لذّت قرآن | تدبّر

« ... كه قرآن بشنوند. هنگامی که حضور یافتند، به یکدیگر گفتند: خاموش باشید و گوش فرا دهید...»(الأحقاف/ ۲۹).

-
تأملات موسوی ۱ | همهٔ روزها روز خدا است اما برخی روزها خدایی‌تر

تأملات موسوی ۲ | خدا اشتیاق تو را - ای موسی- بیشتر و بیشتر کند

تأملات موسوی ۳ | ای موسی! اشتیاق تو افزون، اما این کار سزاوار نبو

تأملات موسوی ۴ |حق‌گفتن کافی نیست، چگونه‌گفتن نیز اهمیت دارد

تأملات موسوی ۵ | حق‌گویی و نرم‌گویی قابل جمع است

تأملات موسوی ۶ | در خانهٔ فرعون بزرگ شد اما ارزش‌هایش فرعونی نشد

تأملات موسوی ۷ | کدام مهم‌تر است: قوت بازوی موسی یا قوت قلب او؟!

تأملات موسوی ۸ | زن محجوب و مرد امنِ چشم و دل سیر

تأملات موسوی ۹ | ادعا می‌کنند بر اوضاع اشراف کامل دارند اما...

پذیرش فرد بی‌نقص که هنر نیست، هنر آن است به رغم نقص‌ها و لغزش‌ها یکدیگر را بپذیریم. این راه، حضور همگی را می‌خواهد.

«آیا نسبت به این کلام سستی و سهل‌انگاری می‌کنید (و آن را جدّی نمی‌گیرید؟)»(الواقعة/٨١).

بالاخره یکجایی این همه فعل خراب و این همه ستم با قوانین خدا به بن‌بست می‌رسد...

– همدیگر را با لغزش‌هایمان بپذیریم

#راه_ما | قرار نیست اطرافیان و هم‌مسیران ما، برای همیشه در یک خط ثابت ایمانی و اخلاقی سیر کنند تا ما آنان را بپذیریم. لغزش‌ها در کمین همهٔ ماست، همهٔ ما؛ با این لغزش‌ها یکدیگر را بپذیریم. پذیرفتن نه به معنای فقط بخشیدن، بلکه فراتر از آن، مشارکت‌دادن و مشورت‌گرفتن از ایشان:

[فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ]: « از آنان درگذر و برایشان طلب آمرزش نما و در کارها با آنان مشورت و رایزنی کن»(آل عمران/ ۱۵۹).

مشورت کردن چرا؟ که ببینند گوش شنوایی برای سخنان آنان وجود دارد و به همکاری و همفکری ایشان نیاز است(نک: طبری ٧/ ٣٤٣).

@enjoy_quran
__
منابع:
طبری(۳۱۰ق)، جامع البيان في تأويل القرآن، مؤسسة الرسالة، ۱۴۲۰ق.

[...فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ]: «... پس برایشان این داستان (و شبیه آن) را بازگو کن بلکه بیندیشند» ﴿الأعراف/۱۷۶﴾.

— ادعا می‌کنند بر اوضاع اشراف کامل دارند اما...

#تأملات_موسوی‌ {۹} | در میان قصه‌های قرآنی، سرگذشت آدم‌کشی و کودک‌کشی دستگاه امنیتی فرعون سرگذشت قابل تأملی است؛ آنجا كه مادر موسی فرزند خویش را در صندوقچه‌ای به آب می‌اندازد و آب، صندوقچه را به ساحل - دقیقا آنجا که دشمن حضور دارد - می‌برد. این اتفاق برای آل‌فرعون اتفاق ساده‌ای بود: کودکی گمشده بر روی آب؛ همین؛ کشتن یا نکشتن او چه خطری برای این دستگاه قدرتمند دارد؟!

[فَالْتَقَطَهُ آلُ فِرْعَوْنَ لِيَكُونَ لَهُمْ عَدُوًّا وَحَزَنًا ]: «خاندان فرعون او (یعنی کودک) را پیدا کردند تا برای ایشان (مایۀ) دشمنی و اندوه باشد» (القصص/ ٨).

حتی در ظاهر، جریان این واقعه به سود حاکم پیش رفته‌ است، وقتی آنان هزینۀ مواجهۀ علنی با مردم را تقبل می‌کنند چه باکی از کشتن در خفا دارند! آن هم کشتن طفل ضعیفی که رها شده است! به همین جهت در آیۀ مبارکه واژۀ "التقاط" انتخاب شده است: یعنی بدون هیچ برنامه و قصدی یکباره به او دست یافتند؛ این معنای التقاط است. گاهی هم قصد در کار است اما اینجا نه، که بافت آیۀ کریمه اجازه نمی‌دهد [نک: ابن فارس ٥/ ٢٦٢].

در ترجمه ظاهری آیۀ مبارکه می‌گویند: «او را پیدا کردند تا برایشان مایۀ دشمنی و اندوه باشد». بدیهی است که هدف از برگرفتن این طفل گمشده در نزد آنان این علت نبوده است. اما تصویر بدیع اینجاست که قصه از نگاه پشت پرده نقل می‌شود: هدف و انگیزۀ آنها چیز دیگری است ولی ثمره و مآل چیزی دیگر خواهد بود [زمخشری ٣/ ٣٩٤].

آیۀ کریمه ثمره و عاقبت این فعل ایشان را بیان می‌کند. در اصطلاح می‌گویند: لام در [لِيَكُونَ] لام عاقبت است [نک: ابن عطیة ٤/ ٢٧٧]. آنان برای نابودی یک ملت به زعم خود سیاست‌ورزی و تدبیر کرده‌اند، ادعا می‌کنند بر اوضاع اشراف کامل دارند و عمق سیاستشان چنان است که می‌تواند از هر بحرانی خلاصشان دهد، اما ..

اما در دام تدبیر خدا افتادند: خیلی ساده. بالاخره یکجایی این همه فعل خراب و این همه ستم با قوانین خدا به بن‌بست می‌رسد و تدبیر خدا به صورت نهانی و از مجرای اسباب گوناگون - و گاهی ساده - زمین‌گیرشان می‌کند.

برگرفتن موسی از آب، از نگاه بشری نمی‌تواند خطای راهبردی محسوب شود و آیندۀ این اتفاق را نمى‌توان پیش‌بینی کرد اما قرآن واقعه را از زاویهٔ غیب روایت می‌کند، آینده و نتیجه را همین الان می‌بیند چنان‌که گویی آنان اساسا موسی را با این انگیزه از آب برگرفتند تا دشمن آنان گردد و مایۀ نگرانی و اندوهشان باشد! چون نتیجه همین خواهد شد: [...وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَىٰ أَمْرِهِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ]: «...خدا بر کار خود چیره و مسلّط است، ولی بیشتر مردم (خفایای حکمت و لطف تدبیرش را) نمی‌دانند» (یوسف/ ٢١).


@enjoy_quran
__
منابع:
ابن فارس (٣٩٥ق)، معجم مقاییس اللغة، بی جا: دار الفکر، ١٣٩٩ق.
زمخشری(۵۳۸ق)، الکشاف، بيروت: دار الکتاب العربی، ۱۴۰۷ق.
ابن عطیة(٥٤٢ق)، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت: دار الکتب العلمیة، ١٤٢٢ق.

• به همۀ دوستان بویژه این ۲۵ نفر برتر تبریک عرض می‌کنیم.

مبارکتان باد.

— تشکر و توضیحات

از همۀ دوستانی که در این مدت (ایام مسابقه) با پیام‌هایشان به ما دلگرمی دادند، تشکر کردند، نقد کردند، پیشنهاد همکاری دادند، همکاری کردند و ...کمال تشکر را داریم. از خداوند متعال می‌خواهیم برای همۀ شما عزیزان در دنیا و آخرت بهترین‌ها را مقدر کند.

چند نکته را خدمت شما عرض خواهیم کرد:

- نقش کوچک ما در اجرای این مسابقه صرفا این بوده که دست‌اندرکاران محترم مسابقه مطالب را از این کانال برداشته‌اند، هم‌چنین طراحی سوال با کانال ما بوده است و از همین‌جا مراتب تقدیر خود را خدمت دست‌اندرکاران مسابقه [کانال ماموستا خالد عزیزی] عرض می‌کنیم.

اما در خصوص نقدهای شما به کتاب:

- حقیقتا این مطالب به قصد کتاب نبوده است، کتاب عبارت بود از پیامک‌های متعدد تامل قرانی که طی سالهای اول فعالیت (هشت تا ده سال پیش) این کانال نگاشته شده است.

- نویسنده مطالب یک نفر نیست. افراد متعدد بوده‌اند با ادبیات‌های مختلف. بجز بخش (برادری) که مطالب را صرفا یک فرد نوشته است.

در خصوص طراحی سوالات:

1- سعی شد سوالات مفید، مفهومی و کاربردی باشد.
2- سطح سوالات بخاطر مراعات همه مخاطبین سطح متوسط به پایین و بیشتر پایین بود.
3- حتما در کم و کیف سوالات اختلافاتی وجود دارد و چه بسا اشتباهات. بنابراین خیلی مناقشه بی‌عیب‌بودن کار خود را نداریم.


در پایان: حتما اشکالاتی هم در روند کار رخ داده است که برای تجارب بعدی ان شاء الله مفید خواهد بود. مقصود ایجاد شور کتابخوانی بوده است که به نظر ما با این حجم شرکت‌کننده حاصل شده است. خداوند همۀ شما را حفظ کند.

@enjoy_quran

.
.
جایزهٔ اخروی بهتر از جایزهٔ دنیوی است و هر دوی آن نصیبتان باد.