#معاینه_مغز_استخوان (bone marrow aspiration & biopsy)
(اسپایریشن و بایوپسی مغز استخوان)

مغز استخوان عبارت از یک نسج نرم در داخل استخوان‌ های بدن است. اکثر حجرات خون بدن از جمله حجرات سرخ، حجرات سفید و صفیحات دمویه در مغز استخوان ساخته می‌شود. حجرات مایلوید و لمفوید دو نوع اصلی از حجرات بنیادی (stem cells) در مغز استخوان هستند. این دو نوع حجره وظیفه تولید حجرات مختلف خون را به عهده دارند.
حجرات مایلوید حجرات سرخ، حجرات سفید و صفیحات دمویه را تولید می‌کنند. حجرات لمفوید یک نوع خاص حجرات سفید خون که مسئول معافیت بدن هستند را تولید می‌کنند. به‌ طور کل، مغز استخوان اجزای مختلف خون را تولید کرده و نقش مهم در حفظ صحت دارد.

#بایوپسی و اسپایریشن مغز استخوان چیست؟
بایوپسی مغز استخوان عبارت از اخذ نمونه از مغز استخوان است. بایوپسی شامل برداشتن نمونه کوچک از مغز استخوان از داخل استخوان برای معاینات بیشتر است. در مرکز اکثر استخوان‌های بزرگ نسج نرم وجود دارد که همان مغز استخوان است. در این قسمت حجرات خون بدن ساخته می‌شود. محل بایوپسی مغز استخوان در همین ساحه است.
معاینه مغز استخوان با داخل کردن یک سوزن خاص در مغز استخوان انجام می‌شود. بعداً این نسج برداشته شده و برای بررسی بیشتر به لابراتوار (هیمتوپتالوژی) فرستاده می ‌شود.
مغز استخوان دو بخش جامد و مایع دارد. زمانی که با سوزن نمونه قسمت مایع برداشته می‌شود، به آن اسپایریشن (aspiration) مغز استخوان می‌گویند. اما اخد نمونه‌ از قسمت جامد بنام بایوپسی (biopsy) مغز استخوان یاد می‌شود.
قبل از بایوپسی ماده بی‌حسی (انستیزی) موضعی زرق می شود. در این حالت مریض هیچ درد را حس نمی‌کند.  در بایوپسی مغز استخوان نمونه از نسج نرم استخوان برداشته شده و در لابراتوار معاینه میشود.

#چرا این معاینه اجراء می‌شود؟
بایوپسی مغز استخوان در تشخیص امراض خون کمک میکند. زمانی که داکتر اعراض و علایم مربوط به کاهش حجرات خون را مشاهده کند، این معاینه را توصیه می‌کند. یک متخصص به نام پتالوژست (hemato-pathologist) نمونه‌ خون و مغز استخوان را در لابراتوار معاینه می‌کند. بایوپسی مغز استخوان برای معاینه مشکلات ذیل انجام می‌شود:
· کمخونی بدون سبب واضح 
·  تعداد غیرنارمل حجرات خون (حجرات سرخ، حجرات سفید و صفیحات دمویه)
· سرطان خون (لوکیمیا، لمفوما یا مایلوما)
· سرطان‌های که به مغز استخوان منتشر شده باشند.
· جواب به کیموتراپی

#خطرات (رسک ها)
همه پروسیجرهای طبی عوارض و خطراتی در پی دارند. عوارض ناشی از بایوپسی مغز استخوان بسیار نادر است. انجمن همتولوژی بریتانیا اعلام کرده است که کمتر از ۱% معاینه‌های مغز استخوان باعث عوارض جانبی می‌شوند. بعضی از عوارض جانبی این معاینه عبارت‌ اند از:
· خونریزی طولانی ‌مدت از محل بایوپسی 
· کبودی، درد و ناراحتی در محل بایوپسی
· انتان در نزدیک محل بایوپسی
اگر از دوای خاص استفاده می‌کنید، حتماً قبل از انجام بایوپسی به متخصص خون (همتولوژست) اطلاع بدهید. ممکن بعضی دواها باعث عوارض جانبی شوند.

#چگونه برای این معاینه آماده شویم؟
این معاینه معمولاً به‌صورت سراپا انجام شده و آمادگی خاصی ضرورت ندارد. اگر از ادویه مسکن استفاده می‌کنید، ممکن داکتر استفاده از آن‌ها را برای مدتی منع کند. بهتر است قبل از انجام بایوپسی موارد ذیل را به داکتر خود اطلاع دهید.
· لست دواهای که استفاده می‌کنید.
· تاریخچه طبی خود را در اختیار داکتر قرار دهید. به خصوص اگر تاریخچه اختلالات خونریزی دارید.
· هرگونه حساسیت به مواد بی‌حسی یا سایر مواد.
· اگر حامله هستید یا احتمال آن موجود است، حتماً به داکتر اطلاع دهید.
· اگر برای معاینه اضطراب دارید، با داکتر خود صحبت کنید. اضطراب درد را بیشتر کرده و ممکن داکتر برای کنترول آن ادویه توصیه کند.
ممکن قبل از معاینه از شما خواسته شود، ورقه موافقت نامه را امضا کنید. 

#نکات مهم قبل از انجام این معاینه
بهتر است، قبل از انجام نمونه برداری مغز استخوان در مورد این معاینه و نحوه انجام آن از داکتر خود سوالات لازم را بپرسید. در این صورت اضطراب شما کمتر شده و با آگاهی بایوپسی را انجام می‌دهید. حتماً در رابطه ‌با موارد ذیل از داکتر خود معلومات بخواهید:
· نام معاینه و پروسه آن
· دلیل انجام بایوپسی مغز استخوان
· چه نتایجی را باید انتظار داشت؟
· خطرات و فواید انجام نمونه برداری چیست؟
· عوارض جانبی احتمالی معاینه چیست؟
· چه وقت و کجا قرار است نمونه برداری مغز استخوان انجام شود؟
· چه کسی بایوپسی را انجام می‌دهد و تخصص و تجربه او تا چه حد است؟