روز‌نوشت‌های على افشارى

واکنش محدود بازار و دشواری ترامپ در تحقق رویای توافق

علی افشاری

‏🔹 افزایش کمتر از دو هزار تومانی قیمت دلار در بازار آزاد بعد از پرده‌برداری اولیه ترامپ از «فشار حداکثری ۲»، روشنگر تفاوت‌های شگرف ۲۰۲۵ با ۲۰۱۸ است. بازار نه ادعای مذاکره را جدی گرفت و نه اهمیت چندانی به ادعای صفر کردن فروش نفت ایران نشان داد. این بار کار دولت ترامپ سخت‌تر از قبل است.

🔹 ترامپ بار دیگر خلاف‌‌واقع‌گویی‌اش را نیز آشکار کرد. او در ایام انتخابات مدعی بود که در آستانه توافق با جمهوری اسلامی بود که بایدن بر سر کار آمد! حال بعد از دو هفته آغاز به کار مجدد نه تنها به آن توافق ادعایی ارجاع نمی‌دهد بلکه دنبال اعمال فشار برای یک توافق جدید در زمانی نامشخص است. مشابه ادعای توقف ۲۴ ساعته جنگ اوکراین که به سیاهه بلندبالای ادعاهای بی‌پشتوانه و لافزنی‌های وی پیوست.
@Aliafshari52

ترامپ، ابراز امیدواری در توافق با جمهوری اسلامی در زیر سایه چماق

علی افشاری

‏🔹 همانطور که قبلا پیشبینی کردم، شروع سیاست ترامپ در مورد ایران هم اصلاح‌طلبان و هم براندازان کلاسیک و امیدواران به تغییر حکومت از طریق مداخله نظامی آمریکا را ناامید کرد.

🔹 اعلام اینکه در صدور «یادداشت ایران» مردد بوده و ابراز امیدواری که نیاز به استفاده زیاد از این طرح نباشد، معنادار بود و به نوعی پیام تعامل به جمهوری اسلامی داد. در عین حال معلوم شد در این خصوص زور روبیو و جناح تندروی جمهوری خواه در حلقه نزدیکان ترامپ از ایلان ماسک و بازوی تکنوکرات‌ها بیشتر است.

🔹 ترامپ به دنبال افزایش فشار برای نشاندن جمهوری اسلامی پای میز مذاکره و تحمیل شرایط خود در یک توافق سخت‌گیرانه است. او از مذاکره محتمل با پزشکیان ابراز خوشحالی کرد! ترامپ همچنین می‌خواهد نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی کمتر شود. او کاری به مسائل سیاسی ایران و‌ مطالبات مردم ندارد. برای مذاکره شرطی تعیین نکرد و هدف را هم به صورت مبهم و کلی نداشتن بمب هسته‌ای و پایان دادن حضور ایران در کشورهای خاورمیانه عنوان کرد.

🔹 «فشار حداکثری» ‌در دولت بایدن هم تقریبا برقرار بود. افزایش فروش نفت ایران محصول عوامل متعددی بود که بخشی از آنها همچنان برقرار است. ترامپ نشان داد در مورد ایران عجله ندارد و اولویتش نیست.

🔹 صفر کردن فروش نفت ایران همانطور که در دوره اول ریاست جمهوری وی محقق نشد الان هم بخصوص با توجه به افزایش تنش چین و آمریکا آرزواندیشانه است. البته شرایط جمهوری اسلامی به صورت نسبی سخت‌تر می‌شود. در عین حال مسیر مذاکره و توافق هم سخت‌تر از قبل می‌شود.

🔹 با توجه به احتمال بالای فعال کردن مکانیزم ماشه از سوی تروئیکای اروپا، یک زورآزمائی سنگین در راه است و بحث مذاکره نیز در فضای تشدید تنش مطرح است. ترامپ با چماق شروع کرد تا در نهایت در میز مذاکره و بعد از تحقق انتظاراتش هویج را نشان دهد.
@Aliafshari52

در دفاع از رضا خندان

علی افشاری

‏🔹 رضا خندان از چهره‌های شریف، دوست‌داشتنی و مبارز ایران است. او همراه همسر گرامی‌اش نسرین ستوده هزینه‌های زیادی برای دفاع از آزادی، کرامت انسانی و حقوق شهروندی پرداخته‌اند.

🔹 او در اعتراض به حبس در حبسی که برای او ساخته و از ملاقات با خانواده محرومش کردند، اعتصاب غذا کرده‌است. صدایش باشیم. او باید بماند و چون گذشته سرمایه‌ای برای ایران باشد.
@Aliafshari52

آیا جمهوری اسلامی در هسته‌ی اصلی حامیان خود دچار ریزش شده است؟

علی افشاری

🔹 به نظر می‌رسد کاهش قدرت حکومت در توزیع رانت و شکست‌های پیاپی و نمادین در منازعات منطقه‌ای به خصوص در لبنان، سوریه و شاید عراق همزمان با به قدرت رسیدن ترامپ نیروهای حکومت را به اصطلاح «مسئله‌دار» کرده است. تاکید مکرر خامنه‌ای بر اینکه «خیال کردند قضیه مقاومت تمام شد... سخت در اشتباهند!» نشان‌گر تلاش رهبر برای ایجاد قوت قلب در بین حامیان خود است.

🔹 در هفته‌ی گذشته او مخاطبانش را به خواندن آیه‌ی ۱۳۹ سوره‌ی آل عمران توصیه کرد: «لا تَهِنوا وَلا تَحزَنوا وَأَنتُمُ الأَعلَونَ إِن كُنتُم مُؤمِنينَ» (هرگز سستی نکنید و اندوهناک نشوید، زیرا شما پیروزمندترین هستید اگر ثابت قدم باشید).

🔹نکته‌ی فوق از این نظر حائز‌ اهمیت است که علت بلافاصل سقوط حکومت‌های اقتدارگرا را می‌توان فروپاشی قوای سرکوب آن‌ها دانست. برای مثال سقوط حکومت اسد را بیش از قدرت مخالفان اسد باید به کمک پوسیدگی درونی سیستم سرکوب اسد و ضعف حامیان خارجی آن سیستم سرکوب -مثلا درگیری نیروی هوایی روسیه در اوکراین- توضیح داد. انقلاب ۵۷ هم بدون شکاف در نیروهای امنیتی و نظامی و متعاقبا فروپاشی قوای سرکوب ممکن نبود.

🔹 بنابراین هر تحلیلی درباره‌ی آینده‌ی سیاسی ایران باید ریزش احتمالی در میان هسته‌ی سخت حامیان حکومت را در نظر داشته باشد و وسعت و عمق احتمالی آن را ارزیابی کند. در مقابل باید دید حکومت چه راهکارهایی برای مواجهه با این ریزش و تجدید قوای نیروهای خود دارد. به نظر می‌رسد که حکومت بیش از هر چیز نیازمند ایجاد دستاوردهای نمادین برای ارتقای روحی نیروها و همچنین رفع تحریم‌ها برای برقرار کردن مجدد نظام توزیع رانت در بین حامیان اصلی خویش است.
@Aliafshari52

ترامپ ‌و ناگزیری تجدیدنظر در توقف کمک‌های خارجی آمریکا

علی افشاری

‏🟢 در ایران تصمیم دولت ترامپ در تعلیق ۳ ماهه کمک‌های خارجی آمریکا تحت الشعاع پروژه‌های ایرانی قرار گرفته که زیر یک درصد آن است.
‏این تصمیم جنجالی، آسیب‌های زیادی به مردم محروم دنیا به دلیل قطع کمک‌های بشردوستانه زده که باید مورد توجه قرار بگیرد.
‏
🟢 مسدود شدن کمک‌ها منجر به تعطیلی خدمات حیاتی، به‌ویژه در مناطق درگیر در جنگ شده است. به عنوان مثال، در سودان، بیش از ۴۰۰ تا از ۶۳۴ آشپزخانه‌ خیریه‌ به‌کار افتاده، فعالیت خود را متوقف کرده‌اند و بسیاری از مردم بدون منبع اصلی غذا مانده‌اند. این وضعیت در تایلند نیز مشاهده می‌شود، جایی که بیمارستان‌ها مجبور به رد کردن پناهندگان در شرایطی که نیاز شدید به مراقبت‌های درمانی دارند، شده است.
‏این تصمیم که در چارچوب نگاه کاسبکارانه سطحی و توجیه کاهش هزینه دولت فدرال اتخاذ شده، منجر به توقف خدمات بهداشتی حیاتی، مانند برنامه‌های واکسیناسیون و مراقبت‌های مادری شده است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

🟢 در کشورهایی مانند کامبوج و نپال، نیروهای امدادی نگرانند که پیشرفت در مبارزه با بیماری‌هایی مانند مالاریا و سوءتغذیه معکوس شود. این تعلیق همچنین منجر به اخراج و تعلیق گسترده کارگران امدادی شده و در ارائه خدمات در جای جای دنیا خلاء ایجاد کرده است. بسیاری از سازمان‌ها از آینده عملیات خود نگران و ناامید هستند و این امر منجر به عدم قطعیت و ترس از سلامت و ایمنی جمعیت‌های آسیب‌پذیر وابسته به حمایت آن‌ها شده است.
‏
🟢 خروج کمک‌های ایالات متحده نگرانی‌هایی را در مورد موقعیت و قابلیت اعتماد آمریکا به عنوان یک شریک جهانی ایجاد کرده است. کشورهایی که به طور تاریخی به حمایت‌های آمریکایی وابسته بوده‌اند ممکن است به کشورهای دیگر مانند چین روی آورند که می‌تواند با تقویت نفوذ خود در مناطقی که آمریکا به طور سنتی در آن‌ها مسلط بوده، از این وضعیت بهره‌برداری کرده و معادلات ژيوپلتیکی را تغییر دهد.
‏
🟢 احساس ناامیدی و عدم باور میان افرادی را که تحت تأثیر کاهش کمک‌ها قرار گرفته‌اند، دیگر پیامد منفی است که نگاه منفی از پیامی که توسط آمریکا ارسال شده ایجاد می‌کند. احساس رهاشدگی و بی‌اعتمادی به‌ویژه در میان کسانی که به حمایت آمریکایی برای بقا و رفاه خود وابسته بوده‌اند، قوی‌تر است. از آمریکا به عنوان ثروتمندترین کشور دنیا انتظار حضور فعال در کارهای خیریه می‌رود.
‏
🟢 کاهش قدرت نرم و احتمال افزایش بی‌ثباتی در مناطقی که به کمک‌های آمریکا وابسته‌اند،می‌تواند پیامدهای درازمدت برای امنیت جهانی و منافع آمریکا داشته باشد.
‏در مجموع توقف کمک‌ها بحران‌های موجود در کشورهای متعدد را تشدید کرده و زنگ خطر را درباره پیامدهای انسانی و اثرگذاری آمریکا در حمایت از ثبات جهانی به صدا درآورده است. با توجه به این پیامدهای گسترده پیشبینی می‌کنم که ترامپ کل جنگ‌های خارجی آمریکا را تعطیل نکند بلکه حداکثر آن را کاهش می‌دهد.
@Aliafshari52

جریان پهلوی‌طلب، ذی‌نفع اصلی
کمک‌های مالی خارجی در ایران بعد از انقلاب

علی افشاری

✍️ تعلیق سه ماهه بودجه وزارت خارجه آمریکا برای طرح تقویت دموکراسی در ایران، بخشی از سیاست ترامپ برای توقف و یا کاهش کمک‌های مالی خارجی در دنیا در حد ۲۲ میلیارد دلار است. سیاست مشخصی در مورد ایران فعلا گرفته نشده بلکه بخش بسیار کوچکی در حد سه دهم درصد آن است.

✍️ من هرگز دریافت کننده این فاندها نبوده و نیستم و شغلم در حوزه مهندسی و دانشگاهی است. اما در این خصوص باید از برخورد سیاه و سفید و سطحی خودداری کرد. برخورد درست، ارزیابی مشخص و تفکیک‌شده ‌پروژه‌ها و توجه به پیامدهای سیاسی قطع و یا استمرار آن است.

✍️ دریافت‌کنندگان و شاغلان این فاندها طیف متنوعی به لحاظ گرایش سیاسی هستند و در جمع آنها اصلاح‌طلب، اپوزیسیون، فعالان حقوق بشر، کنشگران مدنی، اهالی رسانه و تکنوکرات حضور داشته و دارند. به لحاظ سازمانی هم مالکان موسسات دریافت کننده ایرانی، آمریکایی و اروپایی هستند. عملکرد این فاند‌ها هم متفاوت است؛ برخی کارهای مثبت انجام دادند و برخی نیز بی نتیجه و یا بیشتر صرف استفاده شخصی دریافت‌کنندگان شده‌اند.

✍️ اما جالب است که جریان پهلوی‌طلب در این ماجرا فرار به جلو کرده و مثل همیشه به انتشار اطلاعات غلط مشغول هستند. کثیری از نو‌‌پهلوی‌طلب‌ها نه تنها دریافت‌کنندگان این فاندها بوده‌اند، بلکه بزرگ‌شده آن هستند. حال نعل وارونه زده و از قطع شدن آن‌ها ابراز خوشحالی می‌کنند!

✍️ از همه مهمتر این واقعیت است که بودجه‌های آمریکا برای ایران فراتر از این فاند توزیع شده از سوی وزارت خارجه آمریکا است که جنبه امنیتی ندارد، بودجه‌های محرمانه سیا و پنتاگون از زمان ریاست‌جمهوری رونالد ریگان تا کنون در چارچوب اهداف امنیتی آمریکا به افراد و گروه‌هایی از ایرانی‌ها تخصیص داده شده و رضا پهلوی از دریافت‌کنندگان اصلی آن حداقل در دهه‌ی شصت بوده است. هنوز مشخص نیست که این بودجه‌ها در ۴۰ سال گذشته چگونه توزیع شده‌ و دریافت‌کنندگان دیگر چه کسانی بودند. تنها تیمسار مدنی دریافت آن را اعلام کرد.

✍️ علاوه بر دریافت احتمالی بودجه‌های محرمانه سیا و پنتاگون، بر اساس منابع قابل اعتنا لابی‌های اسرائیل و شبکه یهودی‌های ثروتمند آمریکا و دولت عربستان سعودی - حداقل تا پیش از تنش‌زدایی اخیر با جمهوری اسلامی- حامیان اصلی سیاسی، مالی و رسانه‌ای پروژه‌های پهلوی طلبانه در دهه اخیر بوده‌اند.

✍️ در کل به دلایل مختلف، جریان پهلوی ذی‌نفع اصلی کمک‌های مالی خارجی در ایران بعد از انقلاب بوده است. آنها معمولاً با منافع غرب، به‌ویژه ایالات متحده، اسرائیل و کشورهای اروپایی در شکل برخورد استعماری، هم‌راستا هستند.

✍️ نیروهای خارجی یادشده، بازگشت سلطنت را به عنوان نیروی بازدارنده در برابر جمهوری اسلامی نگریسته، برخورد ابزاری با آن دارند.
@Aliafshari52

فرصت شوی تبلیغاتی رضا پهلوی در «باشگاه مطبوعات ملی» در واشنگتن دی‌سی


علی افشاری

‏✍️ «باشگاه مطبوعات ملی» (The National Press Club) به طور کلی به عنوان یک نهاد معتبر در واشنگتن دی‌سی شناخته نمی‌شود. اما برنامه تبلیغاتی سخیفی که امروز، به احتمال زیاد به هدایت پشت پرده لابی‌های افراطی اسرائیلی، برای رضا پهلوی اجرا کردند، ضربه سنگینی به اعتبار آنها زد. دروغگویی‌ها، لاف‌زنی‌ها و فقر فهم و پراتیک سیاسی او، آبروی این سازمان را به شدت زیر سوال برد. آنها باید پاسخگو باشند که چرا فضایی را برای افرادی مانند رضا پهلوی فراهم می‌کنند تا اطلاعات نادرست را منتشر کرده و برای مداخله ناموجه آمریکا و نقض استقلال و حاکمیت ملی ایران صحبت کنند.
‏
✍️ تمام ادعاهایی که رضا پهلوی در مورد دمکراسی، رواداری و دراز کردن دست دوستی به سمت مخالفان پدرش و توجه به خواست مردم ایران ارائه کرد، حرف‌های توخالی بوده و با کنش سیاسی او و حامیانش تعارض دارند. او از حسن نیت و تشخیص غلط جمع معدودی از نیروهای غیر سلطنت‌طلب در دو دهه گذشته سوء استفاده کرد تا از حضورش به عنوان اخراجی مردم ایران در عرصه سیاسی قبح‌زدایی شود. او امروز باز هم دروغ شاخدار نمایندگی ملت را تکرار کرد و دن‌کیشوت‌وار خود را در جایگاه رئیس دوره گذار معرفی کرد! آن هم کسی که توانایی جمع کردن ماندگار یک جمع محدود را هم ندارد و سیاهه بلندبالایی از طرح‌های تخیلی شکست‌خورده و انشعاب‌های پایان‌ناپذیر با دعواهای مبتذل در پشت سر او است؛ در همه‌ی این موارد البته منظور اصلی او کاسبی کردن با سیاست به اسم مردم ایران بوده است. او هیچ نقشی در مبارزات مردم نداشته و با موج سواری و بهره‌برداری بارها به آنها ضربه زده است.
‏
✍️ رضا پهلوی امروز حرف‌های هوایی و متناقض زیادی زد اما روشن‌تر از قبل با سر هم کردن ادعاهای خلاف واقع، تحریف تاریخ ایران و جهان و حرف‌های سطحی، رسماً خواهان قرار گرفتن تغییر رژیم از سوی دولت ترامپ شد. او آنقدر نادان نیست که نداند برای یک انقلاب تقویت جنبش‌های اجتماعی و ارتقای آن‌ها به یک ابرجنبش ملی و فرسوده کردن دستگاه سرکوب مورد نیاز است. اما او باوری به قدرت مردم، انقلاب و دمکراسی نداشته و به همین دلیل به پشتوانه دولت اسرائیل در آرزوی کشاندن آمریکا به جنگ گسترده با جمهوری اسلامی است.

✍️ اما از آنجایی که ترامپ نه اهل سرباز فرستادن است و نه پول دادن، او از مردم ایران خرج کرده و گفت آنها سرباز و به تعبیر دقیق‌تر گوشت دم توپ خواهند بود.
‏
✍️ به نظر می‌رسد در سناریوی جدید که تخیلی‌تر از قبلی‌ها است، قرار است با کمک نهادهای اطلاعاتی و نظامی اسرائیل یک میلیشیا در داخل درست شود که با تجهیز تسلیحاتی از سوی آمریکا و تأمین مبالغ آن از وجوه فریز شده ادعایی، به تخت نشاندن رضا پهلوی و دولت دست‌نشانده اسرائیل اجرائی شود! حال کدام پول فریز شده در دنیا باقی مانده و در صورت وجود چگونه در چارچوب قانونی دنیا می‌توان آنها را به حساب رضا پهلوی یا هر مخالف دیگر منتقل کرد، در حرف‌های او وجود نداشت! او خیالات مشابهی را در سال‌های اولیه دهه شصت با حمایت بخشی از سیا داشت که از ذهن طراحان فراتر نرفت. این بار وضعیت‌شان بدتر است. ترامپ دنبال این طرح‌ها نخواهد رفت. حداکثر درگیری محدود نظامی ممکن است رخ بدهد که قربانی اصلی‌اش مردم ایران خواهند بود.
‏
✍️ تنها تأثیر ماندگار شوهای مبتذل رضا پهلوی، گسترش یاس، ضربه زدن به اعتبار اپوزیسیون و سخت‌تر کردن نسبی گذار به دمکراسی است. اما در عین حال فرصتی برای طرد کردن مزاحمان، فاشیست‌ها و حامیان بازسازی استبداد، و رسوایی عاملان انداختن ایران در چاه بی‌ثباتی و هرج و مرج و استمرار حاکمیت باندهای مافیایی در پساگذار نیز خواهد بود. بکوشیم که این تهدید را به فرصت
تبدیل کنیم.
@Aliafshari52

خامنه‌ای و سخنانی دوپهلو برای آغاز رویکرد دفاعی در مواجهه با ترامپ

علی افشاری

‏✍️ خامنه‌ای امروز نشانه‌‌هایی از تصمیماتش در اداره کنونی کشور را با سخنانی دوپهلو آشکار کرد. هم پالسی در حمایت از ابراز آمادگی مشروط پزشکیان به مذاکره با دولت ترامپ داد, شرط باز بودن چشم‌ها را برای مذاکره‌‌ و معامله محتمل تعیین کرد و نسبت به «دشمنی‌ها و کینه‌های پنهانی و باطنی خبیث نهفته در پشت لبخندهای دیپلماسی» هشدار داد; هم باز حملات شدیدی به آمریکا کرد و سخنان مبهمی را بازگو کرد که راه را برای مخالفت و ‌ یا موافقت با مذاکرات در آینده باز می‌کند.
‏

✍️ اشاره او به آیه «وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ» تلاش برای غلبه بر بحران ناامیدی شکل گرفته در پایگاه حامی نهاد ولایت‌فقیه را بازتاب داد که بر اساس تحولات منطقه، او را مجبور به عقب‌نشینی تاکتیکی و رفتن ‌ در لاک دفاعی کرده است. اما همچنان بر حفظ وضع موجود و جلوگیری از تغییرات راهبردی اصرار دارد.
‏
✍️ همچنین معلوم شد که جواد ظریف با چراغ سبز خامنه‌ای آن سخنان را در داووس به زبان آورد. حملات «دلواپسان» هم با این مجوز انجام شد که راهبرد کلی سیاست خارجی ستیزه‌جو و مبتنی بر دشمنی با غرب دچار مشکل نشده و توافق احتمالی به حساب مماشات «جریان نفوذ» گذاشته شود.
‏
✍️ منتهی نباید دچار. شتابزدگی شد. طرح اصلی خامنه‌ای، دفع‌الوقت و مدیریت شرایط برای عبور کم‌خطر از دوران ریاست‌جمهوری دوم ترامپ بر اساس پذیرش عملی ضعیف شدن موقعیت نظام در داخل و خارج است. ازاینرو ابتدا در رویکردی محتاطانه در برابر خواسته‌های ترامپ مقاومت خواهد کرد. اما در نهایت هم ممکن است در صورت پر بودن زور سنبه فشار حداکثری و احساس خطر موجودیتی بالا، نظام با نوشیدن «جام زهر» قید برنامه هسته‌ای را بزند؛ هم ممکن است ترامپ در شرایطی، دور شدن جمهوری اسلامی از نقطه گریز هسته ای را در در ابعادی نه چندان کوچکتر از برجام در قالبی جدید بپذیرد. این حالت مشابه توافق آتش‌بس در لبنان و غزه خواهد شد. در عین حال تکرار سرنوشت دور اول ریاست‌جمهوری ترامپ نیز نامحتمل نیست. وضعیت هنوز ناروشن است.
@Aliafshari52