفکران معاصر عقاید رادیکال روسو و بینش او از ناملایمات تمدن مدرن آن‌هم در زمان اوج و شکوفایی آن را نشانهٔ نبوغ و تیزبینی او قلمداد می‌کنند و تاریخ اندیشهٔ بشری را از این جهت مدیون او می‌دانند.



کانال مخفیگاه: @makhfigah_channel

از مطالعه‌ شرح حال دیکتاتورهای بزرگ معلوم می ‌شود که تقریبا همه‌ آنها دلشان می ‌خواسته هنرمند بشوند ، می ‌خواسته ‌اند به‌ وسیله‌ ادبیات و نقاشی و موسیقی یا هنرهای دیگر ، ابراز وجود کنند. عدم موفقیت در زمینه‌ی هنر ، چه به دلیل بی ‌استعدادی و چه به علت نداشتن امکانات و آمادگی کافی ، یکی از عقده‌ های رنج ‌آوری است که در زندگی اغلب دیکتاتورها مشاهده می ‌شود.

#اینیاتسیو_سیلونه
کتاب: مکتب دیکتاتورها
ترجمه: مهدی سحابی


کانال مخفیگاه: @makhfigah_channel

شخصی جهنم را اینطور برایم تعریف کرد:

در آخرین روز زندگی ات روی زمین آن شخصی که از خودت ساختی ، شخصی را که می‌ توانستی باشی ملاقات خواهد کرد ...

#مارک_فیشر
کتاب: حکایت آنکه دلسرد نشد


کانال مخفیگاه: @makhfigah_channel

"ابتدا طالب چیز هایی باشید که برای روان نیک است ، سپس چیز های دیگر تامین خواهد شد یا دست کم نبودشان را احساس نخواهید کرد"

حقیقت ما را غنی نمی‌سازد، بلکه آزاد می‌سازد ...

#ویل_دورانت
کتاب: تاریخ فلسفه


کانال مخفیگاه: @makhfigah_channel

در اوايل انقلاب فرانسه سه نفر محكوم به اعدام با گيوتين شدند: یک روحانی، یک وكيل و يك فیلسوف.

ابتدا سر روحانی را زير گيوتين گذاشتند و از او سؤال شد حرف آخرت چيست؟ روحانی گفت: خدا خدا او مرا نجات خواهد داد ... تيغ گيوتين پايين آمد و نزديك گردن او متوقف شد. مردم با تعجب فرياد زدند آزادش كنيد! خدا حرفش را زد! به اين ترتيب نجات يافت.

نوبت وكيل رسيد؛ پرسيدند آخرين حرفت چيست؟ گفت: من مثل روحانى خدا را نمى شناسم، درباره عدالت بيشتر مى دانم. عدالت عدالت مرا نجات خواهد داد ... گيوتين پايين رفت اما نزديك گردن وكيل ايستاد. اينبار هم مردم متعجب فرياد زدند آزادش كنيد! عدالت حرف خودش را زد! وكيل هم نجات پيدا كرد.

در آخر نوبت به فيلسوف رسيد؛ از او سؤال شد آخرين حرفت چيست؟

فیلسوف گفت: من نه خدا را مى شناسم و نه عدالت را اما من اين را مى دانم كه روى طناب گيوتين گره اى هست كه مانع پايين آمدن تيغه مى شود ... جلادها طناب را بررسى كردند و مشكل را يافتند، گره را باز كردند و تيغ برّان بر گردن فيلسوف فرود آمد و آن را از تنش جدا كرد ...


کانال مخفیگاه: @makhfigah_channel

یک‌ روز لباسی که با آن خواهیم مرد را می‌خریم (یا برایمان می‌خرند)؛ بی‌آنکه بدانیم ..

#ادوارد_مونک
کتاب: تقلای مرگ


کانال مخفیگاه: @makhfigah_channel

در سراسر تاریخ مکتوب و شاید از پایان عصر نوسنگی، سه گونه آدم در دنیا بوده اند: بالا، متوسط، پایین..که هدف های این سه گروه کاملا سازش ناپذیر است.

هدف طبقه بالا، این است که سر جای خود بماند ، هدف طبقه متوسط این است که جای خود را با طبقه بالا عوض کند و هدف طبقه پایین زمانی که هدفی داشته باشد، این است که تمایزات را در هم شکسته و جامعه ای بیافریند که در آن همه انسان ها برابر باشند. خصلت پایدار طبقه پایین این است که خرکاری چنان از پا درش می آورد که جز به تناوب، از آنچه بیرون از زندگی روزمره است آگاهی ندارد ...

#جورج_اورول
کتاب: ۱۹۸۴
ترجمه: نورآبادی ، موحدی زاد



کانال مخفیگاه: @makhfigah_channel

انسانها از مرگ می‌هراسند، همچون کودکان که از رفتن به تاریکی می‌ترسند. و از آنجا که این ترس طبیعی در کودکان به واسطه‌ی نقل حکایات و قصّه‌ها فزونی می‌یابد، ترس از مرگ نیز چنین است.

#فرانسیس_بیکن (فیلسوف عصر روشنگری)


کانال مخفیگاه: @makhfigah_channel

در زمینه هایی که شدت پیچیدگی در آن به حدی زیاد است که دیگر از دست علم حقیقی هم کار خاصی ساخته نیست ، در این مواقع ما باید به سراغ فلسفه و حکمت برویم و به آن تکیه کنیم ...

#ریچارد_فاینمن (یکی از ده فیزیکدان برتر تاریخ)


کانال: @makhfigah_channel