استاد علوی تهرانی

.
توبه به معنای علاج عمل خلاف رضای حضرت حق است
گفتیم بزرگ‌ترین مانعی که باعث می‌شود انسان به بهرۀ حقیقی از ماه رمضان نرسد گناه است. لذا باید توبه کرد.
توبه به معنای علاج عمل خلاف رضای حضرت حق است. در نتیجه به گناه‌شناسی نیاز است. چون گناهانی وجود دارند که افراد آن‌ها را گناه نمی‌دانند.

خداوند قلب حزین و چشم گریان را دوست دارد
امام سجاد می‌فرمایند: خدایا! من را به درجۀ توبه انتقال دِه و مرا به‌واسطۀ گریۀ بر خودم یاری فرما.
پیامبر فرمودند: خوشا به حال چهره‌اى كه وقتی خدا به آن مى‏نگرد از ترس خداوند بر گناهى كه كرده می‌گرید. پس اگر می‌خواهید خداوند به شما نظر کند‌ راه آن ریختن اشک از خشیت خداوند است.

گریستن از خشیت خدا میزان اعمال را سنگین می‌کند
رسول خدا فرمودند: هركسی چشمانش از خشیت خدا اشک بريزد براى هر قطره اشک او به اندازۀ كوه اُحد در ترازوى اعمالش پاداش مى‌گذارند.
پس یکی از اعمالی که میزان عمل را سنگین می‌کند‌ اشک‌ریختن از خشیت خداست.
تائب بعد از توبه باید خودش را در راه بندگی خدا به تعب و سختی بیندازد.
هر آنچه گفته شد در وهلۀ اول سخت به نظر می‌رسد اما بیشتر از آنکه سخت باشد شیطان آن را سخت جلوه می‌دهد، اما برای کسی‌که اراده کرده سبک زندگی خود را تغییر دهد کار آسانی ‌است.

یک‌بار برای همیشه توبه کنیم
یک‌بار برای همیشه توبۀ حقیقی کنیم تا امام زمان ما را بخرد. فقط باید عزم کنیم. این عزم سخت و سنگین است، اما غیرممکن نیست. نمی‌گویم مانند امیرالمؤمنین دنیا را سه‌طلاقه کنید، می‌گویم چشمان خودتان را بر روی دنیا ببندید! یک بام و دو هوا نمی‌شود. اینکه هم بخواهیم به مراتب عالیه برسیم و هم خباثت دنیا ما را احاطه کرده باشد، اصلا امکان ندارد.

"تسویف‌" دام شیطان برای به تأخیر انداختن توبه
شیطان گاهی، امروز و فردا کردن را به شخص القاء می‌کند. لذا شخص می‌گوید: توبه کار خوبی‌ست منتها از هفتۀ بعد شروع می‌کنم.‌
شیطان به برادران یوسف القاء کرد که یوسف را بکشید یا او را به سرزمین دور دستی بیفکنید بعد از آن افراد صالحی خواهید بود.
به این می‌گویند دام توبه.
یعنی شیطان وعدۀ توبه به انسان می‌دهد. این همان چیزی‌ست که عمر سعد گرفتار آن شد.
پس شیطان کار ترکیبی می‌کند. گاهی ایجاد ترس و ناامیدی می‌کند گاهی بزرگ‌نمایی می‌کند گاهی ارزش توبه را از بین می‌برد گاهی انسان را به سمت تسویف می‌برد و گاهی گناه را در نظر انسان کوچک جلوه می‌دهد! یعنی انسان را به یکی از این پنج بلیه دچار می‌کند.

معنا و مفهوم گناه صغیره
ما اساسا در معارف دین و در ادبیات قرآن و اهل بیت چیزی به نام تفکیک گناهان به دو دستۀ صغیره و کبیره نداریم. در معارف ما یک نگاه کلی نسبت به گناه وجود دارد:
انسان‌ها در مواجهۀ با گناه به دو گروه تقسیم می‌شوند:
گروه ‌اول، افرادی هستند که درون آن‌ها ترس از ارتکاب گناه وجود دارد. معلوم می‌شود برای چنین افرادی هنوز قبح گناه از بین نرفته است.
گروه دوم، افرادی هستند که گناه برای آن‌ها عادی شده و قبح خود را از دست داده است.
گناه صغیره به معنای کوچک شمردن گناه است! یعنی یک نفر گناه را کوچک می‌شمارد و آن را انجام می‌دهد. بر اثر همین نگاه آن گناه را تکرار می‌کند و بر آن اصرار می‌ورزد. تا جایی‌که قبح آن گناه برایش از بین می‌رود. این می‌شود گناه صغیره.
ما در قرآن و منابع روایی موردی نداریم که در آن گفته شده باشد فلان گناه کوچک است. حقیقت همۀ گناهان یکی‌ست و آن هم شکستن حریم خداوند است. وقتی حریم خداوند شکسته شد، دیگر چه تفاوتی می‌کند این حرمت به چه شکلی و تحت چه عنوانی شکسته شده باشد؟
حضرت امیر می‌فرمایند: بزرگ‌ترين گناه نزد خدا گناهى‌ست كه در نظر انجام‌دهنده‌اش کوچک بیايد.
پیامبر به ابن مسعود فرمودند: هیچ گناهی را حقیر و کوچک نشمار!
پس هیچ گناهی صغیره نیست!

اجازه ندهید شیطان توبه را برای شما سخت جلوه دهد
در نتیجه توبه باید بر اساس مراتب و شرایطی که ذکر شد پایدار بشود. لذا اجازه ندهید که شیطان این مسئله را برای شما غیرممکن جلوه دهد. البته کار سخت هست اما غیر ممکن نیست. انجام اعمال عبادی با مشقت و سختی همراه است. اما اگر قدم اول را بردارید و شروع کنید خداوند شما را یاری می‌کند (محمّد: ۷)
دستورالعملی وجود دارد که اگر کسی آن را در سه ماه رجب و شعبان و مضان انجام دهد، در روز عید فطر از ناحیۀ حضرت حق به شخص خطاب می‌رسد تو رفیق ما هستی!
آیا نمی‌ارزد؟ مگر این حجم از عبادت چقدر زحمت دارد که خداوند چنین خطابی به بنده‌اش بکند؟ همین مسائل است که کار را برای بنده‌ آسان می‌کند. وگرنه کار آسان نیست.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گزیده سخنرانی
استاد سیدمحمدباقر علوی تهرانی
موضوع : #آداب_ورود_به_ماه_رمضان | جلسه ۷
از سلسله جلسات هفتگی سه‌شنبه‌ها
سه‌شنبه ۲۴ بهمن ماه ۱۴۰۲
مسجد حضرت امیر علیه‌السلام

@Fares_ir

نقش جناب ابوطالب در زندگانی پیامبر(ص)

عبدمناف بن عَبْدُالمُطَّلِب مشهور به ابوطالب پدر امیرالمومنین امام علی(ع)، عموی رسول الله(ص) و از بزرگان مکه و بنی‌هاشم بودند.
جناب ابوطالب پس از وفات عبدالمطلب، جد پیامبر، سرپرستی ایشان را بر عهده گرفتند. این سرپرستی به سفارش جناب عبدالمطلب بود و ابوطالب نیز با تمام توان از پیامبر حمایت کرد. این حمایت از دوران کودکی پیامبر آغاز و تا زمان وفات جناب ابوطالب ادامه داشت. برخی از مهم‌ترین نقش‌های ایشان در زندگانی رسول خدا عبارتند از:

حفاظت از شخص پیامبر
ابوطالب با حمایت خود از پیامبر، ایشان را در برابر تهدیدهای مشرکان قریش محافظت کرد. این حمایت تا حدی بود که مشرکان به سبب حمایت جناب ابوطالب از آزار شخص پیامبر خودداری می‌کردند. او حتی از قوانینی مانند سنت جوار (پناه دادن برای حمایت) استفاده کرد تا جان رسول الله را از گزند مشرکان در امان نگه دارد.

مخالفت با پیشنهادات قریش
ابوطالب با پیشنهادات قریش برای منصرف کردن پیامبر از دعوتش مخالفت کرد. او حتی در مقابل پیشنهاداتی مانند فرزندخواندگی عماره بن ولید، که به قصد جدا کردن او از پیامبر بود، ایستادگی کرد و از آن سر باز زد.

همراهی در شعب ابی‌طالب
هنگامی‌که کار دعوت پیامبر بالا گرفت و قریش نتوانستند ابوطالب را راضی کنند تا پیامبر را تحویل آنان دهد؛ تصمیم به تحریم اجتماعی بنی‌هاشم گرفتند و پیمان بستند تا از هرگونه روابط فردی و اجتماعی با بنی‌هاشم خودداری کنند.
در پی این تحریم پیامبر و ابوطالب در محلی که بعدها به شعب ابی‌طالب شهرت یافت، سکنی گزیدند. رفتن به شعب و نیز مقاومت در برابر فشارهای اقتصادی و اجتماعی قریش، نشان‌دهنده حمایت قوی ابوطالب از پیامبر و اسلام بود.
ابوطالب در نقض عهدنامه محاصره اقتصادی نیز نقش مهمی داشت. او با اعتماد به پیامبر و اعلام خبر غیبی، باعث شد که عهدنامه نقض و بنی‌هاشم از محاصره خارج شوند.

تأثیر در گسترش اسلام
حمایت ابوطالب از پیامبر، به گسترش و ماندگاری اسلام کمک کرد. او با حفظ امنیت پیامبر، امکان تبلیغ و گسترش اسلام را فراهم کرد. درباره نقش مهم ایشان گفته‌اند: «اگر ابوطالب نبود، از اسلام نشانه و یادی نبود»


وفات ابوطالب
وفات ابوطالب، یکی از سخت‌ترین لحظات زندگی پیامبر بود تا جایی که پیامبر در روز وفات ابوطالب فرمودند: «تا زمانی‌که ابوطالب زنده بود قریش از من واهمه داشت»
در روایت است که به هنگام درگذشت ابوطالب، جبرئیل بر پیامبر نازل شد و گفت: «از مکه خارج شو که یاوری در این شهر نداری»

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📝 واحد پژوهش بنیاد فارِس المؤمنین
انتشار به‌مناسبت بعثت پیامبر اعظم(ص)
و بزرگداشت مقام جناب ابوطالب(ع)

@Fares_ir

تبعیدهای مکرر امام موسی کاظم(ع)

دوران امامت حضرت امام موسی کاظم(ع) مصادف با چهار خلیفه عباسی (منصور، مهدی، هادی و هارون الرشید) بود. در دوران این خلفاء چندین بار امام از مدینه تبعید و زندانی شدند.
نخستین تبعید امام در دوران خلافت منصور عباسی صورت گرفت که ایشان را از مدینه به بغداد فراخواند اما اینکه این تبعید (احضار اجباری) چقدر به طول انجامیده است، دقیقا مشخص نیست.
در دوران خلافت مهدی مجددا امام را از مدینه به بغداد آوردند.
اما در دوران خلافت هادی که قصد داشت مجدد امام را به بغداد فرابخواند با وساطت یکی از فقهاء پیرامون خلیفه که از آزار رساندن به امام ناراحت شده بود، تبعید صورت نگرفت.
امام در دوران هارون نیز به بغداد تبعید شدند.

از جمله دلایل تبعید امام می‌توان به وحشت خلفاء عباسی از نفوذ اجتماعی امام؛ جلوگیری از دسترسی آسان شیعیان به ایشان و محدود کردن گسترش بینش و نگرش و اندیشه‌ی شیعی اشاره کرد.
در این میان رویدادهایی نظیر شهرت گسترده امام و توجه بی‌سابقه مردم؛ پاسخ هوشمندانه امام به هارون در کنار مزار پیامبر که موجب خشم خلیفه شد، و بدگویی افرادی مانند علی بن اسماعیل علیه امام، به تمایل بیشتر خلفاء به تبعید ایشان دامن می‌زد.

در نهایت این تبعیدها به شهادت امام کاظم(ع) در بغداد منجر شد و مزار مطهرشان در کاظمین قرار گرفت.

افزون بر این تبعیدها و احضارها، امام در بسیاری از ایام زندگانی خویش در خانه برخی از افراد، محصور و تحت نظر بودند؛ اما در مواردی حضرت را به زندان‌هایی مخوف می‌بردند که این مساله در زیارت‌نامه ایشان نیز آمده است:
«وَ الْمُعَذَّبِ‏ فِی‏ قَعْرِ السُّجُونِ‏ وَ ظُلَمِ الْمَطَامِیرِ ذِی السَّاقِ الْمَرْضُوضِ بِحَلَقِ الْقُیود؛ و به ظلم ظالمان و در قبور محبس‌هاى ستمكاران گرفتار بود و معذب در قعر زير زمين‌ها و زندان‌هاى تاریک بود و پاهاى مباركش در حلقه‌هاى زنجير مجروح بود»
نقل شده است که شرایط زندان امام موسی کاظم(ع) بسیار سخت و طاقت‌فرسا بود. زندان‌های تاریک و مخوف موسوم به سیاه‌چال‌ها همراه با محدودیت شدید در ارتباط با نور و هوای آزاد و ایجاد محدودیت در دیدار با خانواده و اصحاب؛ قید و بند با زنجیرهای آهنین که بدن را زخمی می‌کرد و استخوان‌های امام در اثر سختی زندان نرم شده بود.
در این میان امام از آزارهای روحی نظیر برپایی مجالس لهو و لعب در کنار زندان و تحقیر مداوم توسط زندانبانان نیز مصون نبودند.

شخصیت امام موسی بن جعفر(ع) در داخل زندان نیز «شخصیت مشعل روشنگری بود که اطراف خود را روشن می‌کرد»
این روشنگری به حدی بود که افراد خانواده سِنْدی بن شاهِک، زندانبان امام، که در خانه او زندانی بودند تحت تاثیر حضرت قرار گرفته بودند تا جایی‌که یکی از فرزندان وی با نام کشاجم از «بزرگترین ادباء و شعراء و از اعلام تشیع» در زمان خویش شده بود.
نکته مهم آنکه شیعیان با وجود فشارهای حکومتی، همچنان پیوند معنوی خود با امام را حفظ کرده بودند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📝 واحد پژوهش بنیاد فارِس المؤمنین
به‌مناسبت شهادت حضرت امام کاظم(ع)

@Fares_ir